SAIGON -- Vừa qua, Bộ Văn hóa, Thông tin và Du lịch Việt Nam đã ra văn bản 2662 về việc không sử dụng biểu tượng, sản phẩm, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục VN, theo Thanh Niên on line (TNO).
Ông Phan Đình Tân, Chánh văn phòng Bộ VH-TT-DL, cho biết Bộ sẽ sớm có đoàn thanh tra đi rà soát hiện trạng tại các di tích, các địa phương nhằm khuyến cáo không trưng bày, tiến cúng hiện vật lạ, trong đó phổ biến là các tượng sư tử lạ, hay những hiện vật mà “không biết gọi là con gì, kiểu gì”, điển hình như bộ áo giáp - ngựa - roi sắt tại đền Phù Đổng mới được cung tiến gần đây.
Trước đó, nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế đã có bài nghiên cứu về hình tượng sư tử trong mỹ thuật Đại Việt. Nghiên cứu được đặt trên nền thực tế là những tượng sư tử canh mộ kiểu Trung Quốc có mặt trải dài từ bắc vào nam, từ đình đến chùa, từ doanh nghiệp đến công sở... Trong nghiên cứu ấy, ông Thế nhìn thấy hiện tượng tràn lan của phong cách tạo hình sư tử phi truyền thống này. “Hiện tượng sư tử kiểu Trung Quốc cho thấy sự suy yếu của vị thế văn hóa VN trong các cuộc đối thoại văn hóa quốc tế. Toàn cầu hóa không có nghĩa là Tây phương hóa và lại càng không là Hán hóa”, ông Thế nhận định.
PNO nêu ý kiến của một chuyên gia mỹ thuật, nghi ngại văn bản 2662 đã không thể hiện tinh thần “cương quyết nói không” mà chỉ đề nghị, khuyến cáo không trưng bày, không sử dụng, cung tiến, biểu tượng, linh vật và các vật phẩm lạ không phù hợp với thuần phong mỹ tục VN. Có nghĩa là không có tính bắt buộc thực hiện.
Về điều này Cục trưởng Cục Mỹ thuật, ông Vi Kiến Thành cho biết: “Văn bản phải viết cho dung hòa vì chúng ta không đưa ra quan niệm tẩy chay văn hóa nước ngoài. Chỉ có không phù hợp với thuần phong mỹ tục thì mình phải xem xét thôi. Mình đang hội nhập nên phải dung hòa”.
Tuy nhiên, một nhà quản lý văn hóa cũng là nhà nghiên cứu - TS Trần Hữu Sơn, Giám đốc Sở VH-TT-DL Lào Cai lại không cùng quan điểm với ông Thành. Ông Sơn cho rằng, vấn đề hội nhập văn hóa nên được hiểu cho đúng. Chẳng hạn, nếu nét văn hóa ngoại lai thì phải hay mới theo chứ nếu sư tử canh mộ thì sao lại đưa vào di tích của ta. “Hội nhập nhưng di tích phải mang giá trị cổ. Nơi thờ cúng nhà mình, đưa ông Tây vào thờ rồi bảo là hội nhập sao được. Thử nhìn sang Angkor xem, nếu đưa sư tử lạ vào có mà bị đập ngay”, ông Sơn nói.
Một ý kiến khác cho rằng có thể dùng linh vật sấu đá thời Lý (thường được bố trí ở lối lên xuống, trước cổng chùa hoặc một số công trình kiến trúc thời Lý) thay thế cho sư tử lạ. Trong khi đó PGS-TS Tống Trung Tín, Viện trưởng Viện Khảo cổ lại đề cử sư tử đá chùa Bà Tấm (Bắc Ninh). “Đây là một sư tử có tạo hình rất đẹp, lại biểu trưng cho trí tuệ”, ông Tín nói.
Ông Phan Đình Tân, Chánh văn phòng Bộ VH-TT-DL, cho biết Bộ sẽ sớm có đoàn thanh tra đi rà soát hiện trạng tại các di tích, các địa phương nhằm khuyến cáo không trưng bày, tiến cúng hiện vật lạ, trong đó phổ biến là các tượng sư tử lạ, hay những hiện vật mà “không biết gọi là con gì, kiểu gì”, điển hình như bộ áo giáp - ngựa - roi sắt tại đền Phù Đổng mới được cung tiến gần đây.
Trước đó, nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế đã có bài nghiên cứu về hình tượng sư tử trong mỹ thuật Đại Việt. Nghiên cứu được đặt trên nền thực tế là những tượng sư tử canh mộ kiểu Trung Quốc có mặt trải dài từ bắc vào nam, từ đình đến chùa, từ doanh nghiệp đến công sở... Trong nghiên cứu ấy, ông Thế nhìn thấy hiện tượng tràn lan của phong cách tạo hình sư tử phi truyền thống này. “Hiện tượng sư tử kiểu Trung Quốc cho thấy sự suy yếu của vị thế văn hóa VN trong các cuộc đối thoại văn hóa quốc tế. Toàn cầu hóa không có nghĩa là Tây phương hóa và lại càng không là Hán hóa”, ông Thế nhận định.
Kiểu tượng sư tử canh mộ gốc Trung Quốc.
PNO nêu ý kiến của một chuyên gia mỹ thuật, nghi ngại văn bản 2662 đã không thể hiện tinh thần “cương quyết nói không” mà chỉ đề nghị, khuyến cáo không trưng bày, không sử dụng, cung tiến, biểu tượng, linh vật và các vật phẩm lạ không phù hợp với thuần phong mỹ tục VN. Có nghĩa là không có tính bắt buộc thực hiện.
Về điều này Cục trưởng Cục Mỹ thuật, ông Vi Kiến Thành cho biết: “Văn bản phải viết cho dung hòa vì chúng ta không đưa ra quan niệm tẩy chay văn hóa nước ngoài. Chỉ có không phù hợp với thuần phong mỹ tục thì mình phải xem xét thôi. Mình đang hội nhập nên phải dung hòa”.
Kiểu tượng sư tử canh mộ gốc Trung Quốc.
Tuy nhiên, một nhà quản lý văn hóa cũng là nhà nghiên cứu - TS Trần Hữu Sơn, Giám đốc Sở VH-TT-DL Lào Cai lại không cùng quan điểm với ông Thành. Ông Sơn cho rằng, vấn đề hội nhập văn hóa nên được hiểu cho đúng. Chẳng hạn, nếu nét văn hóa ngoại lai thì phải hay mới theo chứ nếu sư tử canh mộ thì sao lại đưa vào di tích của ta. “Hội nhập nhưng di tích phải mang giá trị cổ. Nơi thờ cúng nhà mình, đưa ông Tây vào thờ rồi bảo là hội nhập sao được. Thử nhìn sang Angkor xem, nếu đưa sư tử lạ vào có mà bị đập ngay”, ông Sơn nói.
Một ý kiến khác cho rằng có thể dùng linh vật sấu đá thời Lý (thường được bố trí ở lối lên xuống, trước cổng chùa hoặc một số công trình kiến trúc thời Lý) thay thế cho sư tử lạ. Trong khi đó PGS-TS Tống Trung Tín, Viện trưởng Viện Khảo cổ lại đề cử sư tử đá chùa Bà Tấm (Bắc Ninh). “Đây là một sư tử có tạo hình rất đẹp, lại biểu trưng cho trí tuệ”, ông Tín nói.
Gửi ý kiến của bạn
