HANOI - Nội bộ đảng CSVN ở cấp cao nhất đã xung đột dữ dội về các lãnh đạo và lập trường của Lê Khả Phiêu. Tin này do phóng viên Nayan Chanda từ VN viết cho tờ Far Eastern Economic Review (FEER) số ngày 30/11/2000.
Các nguồn tin nội bộ đảng CSVN tiết lộ cho FEER rằng vào cuối tháng 10, các cố vấn cao cấp nhà nước - Đỗ Mười, Lê Đức Anh, và Võ Văn Kiệt - đã gửi 1 lá thư chung lên các ủy viên của ủy ban trung ương đảng, trong đó chỉ trích Tổng Bí Thư Lê Khả Phiêu tội “lãnh đạo yếu kém. Đó là điều chưa từng có trong lịch sử đảng này, khi 3 lãnh tụ cao cấp công khai bày tỏ bất mãn 1 tổng bí thư bằng lá thư chung cho ủy ban trung ương.
Phản ứng lại là vào ngày 27/10, một văn thư chính trị bộ đã được phổ biến chỉ thị cho các đảng viên không được đón tiếp nồng hậu Tổng Thống Mỹ Bill Clinton. Sự kiện hàng chục ngàn người đổ ra phố đón Clinton đã làm cho các lãnh tụ đảng “kinh hoảng,” theo một cán bộ cao cấp thú nhận. Vị thế của Phiêu cũng có thể bị tổn thương.
Hiển nhiên là Phiêu không hài lòng. Trong buổi họp với Clinton hôm 18/11, Phiêu giảng bài cho Clinton về lịch sử xâm lược của Mỹ và nhắc nhở rằng “đối với chúng tôi, quá khứ là cội rễ, là nền tảng và là sức mạnh của hiện tại và tương lai.”
Một viên chức Mỹ mô tả buổi họp đó như là “đáng phẫn nộ.” Một nhà ngoại giao Mỹ cao cấp nói về cơ hội bỏ lỡ của việc thảo luận về sự hợp tác tương lai, “Phiêu làm hỏng cả rồi.”
Nhưng các nguồn tin nội bộ đảng CSVN nhìn vấn đề khác hơn. Một cán bộ giấu tên nói là bài diễn văn cuả Phiêu không nhằm vào Clinton, nhưng là nhằm vào các bô lão đảng mà Phiêu phải dựa vào trong đại hội đảng [sắp tới]. Một bản tường trình gần như nguyên văn lời Phiêu, nói trong buổi họp với Clinton, đã mau chóng đọc hai lần trên đài truyền hình VN. Các bản tin khác theo sau trong các báo chí nhà nước (Tân Hoa Xã của Trung Quốc cũng nhấn mạnh lập trường cứng rắn của Phiêu). Cán bộ này nói là như thế chủ yếu nhằm vào các đảng viên đang hào hứng.
Bản văn chính trị bộ ngày 27/10, mà FEER có trong tay, đã được ký bởi ủy viên chính trị bộ Phạm Thế Duyệt, ra lệnh các đảng viên đừng “quá nồng nhiệt” với Clinton. Họ cần cư xử với cung cáchû tự hào và “phải cảnh giác canh phòng chủ quyền và an ninh quốc gia.” Bản văn ghi thêm, “Chúng ta nên nhớ là bản chất căn bản của Mỹ là chống lại chủ nghĩa CS. Họ không bỏ chính sách diễn biến hòa bình để thay đổi bản chất các nước xã hội.”
Nguồn tin nội bộ nói là bản văn nhằm bày tỏ cách lãnh đạo cứng rắn của Phiêu. Có những dấu hiệu khác: việc Clinton thăm chỉ được loan baó ở Hà Nội 2 ngày trước khi đến, khi chỉ có vài biểu ngữ treo lên. Một buổi họp báo vào ngày trước khi Clinton tới do Ngoại Trưởng Nguyễn Dy Niên tính thực hiện đã bị hủy bỏ. Cán bộ giấu tên nhận xét, “Nếu tổng bí thư đảng đang khủng hoảng, thì tại sao ông ta [Niên] lại dám làm gì cho rớt đầu"”
Các nguôn tin nội bộ nói là chuyến Clinton viếng thăm đã đánh sâu vào chia rẽ từ lâu trong đảng về tốc độ cải tổ và về quan hệ của VN với Hoa Lục và Mỹ. Việc phe bảo thủ chống bản thương ước Mỹ-Việt chỉ mới chịu thua sau khi Trung Quốc ký thương ước về điều kiện gia nhập WTO với Mỹ, và cũng vì Hoa Kỳ nhượng bộ chút đỉnh cho CSVN. Nhưng phe già vẫn lo sợ về áp lực giải tư hóa đến từ các cán bộ trẻ. Họ thấy chơi thân với Mỹ sẽ làm suy yếu nền kinh tế kiểu xã hội chủ nghĩa. Các tay già, chủ yếu là Đỗ Mười và Lê Đức Anh, vẫn còn ảnh hưởng lớn vào chính sách đảng. Theo lời kể, họ bất mãn vì các dấu hiệu cho thấy Phiêu, một người thường được xem là bảo thủ, có thể đang lắng nghe kỹ hơn đối với các chuyên gia trẻ.
Gửi ý kiến của bạn
