Hôm nay,  

Phú Quí Sanh Lễ Nghĩa

23/08/201400:00:00(Xem: 4903)
Ngày xưa, người Pháp tới Việt nam, sau một thời gian dài tiếp xúc với người Việt nam, có nhận xét về người Việt nam khá lý thú và cũng khá trung thực. Theo họ, người Việt nam thường cười nhưng không biết trong lòng có vui thật không vì có khi trước chuyện không thể vui được, người Việt nam cũng vẫn cười. Dường như cái cưới, đối với người Việt nam, là cách ứng xử với mọi tình huống.

Cũng với ngưòi Việt nam, tiếng "có ", " phải ", bày tỏ sự đồng ý, chấp thuận, tương đương với "oui / yes hay OK" của tiếng Pháp, tiếng anh, cũng hàm ý nhiều nghĩa khác nhau và dẩn đến nhiều cách ứng xử khác nhau mà không nhứt thiết phù hợp hoàn toàn với " có ", hay " chấp thuận ".

Người Pháp qua nhận xét những phản ứng của người Việt nam như trên đây kết luận cho rằng những cách phản ứng như vậy là những tật xấu phổ biến ở người Việt nam.

Nếu tật xấu của người Việt nam chỉ có như vậy thôi thì phải nói, cách đây cả trăm năm, người Việt nam quả thật không phải là một dân tộc có nhiều tật xấu, trái lại, phải nói đó là một dân tộc tuyệt vời !

Những thói xấu xã hội chủ nghia

Ngày nay, người ta nhận xét người Việt nam có nhiều tật xấu trầm trọng hơn, như " ăn cắp vặt, mê cờ bạc, háo sắc, không quen xếp hàng, giành giật, ghen tỵ, chửi bới, lớn tiếng nơi công cộng, khạc nhổ, xả rác ngoài đường phố, mê lễ bái, mê tín dị đoan, thích nói tục, thích nói đùa, gì cũng cười, thích khoe khoang, trọng bề ngoài, ham danh, thích nói xấu người khác, thích bài bác chế giễu những gì khác mình, nói dối, thiếu kiên nhẫn, nóng tánh, không tôn trọng giờ giấc, kém vệ sinh trong ăn uống, làm việc thiếu trách nhiệm, không đoàn kết, dễ bị kích động, quá khích, thích hùa theo đám đông, v.v...".

Một trường hợp thiếu lễ phép rất sơ đẳng làm tổn thương tới cả quốc thể. Lúc đám ma Võ văn Kiệt, nhiều Ủy viên Trung ương đảng, cả Ủy viên Chánh trị Bộ, lên máy bay vào Sài gòn, dành chổ của khách hàng đã giử chổ trước, mặc dầu có một khách hàng là Tổng trưởng Ngoại giao của Bỉ. Dân chúng không biêt xắp hàng thì lãnh đạo ngang nhiên dành chổ của người khác là bình thường.

blank
Trong gần đây, ở Hà nội, một tiểm ăn Shusi của Nhựt bổn mở cửa chào khách ăn miển phí trong một buổi thì lập tức có cả ngàn thanh niên hà nội nhào vô cùng lúc, chen lấn nhau, giành giựt, cào hốt lấy thức ăn, cả không ngại đánh nhau. Ngày Tết, người Nhựt đem anh đào qua chưng triển lãm chợ hoa ở Thủ đô Hà nội. Nhiều thanh niên tới xem hoa, bẻ cành mang về. Thấy có người bẻ, nhiều người khác nhào vào bẻ, giành giựt, phá hủy luôn khu triển lãm chỉ trong vòng vài giờ. Đó chỉ là những biểu hiện mất dạy của tuổi trẻ thời đại Hồ chí minh. Đây mới là trường hợp vi phạm pháp luật hình sự. Nhưng chánh quyền vẫn làm ngơ và tội phạm được tái diển nghiêm trọng hơn. Nhơn viên Hàng không Việt nam tới Nhựt, vào siêu thị ăn cắp hàng, đem về dùng cho cá nhơn, rồi ăn cắp có tổ chức đem hàng về Hà nội bán lại....

Nếu quả thật người Việt nam có những tật xấu đó có lẽ vì được nuôi dưởng bằng thứ văn hóa và văn minh đặt sệt xã hội chủ nghĩa và “tư tưởng hồ chí minh”. Chẳng lẻ người việt nam học ở người Tàu? Ở nhiều nơi, người ta đả phải từ chối tiếp nhận người Tàu thuê Hotel hay vào tiệm ăn. Trước siêu thị ở Nhựt, có bảng niêm yết những điều luật về tội ăn cắp để cảnh cáo khách hàng bằng tiếng tàu và tìếng việt. Giám mục Ngô Quang Kiệt đã tuyên bố trả hộ chiếu vì mang hộ chiếu việt nam, ra nước ngoài, không khỏi xấu hổ.

