tòa mỹ: xét Hơn 100 hồ sơ tù guantanamo để trả tự do; TT Bush Phản Đối Vì Các Tù Nhân Có Liên Quan Đến al-Qaeda
WASHINGTON - Toà phúc thẩm liên bang sắp xem xét số phận của 17 tù nhân Guantanamo là người Hoa theo đạo Hồi, thách thức hiến tính với quyền của TT Hoa Kỳ có thể làm tăng tốc cuộc vận động đóng cửa trại giam Guantanamo.
Hôm Thứ Hai, toà phúc thẩm quản hạt Washington D.C. nghe lý lẽ của luật sư của Bạch Ốc và của luật sư đại diện các tù nhân.
TT đắc cử Baráck Obama đã làm rõ lập trường nhanh chóng đóng cửa trại giam tình nghi khủng bố bị dư luận quốc tế và các luật gia đả kích.
Vấn đề trước mắt là chánh án liên bang có thẩm quyền phóng thích những người tù bị bắt giam trái phép hay không, và không thể bị trả về nước bản xứ. 17 người Uighur từ Hoa Lục đã đuợc bạch hoá hồ sơ để trả tự do năm 2003 sợ bị tra tấn nếu hồi hương.
Trong tháng qua, chánh án Richard Urbina ra lệnh trả tự do tức khắc 17 tù nhân Uigher với lý do họ không còn bị coi là chiến binh địch. Chính phủ Bush lập tức kiện ngược lại với lý do nhóm người này đã đuợc huấn luyện tại Afghanistan.
Hồi cuối tháng 10, toà liên bang tại Washington D.C. không nhất trí nên đã tạm hoãn lệnh phóng thích để cứu xét đơn kháng cáo của hành pháp. Cũng chánh án đoàn 3 thành viên này, gồm 1 người của đảng DC, 2 người của đảng CH, nghe điều trần hôm Thứ Hai.
Tại Guantanamo hiện có gần 20% trong tổng số 250 tù nhân sợ bị tra tấn hay ngược đãi khi hồi hương, theo ghi nhận của Trung Tâm Vì Các Quyền Hiến Định (bản doanh New York).
Ngoài ra, mới đây 2 nhà điều tra của LHQ báo tin không thấy quốc gia đệ tam nào sẵn sàng tiếp nhận số người Hồi Giáo Uigher kể trên.
Hồ sơ về 17 tù nhân Uighur là 1 trong hơn 100 vụ đang được toà phúc thẩm cứu xét kể từ sau phán quyềt Tháng 6 của Tối Cao Pháp Viện theo đó tù nhân ngoại quốc có quyền chống án tại toà dân sự.