Trang Sử Việt: Đoàn Trần Nghiệp

 (1908 - 1930)

 

Đoàn Trần Nghiệp là tên để đấu tranh (để khỏi liên lụy gia đình), tên thật là Đặng Trần Nghiệp; quê huyện Thanh Trì, tỉnh Hà Đông (nay Hà Nội). Năm 1926, ông làm thư ký cho hãng Godard ở Hà Nội. 

 

      Năm 1928, ông tham gia Việt Nam Quốc Dân Đảng (VNQDĐ) lúc còn trẻ tuổi và dáng nhỏ nhắn nên ông có biệt hiệu “Ký Con”. Lúc mới tham gia VNQDĐ, ông trông coi sổ sách cho một khách sạn của VNQDĐ tại 38 Hàng Bông (Hà Nội) và phụ trách việc ấn loát truyền đơn. 

 

Sau đó, ông được tổ chức cử vào ban ám sát, Đoàn Trần Nghiệp được phân công phụ trách ném bom ở Hà Nội. 

      Đội cảm tử của ông gồm có: Nguyễn Văn Liên, Mai Duy Xứng, Nguyễn Minh Luân, Nguyễn Quang Triệu và Nguyễn Bá Tâm. 

     Vào ngày 10-2-1930, đã ném bom vào 5 địa điểm ở Hà Nội: Nhà Chánh mật thám Arnoux 2 trái; Hỏa Lò 8 trái; Sở Sen Đầm 2 trái; cảnh sát Quận Nhứt 2 trái; cảnh sát Quận Nhì 2 trái. 
 

      Pháp in hàng ngàn cáo thị có hình của ông, treo khắp nơi và tuyên bố nếu ai bắt hoặc giết được ông sẽ được trọng thưởng. Ông phải cải trang đến Nam Định tạm lánh, vào ngày 5-8-1930, ông bị Pháp bắt ở đấy. Ký giả Pháp là Louis Roubaud hỏi ông muốn gì? Ông khẳng khái: “Đánh đuổi người Pháp ra khỏi xứ An Nam”.