Tôi hân hạnh được tiếp xức riêng với linh mục Nguyễn Văn Khải vài chục phút trước buổi hội thảo. Với cách nói chuyện rất khiêm nhượng của một nhà tu hành chân chính cũng như phong cách thu hút của một diễn giả, cha Khải cùng tôi tâm đắc rất nhiều vấn đề qua những bài viết của tôi về việc chống chế độ cộng sản, chống Tàu đỏ, vấn đề hòa giải hòa hợp, nghề đi tu… và nhất là vấn đề nhạy cảm về việc linh mục lấy vợ Khi Người Đàn Bà Bước Vào Nhà Thờ. Với tư cách biên tập và đại diện của vài nhật báo và nguyệt san tại Hoa Kỳ, tôi xin cha Khải dành chút thời cho một cuộc phỏng vấn bỏ túi, Ngài vui vẽ nhận lời. Nhưng sau trên một tiếng đồng hồ nghe Ngài trình bày qua nhiều vấn đề, tôi thấy đã quá đầy đủ so với những điều tôi dự trù hỏi Ngài, nên đã cám ơn Ngài và không thực hiện cuộc phỏng vấn bỏ túi sau đó. Một lần nữa xin chân thành cám ơn Cha. (Đinh Lâm Thanh)
Hội trường của nhà thờ Saint Augustin, số 7 bis, rue de la Bien Faillance 75008 Paris trong chiều Chủ Nhật ngày 14.12.2014, với sự hiện diện khoảng + 100 khách tham dự, tính theo số ghế đã sắp sẵn. Bên ngoài trời Paris lúc đó dày đặc sương mù và lạnh 0° C. Trong số khách tham dự buổi hội thảo hôm nay, ngoài đa số các vị chủ tịch hội đoàn, đại diện chính đảng, nhân sĩ, trí thức, nhà văn, nhà báo... đặc biệt còn có hai thượng khách: Trung Tướng Simon, người có nhiều liên hệ mật thiết với Hội Cựu Sĩ Quan Nhảy Dù Việt Nam. Chính vị tướng nầy đã giúp đở duy trì nghĩa trang VN tại Nogent Sur Marne và hằng năm Ông đến tham dự Lễ Chiến Sĩ Trận Vong với cộng đồng Việt Nam. Ngoài ra còn thêm một Vị khách quý nữa, đó là một linh mục thuộc giáo hội Chính Thống Giáo: cha Atcnil người gốc Géorgia – nói tiếng Pháp rất lưu loát.
Buổi hội thảo do cựu Thiếu tá Hải Quân Đặng Vũ Lợi, Chủ tịch Hội Hải Quân và Hàng Hải tại Pháp tổ chức và Ông Mai Quốc Minh, Tổng Thư Ký Văn Phòng Liên Lạc Các Hội Đoàn trong vai trò MC. Sau thủ tục chào cờ mặc niệm, Ông Đặng Vũ Lợi chào mừng quan khách ngắn gọn như sau: Bấy lâu chúng ta thường theo dõi tình hình nhân quyền và tôn giáo tại Việt Nam qua các hệ thống tryền thông, nay chúng tôi đã hân hạnh mời được một nhân chứng sống, đang nổi tiếng thế giới về tranh đấu nhân quyền đến Paris để trình bày cùng quý vị những sự thật tại Việt Nam hiện giời dưới chế độ cộng sản. Tiếp lời chào mừng của Ông Đặng Vũ Lợi, linh mục Nguyễn Văn Khải được mời trình bày về chủ đế buổi hội thảo. Vì có sự hiện diện hai vị thượng khánh cũng như một vài người nước ngoài, chương trình thảo luận đã xử dụng xen kẽ Pháp ngữ và Việt ngữ.
