Điển hình, Thị Trưởng Westminster là Tạ Đức Trí, Thị Trưởng Garden Grove là Bảo Nguyễn.
Trong khi đó, từ nhiều năm trước, dân gốc Việt đắc cử nghị viên là bình thường. Kể từ xưa tới nay có thê thấy chức ngh ịviên đã nằm trong tay của Tony Lâm, Andy Quách, Michael Võ, Dina Nguyễn, Bùi Phát…
Nói chức khác, là có cựu Dân biểu tiểu bang Trần Thái Văn, Thượng nghị sĩ tiểu bang Janet Nguyễn, Giám sát viên Andrew Đỗ…
Tuy nhiên, láng giềng của Little Saigon không vui như thế: không dân gốc Á nào chen vào nổi thành phố Fullerton.
Mới tuần trước, báo Los Angeles Times cho biết có 2 tổ chức dân quyền đã nộp đơn kiện thành phố Fullerton, nói rằng hệ thống bầu cử kiểu “at-large voting” nơi này đã đẩy cư dân Mỹ gốc Á ra ngoài.
Fullerton là thành phố nơi trung tâm là đaị học nổi tiếng CSU Fullerton. Fullerton có gần 140,000 dân, với gần 23% là dân gốc Á.
Hai tổ chức dân quyền này là ACLU Foundation of Southern California và Asian Americans Advancing Justice — L.A.
Hai tổ chức này nói rằng hệ thống bầu nghị viên ở Fullerton đã vi phạm luật California Voting Rights Act và ngăn cản một số nhóm cộng đồng -- đặc biệt là Mỹ gốc Á Châu – không vào nổi ghế nghị viên.
Tại sao gần ¼ cử tri Fullerton là gốc Á mà không có một nghị viên gốc Á nơi này?
Luật sư Deanna Kitamura của hội Asian Americans Advancing Justice — L.A. thắc mắc như thế.
Đơn kiện đòi Fullerton phải có từng bước thiết lập các địa hạt Hội đồng Thành phố. Tức là bầu thủ tục theo “council districts.”
Để cho dễ hiểu, chúng ta có thể thấy rằng: bầu cử Giám sát viên Quận Cam là chia theo 5 địa hạt. Đó là lý do chúng ta có Giám sát viên địa hạt 1 trước kia là Janet Nguyễn và bây giờ là Andrew Đỗ. Nếu bầu theo thủ tục at-large voting, chọn 5 người vào Hội Đồng 5 Người Giám Sát Viên, có thể sẽ không người Việt nào thắng cử nổi.
Đó là nói lý thuyết thôi, vì chúng ta vẫn có nghị viên gốc Việt ở Garden Grove và Westminster, cho dù không chia ra địa hạt.
Các hội dân quyền này thưc ra là muốn Fullerton theo mô hình thành phố Anaheim, cũng là láng giềng trong Quận Cam.
Anaheim có đa số dân Mỹ-Latin, nhưng dân cử hầu hết là Mỹ da trắng.
Thế là sau nhiều cuộc biểu tình giận dữ, Anaheim phải chuyển từ hệ thống bầu cử at-large sang bầu cử theo địa hạt (individual districts).
Đơn kiện Fullerton là nộp lên, đại diện cho anh Jonathan Paik, một cư dân 27 tuổi và là điểu hợp viên ở hội Korean Resource Center.
Nhà hoạt động Nam Hàn này hy vọng những gì? Chia địa hạt để bầu nghị viên ở Fullerton.
Tuy nhiên, cần ghi nhận rằng, Westminster và Garden Grove vẫn bầu cử theo thủ tục at-large, và nhiều ứng cử viên gốc Việt vẫn đắc cử vào Hội Đồng Thành Phố.
Vấn đề có phảỉ vì cử tri gốc Việt đoàn kết hơn?
Chưa chắc. Vì cử tri Việt vẫn chia 2 phe: Cộng Hòa, Dân Chủ. Nhìn khác hơn: cử tri Việt cũng là 2 phe: bảo thủ, cấp tiến. Cũng không hoàn toàn, vì có khi chúng ta rơi vào tâm thức “dân Việt bầu cho người Việt.”
Câu hỏi giành cho cử tri gốc Á ở Fullerton:
- có phải cử tri gốc Á ở Fullerton là gốc Nhật, gốc Hàn, gốc Tàu, gốc Phi, gốc Việt…? Nếu như thế, sẽ khó đoàn kết chung lá phiếu lắm.
Cũng nên nhớ rằng, khi giàn khoan Trung Quốc Haiyang 981 tiến vào Biển Đông, có phải lúc đó cử tri Việt và cử tri Phi liền nổi giận với ứng cử viên gốc Hoa?
Người đứng đơn kiện là anh Jonathan Park, có bảo đảm nổi rằng người gốc Hàn đoàn kết sau lưng anh không? Anh không thấy là trong khi anh thần tượng cụ Park Chung-hee, có mấy ông gốc Hàn đứng bên cạnh anh về nhà vẫn thờ cúng cụ Kim Il-sung bên lá cờ đỏ?
Thế thì, làm sao Fullerton có nổi nghị viên gốc Á nhỉ… bất kể là bầu cử theo công thức nào.
- Từ khóa :
- Bầu Cử
- ,
- Fullerton
- ,
- Á Châu
- ,
- California
Gửi ý kiến của bạn