CÂU CHUYỆN THỂ THAO: HANDBALL – Tiền Đạo
Trong phần Câu Chuyện Thể Thao lần này, chúng tôi xin được cùng quý vị tìm hiểu chi tiết về môn Bóng Ném tức “Handball”. Bóng Ném là một môn thể thao tranh tài giữa 2 đội trên sân gỗ trong vận động trường thi đấu có mái che với mỗi bên gồm 7 tuyển thủ chỉ được dùng tay chuyền bóng cho đồng đội hoặc ném bóng vào gôn đối phương để tính điểm. So với các môn thể thao khác chuyên sử dụng quả bóng thì Bóng Ném có đặc tính nổi bật là kết hợp cùng lúc 3 yếu tố vận động của cơ thể gồm: chạy, nhảy và ném nên khi quả bóng được ném đi từ tuyển thủ trên sân thường kèm theo tốc độ nhanh chóng cùng uy lực mạnh mẽ, trông rất dứt khoát và ngoạn mục. Đó cũng là hấp lực chính thu hút khán giả thưởng ngoạn qua những pha tấn công chớp nhoáng để đi đến cục diện ghi điểm làm bàn hào hứng và sôi nổi không kém gì môn Túc Cầu.
Bóng Ném còn được gọi là “Tống Cầu” theo Nhật ngữ hoặc “Thủ Cầu” theo cách đọc của tiếng Trung Hoa và là một trong những môn thể thao có tên trong danh sách các bộ môn tranh tài chính thức tại Thế Vận Hội. Bóng Ném được xuất phát tại vùng Bắc Âu từ cuối thế kỷ thứ 19 và hiện nay đã trở thành một môn thể thao được ái mộ cuồng nhiệt trên toàn khu vực Châu Âu. Tuy nhiên tại các vùng châu lục khác như Châu Á hoặc Châu Phi, Bóng Ném vẫn còn là môn thể thao thuộc hàng thứ yếu vì chưa tạo được ảnh hưởng rộng rãi trong giới khán giả ái mộ những bộ môn tranh tài bằng hình thức sử dụng quả bóng.
Khởi nguồn từ sáng kiến của nhân vật tên Holger Nielsen, người Đan Mạch, môn Bóng Ném được hình thành đầu tiên vào năm 1898 với hình thức thi đấu 7 tuyển thủ một đội bóng và nhanh chóng phát triển ở Bắc Âu. Nhưng đến thập niên 1910, môn Bóng Ném được áp dụng tại Đức Quốc theo quy định 11 tuyển thủ trong đội bóng. Từ đó, hình thức 11 tuyển thủ có khuynh hướng chiếm ưu thế nên trong giai đoạn đầu tiên, những cuộc tranh tài Bóng Ném mang tính cách quốc tế đều áp dụng luật quy định một đội bóng có 11 tuyển thủ và sau đó lại thay đổi thành 7 tuyển thủ cho đến nay. Cụ thể hơn, luật quy định một đội bóng có 7 tuyển thủ được chính thức áp dụng cho các đội Nữ từ Giải Vô Địch Bóng Ném Thế Giới 1962 và áp dụng cho các đội Nam từ Giải Vô Địch Bóng Ném Thế Giới 1967.
Bóng Ném được chính thức trở thành môn tranh tài dành cho các đội Nam tại vũ đài Thế Vận Hội vào năm 1936, tức kỳ Olympic tổ chức tại Berlin-Đức Quốc với 6 đội bóng tham gia gồm: Đức Quốc, Hungary, Hoa Kỳ, Áo Quốc, Thụy Sĩ, Romania. Tuy nhiên, ngay sau đó, Bóng Ném lại tạm thời bị rút ra khỏi danh sách tranh tài của Thế Vận Hội và cho đến kỳ Olympic Munich 1972 mới được phục hồi trở lại. Mặt khác, các đội nữ được chính thức tranh tài lần đầu tiên từ Thế Vận Hội Montréal 1976, tức sau đội Nam một kỳ Thế Vận.
Bóng Ném được tranh tài trên một sân đấu hình chữ nhật có những đặc tính như sau:
- Chu vi 40mX20m, chính giữa sân có lằn biên phân chia ranh giới của 2 đội thi đấu.
- Từ vị trí trung tâm ở lằn ranh cuối sân của hai bên được dựng khung gôn có chiều cao 2m, dài 3m, tức khoảng không gian trống được bọc lưới để đôi bên ném bóng vào ghi điểm.
- Khu vực hoạt động của thủ môn được giới hạn trong khoảng cách 6m tính từ vị trí khung thành.
- Khu cấm địa để áp dụng hình phát ném phạt trực tiếp “Penalty” là khoảng cách 7m tính từ vị trí khung thành.