Với đức tính khiêm nhượng, nhận thấy hầu hết thính giả hiện diện đáng tuổi cha chú của mình, linh mục Nguyễn Văn Khải tự xưng con với quan khách và gọi khách tham dự bằng ông, bác, chú... Điều nầy, ngay từ giây phút đầu tiên diễn giả đã thu được cảm tình của những người đang có mặt trong hội trường. Không một mảnh giấy trên tay, cha Khải nói chuyện thật tự nhiên, linh động và hoạt bát… đôi lúc pha lẫn chút hài hước thật có duyên. Trên một giờ nói chuyện, diễn giả đã lôi kép sự chú ý quan khách qua hai đề tài: vấn đề nhân quyền cũng như quyền sống của con người và tình hình tự do tôn giáo tại Việt Nam. (Thành thực xin lỗi độc giả, khuôn khổ dưới dạng phóng sự của một nhật báo không cho phép người viết trình bày chi tiết bài nói chuyện, các câu góp ý cũng như các câu hỏi của qua khách và diễn giả trả lời. Quý vị có thể xem youtube sẽ bổ túc trong vào ngày tới).
Câu xác nhận đầu tiên của diễn giả là trong chế độ cộng sản ở Việt Nam hiện nay không có Nhân Quyền cũng như như những không có Tự Do Tôn Giáo. Rồi từ đây diễn giả dùng ngay những sự kiện mà linh mục trải nghiệm để chứng minh từng điểm một. Trong phần nói về nhân quyền, diễn giả nhấn mạnh đến quyền sống của con người, bất cứ ở đâu, nếu đã được sinh ra thì đều phải đuợc hưởng quyền căn bản của con người như quyền sống, quyền cư trú, quyền di chuyển, quyền tự do ngôn luận, quyền có công ăn việc làm...Nhưng tại Việt Nam dưới thời cộng sản, quyền nầy chỉ dành riêng để ưu đãi một thành phần nhỏ, còn lại tuyệt đại đa số người dân không được hưởng được đầy đủ những quyền căn bản này: họ bị kiểm soát từ tư tưởng đến thân thể. Tệ hơn nữa, chế độ cộng sản chủ trương tiêu diệt sự sống con người, mà theo diễn giả là một linh mục công giáo, thì đó là tội sát nhân, tội diệt chủng dân tộc. Diễn giả dẫn chứng từ việc nhà nước phạt nặng những gia đình có ba con trở lên, cho đến việc ép buộc các phụ nữa phá thai hoặc triệt sản. Kết luận của diễn giả về vấn đề nầy: cộng sản là một thứ tà quyền nên chúng rất sợ nhân quyền, vì thế chúng luôn tìm mọi cách để tước đoạt hoặc giới hạn các quyền này của người dân.
Qua phần trình bày về vấn đề tự do tôn giáo, linh mục cho rằng Việt Nam đã không tôn trọng nhân quyền thì cũng không tôn trọng tự do tôn giáo. Một mặt, người ta thấy rằng các tôn giáo ở Việt Nam không được tự do đào tạo và bổ nhiệm các chức sắc; không được mở trường dạy học; không được lập các bệnh viện để giúp các bệnh nhân; người công giáo không được mở các nhà xuất bản, báo chí, truyền thanh, truyền hình; người công giáo không được theo học các ngành an ninh, cảnh sát, quân đội, phòng cháy chữa cháy, ngoại giao; người công giáo không được làm cán bộ trong bộ máy hành chính nhà nước từ cấp quận huyện trở lên. Nhiều vùng bị cấm xây dựng cơ sở thờ phượng và bị cấm theo tôn giáo, đặc biệt là ba tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu là những nơi hoàn toàn không có một cơ sở tôn giáo nào, dù có nhiều Phật tử và nhiều tín hữu Tin Lành và Công giáo. Nhà nước còn xen vào việc đào tạo, phong chức, bổ nhiệm các chức sắc của các tôn giáo... Tất cả những điều này ai muốn đều có thể kiểm chứng được. Mặt khác, tại một số vùng tôn giáo mạnh cộng sản cho xây dựng chùa chiền, thánh thất và nhà thờ, hoặc chính cộng sản đứng ra xây dựng, nhưng điều đó không có nghĩa là chế độ cộng sản tôn trọng tín ngưỡng. Đấy chỉ là một hình thức kiểm soát tôn giáo và lợi dụng tôn giáo để tuyên truyền cho chế độ. Diễn giả lấy ngay những sự kiện xảy ra cho bản thân của mình và cho các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế để chứng minh về sự vi phạm tự do tôn giáo của cộng sản Việt Nam. Theo diễn giả, nhà nước cũng cho một số chức sắc tôn giáo một số đặc quyền đặc lợi nào đó, khi họ đi theo đường lối của cộng sản, đặc biệt là khi họ gia nhập các tổ chức tôn giáo quốc doanh do nhà nước dựng lên! Đấy là những cách thao túng và làm sa đọa tôn giáo, một hình thức phá hoại tôn giáo có hệ thống, từ bên trong và từ trên xuống.