Cách nay vài hôm, trên máy bay, có hành khách người Tàu cho con ỉa ngay chổ ngồi làm cho hành khách và nhơn viên phi hành ai cũng sợ hải vì không thể can thiệp được. Phải nói việc làm này, chỉ có người Tàu làm được mà thôi. Phải chi người Tàu xã hội chủ nghĩa không tự hào có bề dày mấy ngàn năm văn hiến chắc đã không làm được những việc vô giáo dục một cách thản nhiên như vậy !

Nhưng ngày nay, thử nhìn lại người Pháp văn minh, lịch sự - lịch sự có tiếng là “nịnh đầm” cả thế giới đều biết – có những cử chỉ, hành động mất dạy nơi công cộng hay không ? Và cái nguyên nhơn nào đã giết chết cái lịch sự, cái lễ độ truyền thống của Pháp ?

Những người mất dạy (Les mal élevés)

Theo kết quả thăm dò do Văn phòng Aléas (Pháp) phổ biến, 60% dân Pháp cho biết điều quan trọng hiện nay đang làm cho họ lo ngại và trở thành căng thẳng tinh thần, không phải do sự thiếu hụt tiền bạc, sự ồn ào của thành phố và thiếu thì giờ nghỉ ngơi, mà là sự thiếu lịch sự, thiếu lễ phép trong xã giao và nhứt là sự dễ gây chuyện xảy ra hằng ngày ở khắp nơi.

Một thứ thảm trạng ! Vô phép, hổn láo, không thấy khó chịu khi làm phiền kẻ khác,…trở thành qui luật xã hội. Ở thành phố, nhiều nhóm sống chung nhưng không có được sự quan hệ mật thiết với nhau. Người thấy điều này là tốt, kẻ khác cho là xấu. Những thiếu lịch sự của nhóm người này trở thành sự thoải mái của nhóm khác. Sống chung nhưng thiếu nội dung thân ái của một cộng đồng, họ không qui định được sự đồng thuận để chia sẻ không gian sống chung trong ý nghĩa «không là của riêng» của ai cả. Khác với xã thôn ngày xưa nơi đó mọi người đều quen biết nhau, đời sống tự quản do định chế đồng thuận của cộng đồng xã thôn.

Ở Paris, để lược kê những phiền nhiễu hằng ngày nơi công cộng, ký giả Clément Pétreault (Le Point, 7/2014, Parìs) ghi nhận có 85% trong dân chúng nói chuyện điện thoại lớn tiếng làm chói tai người ở gần. Thảm nạn này thường do người Tàu, người Phi châu đen và ít bà Việt nam Hà nội xã hội chủ nghĩa gây ra rất tự nhiên trong tiệm ăn, trong xe lửa, xe bus; 79% phóng lên xe bus, xe lửa, métro khi xe vừa mở của không kịp chờ người trên xe xuống; 74% lợi dụng có ngưòi qua cổng kiểm soát Métro đi sát theo để không mất một vé xe mà không cần có sự đồng ý của người này; 70% ăn trên Métro hay xe điện trong Paris, …

blank
Vẻ bậy, làm hư hại cố ý trên xe, nơi công cộng trong Paris mỗi năm làm cho Paris phải tốn 400 triệu euros sửa chửa, tu bổ.

Trong trường học, hằng năm, có 80 000 đơn của giáo viên thưa học sinh vô lễ, hổn láo, hành hung, có khi gây thương tích thầy cô. Ở nhà thương, ngân hàng, công sở, nhân viên làm việc quan hệ với dân chúng đều bị sỉ vả, mắng chửi thô tục. Tất cả đều do người dân thiếu giáo dục.

Còn các Ông Tổng thống ? Ông Sarkozy trong suốt trong nhiệm kỳ 5 năm vừa qua đã vi phạm nhiều nguyên tắc nghi lễ, có khi vi phạm những điều rất sơ đẳng trong phép xã giao thông thường. Có lẽ một phần do gốc ông vốn là một cậu bé nghịch ngợm ?

Đang lúc tiếp kiến Giáo hoàng Benoit XVI, ông thản nhiên trả lời một SMS. Những lần đầu gặp Bà Merkel, Thủ tướng Đức, ông nhào tới ôm hun làm bà ngượng vì bà muốn chỉ bắt tay mà thôi. Tây có phép lịch sự hun bày tay phụ nữ nhưng cách hun không phải đơn giản. Cả một nghệ thuật. Cuối người xuống, đưa tay nâng nhẹ bàn tay phụ nữ lên và làm như đặt môi hung mà môi phải không được chạm tới làn da bàn tay. Nếu người phụ nữ mang bao tay, môi cũng vẫn không đước chạm vào bao tay. Cựu Tổng thống Chirac là người hun tay phụ nữ đúng điệu nghệ !

