Tưởng niệm năm thứ 30 của ngày Quốc Hận - tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn, vào ngày thứ Bảy, 30/4/2005, đồng bào khắp nơi sẽ về tham dự những chương trình tưởng niệm ngày Việt Nam Cộng Hòa thất thủ. Các chương trình tổ chức đang được chuẩn bị có những ý nghĩa, nội dung và nghi thức khác nhau, đều do các cộng đồng và đoàn thể khắp nơi tổ chức. Ba mươi năm cũng là khoảng thời gian tính bằng sự trưởng thành và lập thân của một đời người cho nên tưởng niệm Quốc Hận năm nay không chỉ là mốc ghi dấu ký ức đau buồn mà cũng chính là sự hồi tưởng lại chương kỷ yếu bi tráng cho sự tồn tại của cộng đồng Việt Nam tại hải ngoại.
Căn cứ theo các thông tin điạ phương tại vùng Washington DC, Virginia và Maryland – lễ tưởng niệm tại Washington DC được chia ra ba phần chính do ít nhất là ba tổ chức đứng ra đảm nhiệm với các chủ đề khác nhau. Về mặt cộng đồng Việt Nam tại Washington và phụ cận, do ông Nguyễn Văn Tần, chủ tịch cộng đồng đảm trách thì sẽ có lễ tưởng niệm tại kỳ đài ở thương xá Eden vào sáng 30/4. Sau lễ tưởng niệm này, đoàn người sẽ về thủ đô cùng tuần hành tới toà đại sứ CSVN biểu tình với chủ đề “Tố Cáo 30 Năm Tội Ác Của Bạo Quyền Cộng Sản Hà Nội”. Chương trình “Lễ Truy Điệu Và Vinh Danh Quân Dân Cán Chính Việt Nam Cộng Hòa Đã Hy Sinh Vì Lý Tưởng Tự Do” cũng sẽ do cộng động tổ chức vào tối 30/4 tại thương xá Eden.
Cũng theo thông tin chính thức trên mạng www.chiensivietnamconghoa.org, tổ chức Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa trong buổi sáng ngày thứ Bảy 30/4, sẽ có một nghi lễ viếng thăm nơi yên nghỉ của những tử sĩ VNCH tại Hoa Kỳ tại nghĩa trang quốc gia Arlington. Ngay sau đó là lễ truy điệu Việt - Mỹ tại Đài Tưởng Niệm Chiến Tranh Việt Nam cùng các cựu quân nhân Hoa Kỳ. Sau lễ truy điệu này, các vị cựu quân nhân Việt Mỹ cũng sẽ cùng gia nhập với cộng đồng tham gia cuộc biểu tình trước toà đại sứ CSVN.
Tưởng Niệm Quốc Hận 30/4 (1975 – 2005) – “Ngày Đấu Tranh Cho Tự Do Việt Nam” cũng là một chủ đề sinh hoạt lớn vào chiều 30/4 tại trung tâm thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Đó là cuộc tuần hành cho nhân quyền Việt Nam, tưởng niệm sự hy sinh của chiến sĩ VNCH, tri ân chính phủ và quốc dân Hoa Kỳ, triển lãm hình ảnh và sau cùng là văn nghệ tranh đấu. Cũng như tập thể chiến sĩ VNCH, trên trang web www.april30.org, ban tổ chức Ngày Đấu Tranh Cho Tự Do Việt Nam đã tổ chức cho đồng bào từ xa tới bằng các thông tin chỗ ăn ở cư trú tại khách sạn trong những ngày tưởng niệm. Ban tổ chức “Ngày Đấu Tranh Cho Tự Do Việt Nam” đã được hình thành và tập hợp từ nhiều tháng trước. Văn phòng huy động nhân sự được thành lập tại California do Uỷ Ban Vận Động Chính Trị (VPAC), một số đoàn thể đảng phái và những cộng đồng khác tại Hoa Kỳ cùng tổ chức.
Ba chương trình này là bức tranh tổng thể các sinh hoạt trong ngày tưởng niệm. Vong quốc nhất hận, luận niệm tam tư. Một nỗi hận ngày mất nước, cho nên mọi cách diễn đạt cảm tình cũng nên cẩn trọng. Được biết, do một vài ngộ nhận về cách diễn dịch ngữ cảnh từ Anh văn sang Việt ngữ của chữ Freedom March mà chương trình “Ngày Đấu Tranh Cho Tự Do Việt Nam” bị một số chỉ trích từ các đoàn thể. Ban tổ chức Tưởng Niệm Quốc Hận 30/4 (1975 – 2005) đã đính chính tại trang web rằng ngày chương trình tưởng niệm Quốc Hận không phải “kỷ niệm tự do” như nhiều người suy luận. Freedom March là một trào lưu tranh đấu cho tự do và nhân quyền. Khi diễn dịch đã rơi vào trường hợp ngữ cảnh nhưng hy vọng mọi người sẽ hiểu nội dung. Đáng tiếc do cách giải âm này dễ gây bức xúc tinh thần cho nên các hoạt động tưởng niệm trong vùng từ lúc đầu không được thống nhất về một ban tổ chức.