Về thời gian, tùy theo đẳng cấp, giờ thi đấu được quy định khác nhau và gồm các chi tiết liên quan sau đây:
- Từ cấp học sinh Trung Học Cấp Ba trở lên thì một trận đấu chia làm 2 hiệp, mỗi hiệp 30 phút, được nghỉ giải lao 10 phút ở giữa 2 hiệp đấu
- Học sinh Trung Học cấp Hai thì một trận đấu chia làm 2 hiệp mỗi hiệp 25 phút, được nghỉ giải lao 10 phút ở giữa 2 hiệp đấu.
- Từ 8 tuổi đến 12 tuổi thì một trận đấu chia làm 2 hiệp, mỗi hiệp 20 phút, được nghỉ giải lao 10 phút ở giữa 2 hiệp đấu.
- Trường hợp trải qua thời gian thi đấu quy định mà đôi bên không phân thắng bại thì sau khi được tạm nghỉ 5 phút 2 đội sẽ đấu thêm hiệp phụ trong 10 phút. Và nếu trải qua luôn hiệp phụ vẫn không có được tỷ số quyết định trận đấu thì mỗi bên sẽ thay phiên nhau ném bóng theo hình thức “Throw Contest 7m”, tức ném phạt từ vị trí trước lằn ranh cách khung thành 7m, tương tự như hình thức đá phạt đền “penalty” của Túc Cầu. Ngoài ra, cũng có trường hợp đấu tiếp hiệp phụ thứ 2, trước khi đi đến hình thức “Throw Contest 7m”.
- Trong mỗi hiệp đấu chính thức, đôi bên đều có quyền xin tạm ngưng trận đấu 1 lần trong vòng 60 giây để hội ý hoặc điều chỉnh chiến thuật.
Theo luật lệ quy định hiện nay, một đội bóng của môn Bóng Ném có 7 tuyển thủ gồm 1 thủ môn (GK: Goal Keeper) và 6 đồng đội khác (CP: Court Player). Thủ môn có thể rời vùng hoạt động của mình trên sân, tức ra khỏi khu vực giới hạn trong khoảng cách 6m tính từ vị trí khung thành, nhưng lúc đó sẽ được xem là một cầu thủ mang vai trò CP.
Kế đến, về chi tiết thay đổi cầu thủ thì môn Bóng Ném không giới hạn số lần và khi đổi người cũng không cần thông báo với trọng tài. Thế nhưng, diễn tiến của một trận đấu Bóng Ném luôn xảy ra liên tục bằng những pha tấn công nhanh nhẹn qua lại giữa 2 đội nên có rất nhiều trường hợp buộc phải tiếp diễn trận đấu cho đến khi ghi được bàn thắng mới có thời gian đổi người. Khi thay đổi, các cầu thủ sẽ đứng ngay vị trí bên ngoài của lằn biên giữa sân rồi tự động vào sân khi đồng đội mình bước hẳn ra ngoài. Tuyển thủ phạm luật đổi ngườI sẽ bị cấm thi đấu trong 2 phút.
Hơn nữa, so với môn Túc Cầu căn cứ vào đẳng cấp tuổi tác để phân định kích thước sân đấu thì môn Bóng Ném có đặc tính khác biệt và đơn giản hơn là chỉ thay đổi kích thước cùng trọng lượng của quả bóng. Trong môn Bóng Ném, có 3 loại bóng được sử dụng gồm:
- Bóng số 3: dành cho cấp học sinh Trung Học Cấp Ba trở lên, có chu vi khoảng 58cm đến 60cm, nặng khoảng 425g đến 475g
- Bóng số 2: dành cho cấp học sinh Trung Học Cấp Hai, có chu vi khoảng 54cm đến 56cm, nặng khoảng 325g đến 375g.
- Bóng số 1: dành cho cấp học sinh Tiểu Học, có chu vi khoảng 49,5cm đến 50,5cm, nặng khoảng 255g đến 280g.
Khi mang bóng trong tay, cầu thủ có thể đột phá, lừa lách qua đối phương với điều kiện không được vượt quá 3 bước. Số bước được tính từ khi mang bóng trong tay là 0 bước. Trường hợp bay người lên chụp được bóng trên không thì số bước được tính là 0 bước ở thời điểm một chân chạm đất. Nếu cả 2 chân đều chạm đất cùng lúc thì sau đó bước chân khởi động đầu tiên được tính là bước thứ nhất. Đến đây, ta có thể mường tượng được thêm sự khác biệt cơ bản rất rõ nét giữa môn Bóng Ném và Bóng Rổ: đó là trong môn Bóng Rổ tuyển thủ có thể vừa dằn bóng xuống mặt sân vừa bước đi hoặc chạy mà không bị giới hạn số bước, trong khi môn Bóng Ném thì tính số bước ở tất cả các động tác di chuyển của đôi chân. Về phương thức tính điểm thì mỗi khi bên nào ném được bóng vào hẳn khoảng không gian của khung thành sẽ được 1 điểm. Tuy vậy, cũng có những trường hợp bàn thắng không được trọng tài công nhận do ngay trước đó đã phạm lỗi.