Một lần khác, gặp Bà Merkel và cả Ông Joachim Sauer, bạn (bồ) của bà, Ông Sarkozy lại giới thiệu với mọi người «Đây là Ông Merkel».

Ngoài ra, người ta thường bắt gặp Ông Sarkozy nheo mắt lúc nhìn hoặc sắp nói chuyện với ký giả. Tuy nhiên ông vẫn biết tỏ ra «nịnh đầm» khá kỷ khi Bà Hillary Clinton, sau khi hội kiến với ông ra về, vừa bước xuống thềm Điện Elysée, bị trợt chân, rớt chiếc giày, ông vội khom xuống lượm chiếc giày, diều bà vào phòng y phục để mang giày lại cho bà.

Ông Fillon, cựu Thủ tướng của Ông Sarkozy, trách Ông Sarkozy bước qua cửa, không biết nhường bước cho bà vợ của ông.

Còn Ông Hollande, đương kim Tổng thống, khi thôi bà bồ, đưa ra một bản văn cho cơ quan báo chí AFP như một thông tư hành chánh hay một tờ hủy hợp đồng thương mại.

Tiên học lễ

Giáo sư Frédéric Rouvillois dạy Công pháp ở Đại học Paris V đồng ý nhận xét cho rằng xã hội Pháp ngày nay kém lễ phép, lịch sự hơn trước đây rất nhiều. Lễ phép là môt giá trị văn hóa mà nguời Pháp đặc biệt quan tâm gìn giử.

Đất nưóc khi bị khủng hoảng thì mọi phép tắc, lễ nghi, kỷ cương xã hội đều bị ảnh hưởng. Lễ nghĩa ở Pháp bắt đầu xuống cấp từ sau Đệ II Thế chiến. Trong «Ba mươi Năm Chói lọi» (Trente Glorieuses), lễ nghĩa bị chế diễu là lổi thời. Biến cố tả phái (socialo-communiste) tháng 5/68 đào huyệt mai táng luôn những giá trị truyền thống dân tộc. Trong thập niên 70, chỉ còn lối 30 % dân Pháp cho rằng lễ nghĩa là những giá trị nên gìn giử và lưu truyền.

Ở Việt nam, có câu «Phú quí sanh lễ nghĩa, bần cùng sanh đạo tặc» nhưng trên thực tế, không đúng. Theo Gs Frédéric Rouvillois, ở Pháp, chính lớp quí tộc, tăng lữ công giáo thời trước Cách mạng mới là lớp người thiếu lễ nghĩa vì họ có đầy quyền lực nên không cần giử lịch sự với ai cả. Trái lại, những người dân bình thường, khi tới trước họ, phải khúm núm, phủ phục nếu không sẽ bị quở phạt. Có khi còn bị mất đầu.

Ở Việt nam, những kiến nghị với đảng cộng sản về những điều để cải thiện đời sống nhân dân thường không được đảng lắng nghe, tuy đúng, lãnh đạo cũng thừa nhận, nhưng cách nói không phải phép đối với cấp trên.

Còn cướp đất, cướp tài sản của nhơn dân lại không phải «Bần cùng sanh đạo tặc», mà chính giới phú quí đảng viên làm đạo tặc.

Ở Pháp, « Phú quí sanh đạo tặc » trước Cách mạng là giới Quí tộc và Tăng lữ. Ở Viêt nam sau cách mạng mùa thu, đảng cộng sản là hiện thân của Quí tộc và Tăng lữ ở Pháp. Họ ra sức khủng bố, đàn áp dân lành, vơ vét của cải của nhân dân tới cộng rau muống cuối cùng.

Ngày này, nếu dân chúng biết ý thức tình trạng suy thoái lễ nghĩa thì đó sẽ là cơ may để những giá trị củ có thể phục hoạt sớm.