Tuy nhiên, mọi khác biệt đang dần được xích lại. Ông Nguyễn Tường Thược, giám đốc đài tiếng nói Việt Nam Hải ngoại cho rằng càng nhiều tổ chức hình thành, càng nhiều hoạt động thì càng tốt. Ông sẽ giành hết thì giờ để tham dự các hoạt động trên. Ông Nguyễn Văn Tần, chủ tịch cộng đồng tại DC cho biết ông không có thành kiến với các tổ chức khác ngoài cộng đồng vì mỗi người mỗi công việc khác nhau. Hy vọng đồng bào sẽ luôn tưởng nhớ đến ngày đau thương này mà hướng về Việt Nam. Ông Nguyễn Văn Tần cho biết, ông đang vận động đặt tên cho những con đường tại thương xá Eden bằng tên của các danh nhân Việt Nam.
Ông Ngô Đắc Hiếu trong uỷ ban “Tưởng Niệm Quốc Hận 30/4 (1975 – 2005) - Ngày Đấu Tranh Cho Tự Do Việt Nam” cho biết chương trình của 30 năm Quốc Hận rất cần nhiều công sức; Đó là là tưởng niệm, đó là là tranh đấu, đó là tuần hành. Tất cả và tất cả đều mang ý nghĩa hành động thiết thực. Các chương trình là những diễn đàn tôn nghiêm, long trọng và ý nghĩa. Ông hy vọng mọi người sẽ giành thời gian một ngày để tham dự các chương trình của ngày 30/4 của Tập Thể Chiến Sĩ Việt Nam Cộng Hòa lúc ban sáng, cuộc biểu tình trước sứ quán CSVN của cộng đồng lúc trưa, và cuộc tuần hành Ngày Đấu Tranh Cho Tự Do Việt Nam vào lúc 4 giờ chiều hôm đó.
Ông Lê Quyền một nhà hoạt động nổi tiếng tại vùng DC cũng là cựu chủ tịch hội đồng chấp hành cộng đồng ước mong mọi người tự tham dự tự trong lòng xin đừng nên vì thành kiến đáng tiếc ban đầu mà chia các chương trình thành những hoạt động riêng rẻ của các hội đoàn. Ông kêu gọi các giới đồng bào ở xa cũng như ở gần nên coi đây là sự “đồng phụ trách” của một công tác lớn.
Một đại diện cho thế hệ hậu duệ của Tập Thể Chiến Sĩ VNCH cô Lữ Anh Thư cho rằng dù sao cũng nên coi đây là ngày giỗ chung. Tinh thần và nghĩa cử là điều danh giá nhất. Khác biệt ý kiến thì lúc nào cũng có nhưng phải nói rằng do chương trình tưởng niệm của 30 năm là trọng đại cho nên đã cũng nhiều chương trình và kế hoạch. Đó chính là bức tranh tổng quát của cộng đồng Việt Nam Hải Ngoại chứng tỏ chúng ta vẫn kiên quyêt lập trường không chấp nhận cộng sản.
Mất mát chung cho toàn dân tộc Việt Nam, kể từ khi lãnh thổ miền Nam đã thất thủ dưới bạo lực của chủ nghĩa cộng sản. Kể từ đó, một chương lịch sử 30 năm đầy uất hận của những trại cải tạo, những vùng kinh tế mới, những cuộc trốn chạy và vùi xác ở biển đông. Hôm nay, những thăng trầm vẫn chưa hề dứt. Đó là những bất công xã hội do ĐCS gây nên và đưa diện mạo toàn đất nước ngày càng bế tắc, lạc lỏng … trong cộng đồng quốc tế. Hình ảnh phụ nữ Việt Nam vì muốn ra khỏi đói nghèo mà bán rẻ nhân phẩm danh dự bằng một trào lưu môi giới hôn nhân để thoát thân ra khỏi nước… Nhân lực của Việt Nam chỉ là hình tượng vất vả cho chính sách xuất khẩu lao động ở các nước láng giềng… Trí tuệ Việt Nam bế tắc trong ý tưởng kiến thiết và phục hưng dân tộc vì sự độc tài thống trị.
Trong những thăng trầm - Một cộng đồng Việt Nam tại hải ngoại mấy triệu người vượt hiểm đã tồn tại và ngày càng phát triển không ngừng tại hải ngoại.
Đó là tất cả dự định cho đệ tam thập chu niên Quốc Hận tại Hoa Thịnh Đốn. Những người tổ chức trong cuộc cũng đã nói lên những lời kêu gọi tha thiết với đồng hương khắp nơi - mong ngày 30/4 sẽ hoàn thành chương trình vừa ý nghĩa, vừa tôn nghiêm và mang một thông điệp tâm huyết đối với tương lai. Về Washington DC vào đúng ngày 30/4 năm nay là sự hội ngộ của lương tâm để cất lên tiếng nói vì đất nước vì dân tộc và vì sứ mệnh của đồng bào hải ngoại đối với quốc nội . Ba mươi năm ngoài niềm uất hận của sự mất mát, người Việt Nam trên thế giới đều mong muốn có một sự thay đổi lớn. Đó là khát khao cháy bỏng nhằm thoát ra khỏi gông cùm ý thức hệ mà ĐCS mà dân tộc chúng ta phải gánh chịu trong hơn nửa thế kỷ qua.