* Quân đoàn 24 Hoa Kỳ và chiến trường Trị-Thiên:
Đầu tháng 2/1968, nhằm thống nhất hệ thống chỉ huy các đơn vị Hoa Kỳ trú đóng từ phía Bắc đèo Hải Vân ra đến phía Nam sông Bến Hải, đại tướng Westmoreland-Tổng tư lệnh Lực lượng Hoa Kỳ kiêm chỉ huy trưởng bộ chỉ huy Yểm trợ Quân sự Hoa Kỳ tại VN (MACV) tại Việt Nam đã cho thành lập một bộ chỉ huy Tiền phương với danh hiệu theo tiếng Anh là MACV FORWARD đặt tại Phú Bài, cách Huế hơn 10 km đường chim bay về phía Nam, nằm trên Quốc lộ 1. Đến tháng 3, theo kế hoạch nâng cao tầm mức hoạt động của Lực lượng 3 Thủy bộ Hoa Kỳ (lực lượng TQLC Hoa Kỳ tham chiến tại VN, bản doanh đặt tại Đà Nẵng), đại tướng Westmoreland cho giải tán MACV FORWARD và lập bộ chỉ huy Quân đoàn Lục quân đặt thuộc quyền điều động của Tư lệnh Lực lượng 3 Thủy bộ. Ban đầu quân đoàn này có tên Quân đoàn Lâm thời, sau đó cải danh thành Quân đoàn 24 Hoa Kỳ.
Từ khi thành lập cho đến năm 1971, các binh đoàn thống thuộc Quân đoàn 24 Hoa Kỳ đã phối hợp với các đơn vị của các Sư đoàn TQLC Hoa Kỳ, Sư đoàn 1 Bộ binh (VNCH) tổ chức nhiều cuộc hành quân truy kích CSBV tại hai tỉnh Quảng Trị-Thừa Thiên. Riêng trong những tháng đầu năm 1971, Quân đoàn 24 được bộ Tư lệnh Hoa Kỳ tại Việt Nam giao nhiệm vụ yểm trợ cho cuộc hành quân Lam Sơn 719 (Hạ Lào) do bộ Tư lệnh Quân đoàn 1 VNCH tổng chỉ huy. Đây là một cuộc hành quân mà sau khi kết thúc, các tổn thất trong giao tranh đã gây nhiều tranh cãi tại Hoa Kỳ. Đã có rất nhiều tài liệu, sách báo Việt-Mỹ viết về cuộc hành quân này với những ghi nhận và phân tích khác nhau. Thể theo lời yêu cầu của một số đông bạn đọc, VB xin giới thiệu bài tổng hợp về kế hoạch tổng quát của cuộc Hành quân Lam Sơn được thiết kế trước ngày N và sự yểm trợ của Quân đoàn 24 và Không lực Hoa Kỳ trong cuộc hành quân lịch sử này. Bài viết kỳ này được biên soạn dựa theo tài liệu của Trung tâm Quân sử Lục quân Hoa Kỳ, hồi ký của đại tướng Westmorelanh và một số bài viết đã được phổ biến trong KBC.
Xin lưu ý bạn đọc các sự kiện được trình bày dưới đây là những “diễn tiến được dự tính” trong kế hoạch hành quân, không phải là những sự kiện đã diễn ra trong thực tế của trận chiến:
* Quân đoàn 24 Hoa Kỳ và Lệnh hành quân Lam Sơn 719:
Từ đầu năm 1971, bộ Tổng tham mưu Quân lực VNCH và bộ Tư lệnh Lực lượng Lệnh hành quân Hoa Kỳ đã phối hợp để soạn thảo chi tiết kế hoạch cuộc hành quân Lam Sơn 719, tuy nhiên, vì có lệnh từ Hoa Thịnh Đốn không cho sử dụng kinh phí cho Quân đội Hoa Kỳ vào các cuộc hành quân vượt quá khỏi lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa do Thượng viện Hoa Kỳ đặt ra vào tháng 12/1970, nên các đơn vị bộ chiến Hoa Kỳ không thể tham dự cuộc hành quân này, nhưng sẵn sàng yểm trợ về Không quân, tiếp tế cùng Pháo binh tầm xa đặt tại Khe Sanh. Ngoài ra, trong suốt cuộc hành quân, các cố vấn Hoa Kỳ bị cấm không được theo các đơn vị VNCH khi các đơn vị này vượt biên giới.
Sau khi được Tổng thống VNCH phê duyệt, Lệnh hành quân Lam Sơn 719 được phổ biến đến bộ Tư lệnh Quân đoàn 24 Hoa Kỳ để phối hợp với bộ Tư lệnh Quân đoàn 1 VNCH thực hiện cuộc tấn công bằng Không quân và Bộ binh dọc theo đường số 9 tới căn cứ địa 604 của CSBV ở về phía Tây Nam Tchépone. Đặc biệt trong thời gian khai diễn cuộc hành quân, tất cả mọi chiến cụ, quân trang, quân dụng của địch tịch thu được sẽ phải phá hủy tại chỗ chứ không đem về như cuộc hành quân ngoại biên qua đất Căm Bốt trong năm 1970. Về mục tiêu trọng điểm, nhằm vô hiệu hóa hệ thống hậu cần của CSBV tại Hạ Lào và ngăn ngừa đối phương sử dụng những căn cứ dưỡng quân đã thiết lập tại vùng này, lực lượng VNCH sẽ phải tiến chiếm Tchépone để cắt đứt sự giao thông liên lạc trên đường số 9 và đường 92. Trong khi các cánh quân VNCH hành quân lùng và diệt địch tại khu vực căn cứ địa 604, thì những đường tiếp vận chính yếu của CSBV về hướng Bắc và Nam Tchépone cũng sẽ bị cắt đứt. Cuộc tấn công trên bộ hoàn toàn sẽ do Quân lực Việt Nam Cộng Hòa đảm trách, và được sự yểm trợ mạnh mẽ của Không lực Hoa Kỳ với các phi đoàn chiến thuật, phi cơ chiến lược B 52 và các loại phi cơ võ trang khác. Cuộc hành quân Lam Sơn 719 được chia làm 4 giai đoạn:
* Giai đoạn 1: Lữ đoàn 1/Sư đoàn 5 HK bảo vệ Khe Sanh, Sư đoàn 384 Không lực HK đảm trách không vận
Ngày D, Lữ đoàn 1 thuộc Sư đoàn 5 BB Hoa Kỳ được Không quân yểm trợ tấn công về hướng Tây, càn quét, giữ đường số 9 từ Đông Hà đến biên giới Lào-Việt, phía Tây tỉnh Quảng Trị. Đơn vị Hoa Kỳ này có trách nhiệm bảo vệ căn cứ hỏa lực Vandergrift và căn cứ Khe Sanh. Sau đó, lực lượng Hoa Kỳ điều động vào vùng hành quân hai tiểu đoàn Pháo binh hạng nặng làm thành màn lưới hỏa lực kéo dài tới biên giới Lào-Việt. Đồng thời Sư đoàn 101 Nhảy Dù Hoa Kỳ thiết lập những vị trí phòng thủ dọc theo khu vực Phi Quân Sự kéo dài về hướng Đông. Một lực lượng đặc nhiệm của Lữ đoàn 1 Thiết kỵ VNCH nối tiếp Lữ đoàn 1, sư đoàn 5 Bộ binh tiến vào căn cứ Khe Sanh, sau đó di chuyển lên giữ mặt Bắc căn cứ.