Xuyên qua phần nói chuyện, diễn giả cũng trình bày cho quan khách biết kinh nghiệm của ngài và của DCCT Thái Hà, để bảo vệ quyền của mình, thì cần phải thực hiện phương cách “Lý-Lỳ- Liều|”. “Lý” là cần phải hành động có lý lẽ, nhất là biết dùng luật pháp để bảo vệ quyền của mình. “Lỳ” là phải kiên trì đấu tranh trong thời gian lâu dài, kiên quyết không bỏ cuộc. “Liều” là phải biết xả thân, không sợ chết, bất chấp bạo lực của cộng sản, mạnh mẽ đấu tranh bằng phương pháp hòa bình, chẳng hạn như xuống đường biểu tình. Diễn giả cho biết giáo dân Miền Bắc, đặc biệt ở Hà Nội, đã áp dụng triệt để các phương thức trên để bảo vệ anh chị em đồng đạo và đòi quyền tự do cho các nạn nhân bị bắt giam và kết án bất công. Chính vì giáo dân xuống đường đông đảo để bảo vệ các đồng đạo bị bắt bớ hay bị xét xử, cũng là một trong nhiều lý do khiến nhà nước cộng sản e ngại không dám bắt bớ các linh mục, tu sĩ ở Thái Hà. Vì nếu 8 giáo dân phải ra tòa án mà có 10 nghìn người xuống đường, thì khi một linh mục ra tòa ở Hà Nội thì sẽ có bao nhiêu nghìn người? Và điều gì xảy ra khi có một số lượng người đông đảo hàng ngày xuống đường đi đòi người và đòi công lý?
Sau khi ông Mai Quốc Minh tóm lược bài nói chuyện của cha Khải bằng tiếng Pháp để các vị trong phòng họp thông suốt vấn đề, Tướng Simon và linh mục Atcnil đáp lại lời chào mừng của BTC cũng như cha Khải, và tiếp theo đó, hai vị khách góp ý bằng những nhận xét và quan niệm đối với đảng cộng sản Việt Nam cũng như chế độ cộng sản tại Georgia trước đây.
Tiếp tục chương trình, nhiều vị sau đây đã lên tiếng góp ý:
- Anh Nguyễn Chí Thiện, Tổng Thư Ký/Liên Hiệp Người Việt Cộng Hòa, góp ý về vấn đề dấn thân của tuổi trẻ Việt Nam vào các sinh hoạt chính trị của Pháp đồng thời anh cũng như giới thiệu sinh hoạt của một số Pháp gốc Việt đắc cử trong các hội đồng thành phố của vùng Paris.
- Bác sĩ Phan Khắc Tường góp ý bằng tiếng Pháp kể về thời gian đi tù rồi được cho về phúc vụ trong ngành y khoa và phòng mạch của ông trước khi ra khỏi Việt Nam.
- Cựu Đại Tá Y Sĩ Hoàng Cơ Lân trình bày quan niệm của ông bằng tiếng Pháp về sai lầm tai hại của người Việt hải ngoại gởi hàng tỷ ngoại tệ hàng năm về nuôi và vỗ béo chế độ cộng sản cũng như một số lớn người Việt nước ngoài vô ý thức thường đi về du hí tại Việt Nam.
Trong phần đặt câu hỏi, nhà báo Thế Huy, nghệ sĩ Trần Nghĩa Hiệp, ông Dương Tấn Lợi, cựu Sĩ Quan QLVNCH đưa ra những câu hỏi đại ý như sau:
Hỏi: Xin diễn giả cho biết cảm tưởng về những nhà đối kháng với chế độ cộng sản bị hay được chế độ cộng sản “xuất khẩu” sang các nước dân chủ, đặc biệt là sang Hoa Kỳ, như trường hợp Cù Huy Hà Vũ, Điếu Cày, Trần Khải Thanh Thủy...Diễn giả nghĩ sao khi có trường hợp như Điếu Cầy, trong khi ông đấu tranh và bị tù thì con vẫn đi du học ở Canada?