Khi một bên phạm lỗi thì tùy theo mức độ nặng nhẹ, đối phương sẽ hưởng lợi thế bằng cách được chuyền bóng tự do (Throw Free) hoặc ném phạt đền (Throw 7m”). Một số hình thức quy định sau đây bị xem là phạm lỗi trong môn Bóng Ném:
- Line Cross: tức là tình trạng tuyển thủ không phải ở vai trò thủ môn nhưng lại tiến vào vùng hoạt động của thủ môn trên phần sân của mình.
- Double Dribble: là hình thức đột phá, lừa lách qua rào cản của đối phương 2 lần liên tiếp.
- Over Step: mang bóng đi hoặc chạy quá 3 bước.
- Over Time: giữ bóng trong tay quá 4 giây
- Holding: chụp tay hoặc cùi chỏ đối phương.
- Pushing: xô đẩy đối phương
- Charging: lao vào người đối phương
- Hacking: đánh vào người đối phương đang mang bóng
- Kick Ball: đụng bóng vào vị trí từ đầu gối trở xuống
- Passive Play: lập đi lập lại hình thức lừa bóng hoặc chuyền bóng cho đồng độI trong ý đồ câu giờ, không tích cực tổ chức tấn công. Lúc đó, trọng tài sẽ đưa một cánh tay lên và thổi còi cảnh cáo. Hình thức này tuy khá tương cận với luật “24 giây” của môn Bóng Rổ quy định trong vòng 24 giây kể từ khi có bóng trong tay phải sút bóng về rổ đối phương, nhưng trong môn Bóng Ném thì không giới hạn thời gian và tùy thuộc vào sự phán đoán của trọng tài.
- Triping: cố ý đưa chân ra gạt ngã đối phương
- Back Pass: giống như hình thức chuyền bóng ngược về cho thủ môn trong vùng cấm địa của môn Túc Cầu thì buộc phải dùng đầu không được dùng chân. Và môn Bóng Ném quy định khi các tuyển thủ CP chuyền bóng cho thủ môn của mình thì phải đợi thủ môn vượt ra ngoài vùng hoạt động
Tương tự như đa số môn thể thao các, môn Bóng Ném cũng quy đinh những hình phạt nặng khi tuyển thủ cố ý phạm lỗi hoặc gây ra thương tích nặng nề cho đối phương một cách ác ý. Qua đó, gồm có 4 hình phạt:
1. Cảnh cáo (Thẻ Vàng): là hình phạt đối với những hành động phạm lỗi được xem là có khả năng gây nguy hiểm cho đối phương hoặc những thái độ và cử chỉ đi ngược lại tinh thần thể thao của một tuyển thủ.
2. Đuổi ra sân: nếu bị cảnh cáo 2 lần hoặc có những hành động phạm lỗi mang tính cách ác ý sẽ bị đuổi ra sân trong vòng 2 phút, tức đội nhà sẽ bị bất lợi về nhân số. Trường hợp đội bóng cảnh cáo 3 lần thì tuyển thủ bị phạt thẻ vàng ở lần thứ 3 của đội mình dù cho mới phạm lỗi lần đầu tiên cũng bị đuổi ra sân trong vòng 2 phút.
3. Tước quyền thi đấu một trận (Thẻ Đỏ): tuyển thủ bị phạt 3 thẻ vàng sẽ bị tước quyền thi đấu trong toàn thời gian còn lại của trận đấu. Trường hợp này đội nhà phải ở trong tình trạng bất lợi nhân số trong 2 phút và sau đó tuyển thủ khác mới được vào thay thế cho tuyển thủ bị tước quyền thi đấu.
4. Tước quyền thi đấu nhiều trận: là hình thức xử phạt nghiêm khắc đối với những tuyển thủ sử dụng bạo lực hoặc gây nguy hiểm trực tiếp cho đối phương. Trường hợp này sẽ không được thay thế tuyển thủ khác và đội bị phạt sẽ phải thi đấu trong tình trạng bất lợi về nhân số cho đến khi chấm dứt trận đấu. Riêng cá nhân tuyển thủ bị phạt cũng bị cấm thi đấu trong một số trận nào đó tùy theo mức độ phạm lỗi.
Gửi ý kiến của bạn