Nguyễn thị Cỏ May

Ý kiến bạn đọc
23/08/201415:27:18
Khách
Thêm một tính xấu nữa là "làm không tới nơi , học không tới chốn" . Viết tiếng Việt sai lỗi chính tả tùm lum . Thí dụ như bài viết này có cả trăm lỗi chính tả
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong tháng Hai vừa qua, cái chết đau thương, lẫm liệt của nhà đối kháng người Nga Alexei Navalny trong tù đã gây sầu thảm, phẫn nộ cho toàn cộng đồng tiến bộ nhân loại. Đối với người Việt Nam tiến bộ, nỗi đau lại càng sâu thêm khi trong ngày cuối cùng của tháng Hai, ngày 29, nhà cầm quyền độc tài Hà Nội bắt đi cùng lúc hai nhà đấu tranh kiên cường...
Ít lâu nay, vấn đề “bảo vệ an ninh quốc gia” được nói nhiều ở Việt Nam, nhưng có phải vì tổ quốc lâm nguy, hay đảng muốn được bảo vệ để tồn tại?
Xuất hiện gần đây trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Donald Trump, ứng cử viên đảng Cộng hòa, đã lên tiếng đe dọa là sẽ không bảo vệ cho các đồng minh thuộc khối NATO trong trường hợp bị Nga tấn công. Ý kiến này đã dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi tại châu Âu, vì có liên quan đến việc răn đe Nga và ba kịch bản chính được đề cập đến khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào năm 2025 là liệu Liên Âu có nên trang bị vũ khí hạt nhân chăng, Pháp có thể tích cực tham gia không và Đức nên có tác động nào.
Tôi không biết chính xác là Văn Trí đã đặt chân đến Đà Lạt tự lúc nào nhưng cứ theo như ca từ trong nhạc phẩm Hoài Thu của ông thì Cao Nguyên Lâm Viên ngày ấy vẫn hoang vu lắm. Ngoài “núi rừng thâm xuyên”, với “lá vàng rơi đầy miên man”, cùng “bầy nai ngơ ngác” (bên “hồ thu xanh biếc”) thì dường như không còn chi khác nữa! Từ Sài Gòn, khi tôi được bố mẹ “bế” lên thành phố vắng vẻ và mù sương này (vào khoảng giữa thập niên 1950) thì Đà Lạt đã bị đô thị hóa ít nhiều. Nơi đây không còn những “bầy nai ngơ ngác” nữa. Voi, cọp, heo rừng, beo, báo, gấu, khỉ, vượn, nhím, mển, gà rừng, công, trĩ, hươu, nai, trăn, rắn, sóc, cáo, chồn… cũng đều đã biệt tăm. Người Thượng cũng ở cách xa, nơi miền sơn cước.
Vi hiến có nghĩa là “vi phạm” hay đi ngược lại những gì Hiến Pháp (HP) quy định. HP không có gì là cao siêu hay quá bí ẩn. Hiến Pháp trong bản chất chỉ là một bộ luật. Sự khác biệt chỉ là: HP là một bộ luật nền tảng hay nôm na là “luật mẹ”. Không những không cá nhân hay hữu thể pháp lý nào trong xã hội, kể cả hành pháp (tức chính phủ) được quyền vi phạm HP, mà không một luật pháp nào của lập pháp (tức quốc hội) được quyền vi phạm HP cả...
Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục đi theo đường mòn Chủ nghĩa đã lu mờ trong thưc tế và thất bại trong hành động tại Đại hội đảng kỳ 14 vào tháng 1 năm 2026. Khẳng định này của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư đảng là bằng chứng cho tính chai lỳ, chậm tiến và lạc hậu, không phải của riêng ông mà toàn đảng...
Thứ Bảy 24/2/2024 đánh dấu hai năm kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện nước Ukraine. Cuộc xung đột đang lâm vào tình trạng bế tắc và ngày càng tàn khốc. Nhân dịp này ông Nick Schifrin, một phát thanh viên của kênh truyền hình PBS, đã tổ chức một buổi thảo luận bàn tròn về hiện tình của cuộc chiến, nó có thể đi đến đâu và chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine sẽ ra sao. Hiện diện trong buổi thảo luận có các ông Michael Kofman, John Mearsheimer và bà Rebeccah Heinrichs...
Đôi lời từ tác giả: “Sẽ có nhiều người không thích bài viết này. Họ sẽ cảm thấy bị công kích và rằng thật bất công. Phản ứng càng mạnh mẽ càng cho thấy nỗi sợ hãi về chủng tộc đã cắm rễ sâu vào nền chính trị Hoa Kỳ, và sẽ tồn tại mãi.” Tầm quan trọng của vấn đề chủng tộc trong nền chính trị của chúng ta được thể hiện rõ ràng qua chiến dịch tranh cử tổng thống hiện tại. Khẩu hiệu (slogan) đình đám nhất là từ chiến dịch tranh cử của Donald Trump: “MAGA” – Make America Great Again (Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại). Ý của slogan này là Hoa Kỳ đã từng rất vĩ đại, nhưng đã và đang đánh mất hào quang của mình.
Sau 11 năm chống Tham nhũng (2013-2024) nhưng Tham nhũng cứ trơ ra cười vào mũi Đảng là tại sao?
Thời gian gần đây, những người thương vay khóc mướn ở Việt Nam thường đem vấn đề Chủ nghĩa Xã hội và đảng có quyền một mình lãnh đạo ra hù họa dư luận. Tuy nhiên, càng vênh váo và cù nhầy bao nhiêu lại càng lâm vào thế bí. Những bài viết không trả lời được câu hỏi: Ai đã trao quyền lãnh đạo cho Đảng, và tại sao Đảng sợ Dân chủ đến thế?
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.