Trả lời: Chế độ cộng sản thù ghét những người đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền. Vì thế không lạ gì khi họ tìm cách tống khứ những người đấu tranh khỏi Việt Nam. Tuy nhiên, khó có câu trả lời chung, áp dụng cho mọi trường hợp. Để tránh rơi vào cái bẫy ly gián của cộng sản, làm hại chính phong trào đấu tranh, theo con cần lưu ý những điểm sau đây: Thứ nhất, vì nhiều lý do, chế độ cộng sản Việt Nam nhiều khi hành động không theo cái logic chúng ta nghĩ. Không nhất thiết là cứ thế này thì phải bị thế này, cứ thế kia thì phải bị thế kia. Vì CSVN dùng chính sách “chia để trị”: họ áp dụng cách thức hành xử khác nhau đối với những nhà tranh đấu như nhau để từ đó gây chia rẽ, nghi ngờ. Thứ hai: trong từng trường hợp CSVN còn bị chi phối bởi yếu tố lợi ích: họ làm hay không làm điều gì đó đối với cá nhân hay tổ chức tranh đấu nào đó, là do việc ấy lợi hay hại cho họ. Họ sẽ tránh nếu hại nhiều hơn lợi. Trong trường hợp giữa hai cái hại không tránh khỏi thì họ sẽ chọn cái hại bé hơn. Thứ ba: CSVN cũng ít nhiều chịu sự áp lực của các tổ chức nhân quyền và của các chính phủ trên thế giới: tù nhân lương tâm nào được dư luận thế giới chú ý nhiều, nhất là được các chính phủ như Hoa Kỳ, Canada, Australia hay Liên minh châu Âu bảo trợ thì dễ có cơ may sớm được trả tự do, hoặc được trả tự do kèm theo điều kiện phải rời khỏi Việt Nam. Thứ bốn là yếu tố cá nhân của chính tù nhân. Nếu bản thân nhà tranh đấu thà chết chứ không chịu ra tù để bị trục xuất thì chế độ cũng khó có thể biến mình thành món hàng đổi chác. Hơn nữa, sự tương tác của các yếu tố trên đây với nhau, vào những thời điểm khác nhau, còn làm cho vấn đề liên quan đến từng trường hợp trở nên khác biệt rất nhiều. Chẳng hạn vào thời điểm VN đang đàm phán vấn đề ngoại giao hay thương mại quan trọng với thế giới, hoặc khi có quan chức cộng sản cao cấp nào sắp thăm các nước lớn như Hoa Kỳ hoặc các nước trong liên minh châu Âu, thì tù nhân nào được các chính phủ liên quan can thiệp, họ sẽ dễ có cơ may được trả tự do trước thời hạn, hoặc ra khỏi tù với điều kiện rời khỏi Việt Nam. Riêng trường hợp nhà Điếu Cầy, thì theo chúng con thấy, ông là một trong những người khởi xướng phong trào chống Tầu cộng và thành lập câu lạc bộ nhà báo tự do tại Sài Gòn. Chúng con nghĩ không thể chỉ căn cứ vào một sự kiện là ông có con ông du học Canada mà có thể nghi ngờ sự dấn thân và sự hy sinh của ông vì tự do, dân chủ, vì sự sống còn của dân tộc và đất nước. Chúng con tôn trọng chọn lựa của ông, sau những năm tù khắc nghiệt, trong khi người thân vẫn bị đàn áp. Chúng con nghĩ rằng trên con đường cứu nguy dân tộc, bảo vệ tổ quốc, mưu tìm tự do dân chủ, loại trừ chế độ cộng sản, mỗi người có một vài trò nhất định, trong một thời điểm nhất định. Ai làm được như vậy đã là tốt. Mình không thể đòi một cá nhân làm nên toàn thể lịch sử và làm trong suốt chiều dài lịch sử.
Hỏi: Ngay từ trong nước diễn giả đã cực lực chống đối và lên án chế độ cộng sản Việt Nam đồng thời còn tham gia lãnh đạo giáo dân xuống đưòng như trường hợp Thái Hà tại Hà Nội, xin diễn giả cho biết với phương pháp làm việc thế nào mà cha không bị làm khó dễ cũng như bị bắt?
