Ireland: Xin Liên Âu Tài Trợ Cứu Nguy Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha Nguy Cơ Khủng Hoảng Kế Tiếp
DUBLIN - Chính phủ Ireland bị khủng hoảng nợ đã chính thức yêu cầu Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế (IMF) là Liên Âu cấp tài trợ cứu nguy, để vốn không thoát ra khỏi các ngân hàng, theo gương Hi Lạp trong 1 bước mà vài năm trước là chuyện không ai nghĩ đến, khi Ireland là "hổ đang phát triển".
Các bộ trưởng tài chính của Liên Âu đã nhanh chóng chấp thuận trên nguyên tắc, và khẳng định chương trình cứu nguy sẽ bảo đảm ổn định tài chính cho eurozone và châu Âu. Nhưng, các phe cần thương lượng nhiều tuần lễ về các điều kiện vay muợn, và kích thuớc của gói tài trợ khẩn cấp.
Khủng hoảng của Ireland đã làm nâng cao phí tổn vay mượn không chỉ với Ireland mà cả các nền kinh tế yếu như Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha. Thỏa thuận về Ireland có thể làm giảm áp lực chung, nhưng 2 nước sau này có thể vẫn phải yêu cầu cứu nguy.
Ngân Hàng Trung Ương Châu Âu đã lên tiếng cho hay tài trợ sẽ bảo đảm sự ổn định tại hệ thống ngân hàng Ireland. Ngoài ra, Thụy Điển và Anh, không là thành viên eurozone, cũng báo tin sẵn sàng tài trợ song phương.
Bộ trưởng tài chính Brian Lenihan của Ireland dành nhiều thì giờ của ngày chủ nhật để thương lượng. Ông cho biết Ireland cần dưới 100 tỉ euro (bằng 140 tỉ MK) như là bảo đảm cho các ngân hàng có hậu thuẫn của chính phủ đang mất các ký thác và xoay xở để vay tiền ngoài thị trường mở.
Giám đốc IMF Dominique Strauss-Kahn cho biết sẵn sàng tham gia nỗ lực cứu Ireland, thông qua 1 khoản cho vay nhiều năm. Ông nói các chuyên gia IMF có mặt tại Dublin sẽ nhanh chóng thảo luận 1 chương trình kinh tế với chính phủ Ireland, với Uỷ Hội Âu Châu và Ngân Hàng Trung Ương Châu Âu.
Ireland từng tiến đến sát bờ vực khủng hoảng trong 1 quyết định nguy hiểm năm 2008 để bảo hiểm các ngân hàng chống mọi thiệt hại - chi tiêu ấy tăng lên quá mức 50 tỉ euro, đưa thiếu hụt ngân sách đến mức mất kiểm soát.
Trong 1 thời gian dài, Dublin cưỡng lại phương án cứu nguy và nay bộ trưởng Lenihan nhận rằng đã rõ là đau đớn và cần ngay "hỏa lực tài chính" để tái lập cân bằng cho các kế hoạch hồi phục đắt giá. Bây giờ, xứ sở 4.5 triệu dân này đối diện ít nhất 4 năm cắt giảm mạnh về ngân sách và tăng thuế, trị giá ít nhất 15 tỉ euro để đưa thiếu hụt ngân sách trở lại định mức quy định của eurozone là 3% GDP từ nay đến năm 2014.
Mặt khác, giới phân tích ngờ rằng tình hình tại Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha đang biến chuyển theo hướng cần đuợc cứu nguy. Tây Ban Nha đang chịu đựng tỉ lệ thất nghiệp cao nhất châu Âu và Bồ Đào Nha làm quá ít trong việc tái cấu trúc nền kinh tế kém sức cạnh tranh đến mức khác thường.
Khủng hoảng tại Ireland có thể đã bắt nguồn từ hơn 10 năm - cơ nguy sụp đổ gắn liền với số mệnh của các ngân hàng phát triển quá đà sau khi nhận hàng núi tiền rẻ khi Ireland gia nhập eurozone năm 1999. Sau đó, các ngân hàng "đánh bạc" với các quỹ vay mượn trên các thị trường nhà đất từ Ireland sang Anh và Hoa Kỳ…
Bây giờ, giới quan sát chờ xem đề án ngân sách 2011 sẽ bị chính các nhà lập pháp chia rẽ ngăn trở, khi trình ra QH vào ngày 7-12.
Thủ Tướng Cowen hiện chỉ có đa số 3 phiếu, có thể mất trong các cuộc bầu cử đặc biệt đầu năm để điền khuyết các ghế trống - hơn nữa, kết quả thăm dò của báo Sunday Business Post cho thấy tỉ lệ ủng hộ của cử tri dành cho đảng cầm quyền Fianna Fail hiện chỉ là 17%, so với tỉ lệ hậu thuẫn của 2 đảng đối lập là 27% và 33%.