Trả lời: Kính thưa cả nhà! Các cha trong tu viện Thái Hà cũng như bản thân con bị làm khó dễ thì nhiều. Bị đe dọa bắt thì có. Bị khủng bố thì triền miên. Nhưng bị bắt thì chưa. Tại sao? Trước hết chúng con tin có Chúa bảo vệ. Nhưng cụ thể có lẽ một phần vì chúng con hành động theo phương châm chúng con nói ở trên (lý-lỳ-liều). Khi chúng con không sợ chết chứ đừng nói là sợ tù thì cộng sản cũng chùn tay. Tiếp theo có lẽ tại chúng con không tham gia đảng phái chính trị, luôn hành động theo quyết định chung của cả Dòng Chúa Cứu Thế, của các đấng bề trên, lại được các cha bề trên, các linh mục và tu sĩ trong DCCT tại Việt Nam và trên thế giới ủng hộ. Hơn nữa, có lẽ cũng nhờ chúng con phục vụ tại Hà Nội, nơi là bộ mặt quốc gia, có nhiều con mắt nhìn vào, nơi có các hãng thông tấn quốc tế, các tòa đại sứ, mà nhiều nhà báo quốc tế cũng như nhiều cán bộ ngoại giao của các nước thường theo dõi sát tình hình Thái Hà, trực tiếp đến thăm hỏi tu viện chúng con và một số còn tham gia dạy ngoại ngữ tại nhà thờ cho các bạn trẻ. Sau cùng chúng con không nằm trong tổ chức, đoàn thể hay đảng phái chính trị nào để nhà cầm quyền có cớ buộc tội. Trên hết mọi sự, có lẽ chúng con được đông đảo giáo dân Miền Bắc ủng hộ và sẵn sàng sống chết để bảo vệ chúng con. Mỗi khi thấy các cha có nguy cơ bị bắt, sân nhà thờ ngày đêm có vài chục đến vài trăm người hiện diện thường xuyên để bảo vệ các cha. Theo chúng con, có lẽ cộng sản ngại nhất điều này. Họ ngại rằng nếu bắt chúng con thì họ sẽ có hại nhiều hơn là có lợi, sẽ rối loạn thủ đô và chịu nhiều áp lực quốc tế hơn chăng? Đấy chỉ là những suy đoán của chúng con. Còn lý do thật sự tại sao chúng con không bị bắt thì có lẽ chúng con cũng không rõ. Vì chúng con không phải là nhà cầm quyền. Chúng con chỉ có thể cố gắng làm sao để tránh ở mức tối đa nguy cơ bị bắt, trong tinh thần sẵn sàng chết chứ không nhượng bộ hay thỏa hiệp.
Hỏi: Cách đây vài ngày, trên mạng có phổ biến một bài giảng rất hay chống chế độ cộng sản của Cha Toản (Dòng Chúa Cứu Thế tại Saigòn). Xin cho biết cảm tưởng của diễn giả ?
Trả lời: Cha Toản mới chịu chức linh mục khoảng 6 tháng nay. Ngài là một mục tử chân chính và can đảm. Vì đã dám nói thẳng nói thật như lời Chúa dạy “sự thật sẽ giải thoát anh em”. Bài giảng mà ông nói tới, được ngài trình bày cách đây khoảng 2 tuần tại nhà thờ DCCT Sài Gòn trong thánh lễ cầu nguyện cho công lý và sự thật. Bài giảng đấy hoàn toàn không cổ vũ người ta dùng bạo lực chống chế độ, trái lại, bài giảng mời gọi các giáo dân có thái độ sống đạo đúng mức như Chúa muốn trong Mùa Vọng. Cụ thể là phải tỉnh thức để nhận ra những sự thật căn bản đang diễn ra trong xã hội Việt Nam, để từ đó có thái độ sống đạo tích cực, đúng đắn, nhằm tránh đưa bản thân và cộng đồng đi vào chỗ chết, đồng thời có cơ may tìm được hạnh phúc và thành công cho mình và cho người khác.
Hỏi: Xin cho biết, có nên vận động tài chánh cho các tổ chức nhân quyền Việt Nam nói chung và làm công tác truyền thông nói riêng?
Trả lời: Theo con có thực mới vực được đạo. Tiền là quan trọng để làm chuyện gì. Nhất là chuyện cứu nước cứu dân. Việc gây quỹ của các đoàn thể là điều cần thiết. Việc trợ giúp truyền thông công lý sự thật cũng là cần thiết. Bản thân con cũng đã từng biết phải nguy nguy hiểm ra sao và tốn kém thế nào để có được những hình ảnh có giá trị tố cáo tội ác của cộng sản, làm chứng được cho sự thật. Bởi vậy gây quỹ và góp quỹ là quyền của các tổ chức và cá nhân. Chúng con không có không có ý kiến. Tuy nhiên, kinh nghiệm ở Thái Hà dạy chúng con rằng: tiền không phải là yếu tố quan trọng nhất và càng không phải có tính quyết định nhất trong việc mưu tìm công lý và sự thật, tự do và dân chủ. Nếu có yếu tố tiền bạc can dự vào, thì chính nghĩa ở Thái Hà sẽ đổ vỡ ngay. Vì thế, ngay khi vụ Thái Hà đang ở thời điểm gay cấn nhất, chính bản thân con đã làm một thông cáo gửi đi khắp nơi, nội dung nói rằng: giáo xứ Thái Hà không nhận tiền của ai và cũng không nhờ ai xin tiền giùm. Ai có thương Thái Hà thì tìm cách hành động thích hợp và cầu nguyện cho chúng con. Dính dự vào tiền bạc không khéo mất chính nghĩa đấu tranh. Cũng trong tinh thần đấy, lần trước khi gặp gỡ cộng đồng người Việt quốc gia ở Paris, Ban Tổ chức mời con lên nhận hơn 1000 euro mà Ban Tổ chức quyên góp tại chỗ, con đã phải chối từ ngay và xin Ban Tổ chức trực tiếp chuyển về Việt Nam để giúp các thanh niên công giáo đang bị bắt bớ và giam giữ bất công. Nếu bản thân con nhận tiền và nếu DCCT chúng con nhận tiền đấy thì sẽ mất chính nghĩa dấn thân ngay.
Theo thiển ý người viết, một cuộc hội thảo chính trị thành công vì tất cả khách mời đều ở lại đến phút cuối mặc dù buổi hội thảo tạm ngưng để giải lao trên nửa tiếng (số quan khách còn lại đầy đủ là chuyện hiếm có theo thường lệ của các cuộc hội thảo khác). Chương trình giúp vui văn nghệ tranh đấu phải hủy bỏ vì đã quá giờ trả phòng. Diễn giả, người góp ý, người đặt câu hỏi, khách mời cũng như BTC đều hài lòng. Hoan hô.
Đinh Lâm Thanh
Paris, 16.12.2014
* * *
Buổi nói chuyện. (Ảnh: Nguyễn Văn Đông)
Hội trường của nhà thờ Saint Augustin, số 7 bis, rue de la Bien Faillance 75008 Paris trong chiều Chủ Nhật ngày 14.12.2014, với sự hiện diện khoảng + 100 khách tham dự, tính theo số ghế đã sắp sẵn. Bên ngoài trời Paris lúc đó dày đặc sương mù và lạnh 0° C. Trong số khách tham dự buổi hội thảo hôm nay, ngoài đa số các vị chủ tịch hội đoàn, đại diện chính đảng, nhân sĩ, trí thức, nhà văn, nhà báo... đặc biệt còn có hai thượng khách: Trung Tướng Simon, người có nhiều liên hệ mật thiết với Hội Cựu Sĩ Quan Nhảy Dù Việt Nam. Chính vị tướng nầy đã giúp đở duy trì nghĩa trang VN tại Nogent Sur Marne và hằng năm Ông đến tham dự Lễ Chiến Sĩ Trận Vong với cộng đồng Việt Nam. Ngoài ra còn thêm một Vị khách quý nữa, đó là một linh mục thuộc giáo hội Chính Thống Giáo: cha Atcnil người gốc Géorgia – nói tiếng Pháp rất lưu loát.
Buổi hội thảo do cựu Thiếu tá Hải Quân Đặng Vũ Lợi, Chủ tịch Hội Hải Quân và Hàng Hải tại Pháp tổ chức và Ông Mai Quốc Minh, Tổng Thư Ký Văn Phòng Liên Lạc Các Hội Đoàn trong vai trò MC. Sau thủ tục chào cờ mặc niệm, Ông Đặng Vũ Lợi chào mừng quan khách ngắn gọn như sau: Bấy lâu chúng ta thường theo dõi tình hình nhân quyền và tôn giáo tại Việt Nam qua các hệ thống tryền thông, nay chúng tôi đã hân hạnh mời được một nhân chứng sống, đang nổi tiếng thế giới về tranh đấu nhân quyền đến Paris để trình bày cùng quý vị những sự thật tại Việt Nam hiện giời dưới chế độ cộng sản. Tiếp lời chào mừng của Ông Đặng Vũ Lợi, linh mục Nguyễn Văn Khải được mời trình bày về chủ đế buổi hội thảo. Vì có sự hiện diện hai vị thượng khánh cũng như một vài người nước ngoài, chương trình thảo luận đã xử dụng xen kẽ Pháp ngữ và Việt ngữ.
Với đức tính khiêm nhượng, nhận thấy hầu hết thính giả hiện diện đáng tuổi cha chú của mình, linh mục Nguyễn Văn Khải tự xưng con với quan khách và gọi khách tham dự bằng ông, bác, chú... Điều nầy, ngay từ giây phút đầu tiên diễn giả đã thu được cảm tình của những người đang có mặt trong hội trường. Không một mảnh giấy trên tay, cha Khải nói chuyện thật tự nhiên, linh động và hoạt bát… đôi lúc pha lẫn chút hài hước thật có duyên. Trên một giờ nói chuyện, diễn giả đã lôi kép sự chú ý quan khách qua hai đề tài: vấn đề nhân quyền cũng như quyền sống của con người và tình hình tự do tôn giáo tại Việt Nam. (Thành thực xin lỗi độc giả, khuôn khổ dưới dạng phóng sự của một nhật báo không cho phép người viết trình bày chi tiết bài nói chuyện, các câu góp ý cũng như các câu hỏi của qua khách và diễn giả trả lời. Quý vị có thể xem youtube sẽ bổ túc trong vào ngày tới).
Câu xác nhận đầu tiên của diễn giả là trong chế độ cộng sản ở Việt Nam hiện nay không có Nhân Quyền cũng như như những không có Tự Do Tôn Giáo. Rồi từ đây diễn giả dùng ngay những sự kiện mà linh mục trải nghiệm để chứng minh từng điểm một. Trong phần nói về nhân quyền, diễn giả nhấn mạnh đến quyền sống của con người, bất cứ ở đâu, nếu đã được sinh ra thì đều phải đuợc hưởng quyền căn bản của con người như quyền sống, quyền cư trú, quyền di chuyển, quyền tự do ngôn luận, quyền có công ăn việc làm...Nhưng tại Việt Nam dưới thời cộng sản, quyền nầy chỉ dành riêng để ưu đãi một thành phần nhỏ, còn lại tuyệt đại đa số người dân không được hưởng được đầy đủ những quyền căn bản này: họ bị kiểm soát từ tư tưởng đến thân thể. Tệ hơn nữa, chế độ cộng sản chủ trương tiêu diệt sự sống con người, mà theo diễn giả là một linh mục công giáo, thì đó là tội sát nhân, tội diệt chủng dân tộc. Diễn giả dẫn chứng từ việc nhà nước phạt nặng những gia đình có ba con trở lên, cho đến việc ép buộc các phụ nữa phá thai hoặc triệt sản. Kết luận của diễn giả về vấn đề nầy: cộng sản là một thứ tà quyền nên chúng rất sợ nhân quyền, vì thế chúng luôn tìm mọi cách để tước đoạt hoặc giới hạn các quyền này của người dân.
Qua phần trình bày về vấn đề tự do tôn giáo, linh mục cho rằng Việt Nam đã không tôn trọng nhân quyền thì cũng không tôn trọng tự do tôn giáo. Một mặt, người ta thấy rằng các tôn giáo ở Việt Nam không được tự do đào tạo và bổ nhiệm các chức sắc; không được mở trường dạy học; không được lập các bệnh viện để giúp các bệnh nhân; người công giáo không được mở các nhà xuất bản, báo chí, truyền thanh, truyền hình; người công giáo không được theo học các ngành an ninh, cảnh sát, quân đội, phòng cháy chữa cháy, ngoại giao; người công giáo không được làm cán bộ trong bộ máy hành chính nhà nước từ cấp quận huyện trở lên. Nhiều vùng bị cấm xây dựng cơ sở thờ phượng và bị cấm theo tôn giáo, đặc biệt là ba tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu là những nơi hoàn toàn không có một cơ sở tôn giáo nào, dù có nhiều Phật tử và nhiều tín hữu Tin Lành và Công giáo. Nhà nước còn xen vào việc đào tạo, phong chức, bổ nhiệm các chức sắc của các tôn giáo... Tất cả những điều này ai muốn đều có thể kiểm chứng được. Mặt khác, tại một số vùng tôn giáo mạnh cộng sản cho xây dựng chùa chiền, thánh thất và nhà thờ, hoặc chính cộng sản đứng ra xây dựng, nhưng điều đó không có nghĩa là chế độ cộng sản tôn trọng tín ngưỡng. Đấy chỉ là một hình thức kiểm soát tôn giáo và lợi dụng tôn giáo để tuyên truyền cho chế độ. Diễn giả lấy ngay những sự kiện xảy ra cho bản thân của mình và cho các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế để chứng minh về sự vi phạm tự do tôn giáo của cộng sản Việt Nam. Theo diễn giả, nhà nước cũng cho một số chức sắc tôn giáo một số đặc quyền đặc lợi nào đó, khi họ đi theo đường lối của cộng sản, đặc biệt là khi họ gia nhập các tổ chức tôn giáo quốc doanh do nhà nước dựng lên! Đấy là những cách thao túng và làm sa đọa tôn giáo, một hình thức phá hoại tôn giáo có hệ thống, từ bên trong và từ trên xuống.
Xuyên qua phần nói chuyện, diễn giả cũng trình bày cho quan khách biết kinh nghiệm của ngài và của DCCT Thái Hà, để bảo vệ quyền của mình, thì cần phải thực hiện phương cách “Lý-Lỳ- Liều|”. “Lý” là cần phải hành động có lý lẽ, nhất là biết dùng luật pháp để bảo vệ quyền của mình. “Lỳ” là phải kiên trì đấu tranh trong thời gian lâu dài, kiên quyết không bỏ cuộc. “Liều” là phải biết xả thân, không sợ chết, bất chấp bạo lực của cộng sản, mạnh mẽ đấu tranh bằng phương pháp hòa bình, chẳng hạn như xuống đường biểu tình. Diễn giả cho biết giáo dân Miền Bắc, đặc biệt ở Hà Nội, đã áp dụng triệt để các phương thức trên để bảo vệ anh chị em đồng đạo và đòi quyền tự do cho các nạn nhân bị bắt giam và kết án bất công. Chính vì giáo dân xuống đường đông đảo để bảo vệ các đồng đạo bị bắt bớ hay bị xét xử, cũng là một trong nhiều lý do khiến nhà nước cộng sản e ngại không dám bắt bớ các linh mục, tu sĩ ở Thái Hà. Vì nếu 8 giáo dân phải ra tòa án mà có 10 nghìn người xuống đường, thì khi một linh mục ra tòa ở Hà Nội thì sẽ có bao nhiêu nghìn người? Và điều gì xảy ra khi có một số lượng người đông đảo hàng ngày xuống đường đi đòi người và đòi công lý?
Sau khi ông Mai Quốc Minh tóm lược bài nói chuyện của cha Khải bằng tiếng Pháp để các vị trong phòng họp thông suốt vấn đề, Tướng Simon và linh mục Atcnil đáp lại lời chào mừng của BTC cũng như cha Khải, và tiếp theo đó, hai vị khách góp ý bằng những nhận xét và quan niệm đối với đảng cộng sản Việt Nam cũng như chế độ cộng sản tại Georgia trước đây.
Tiếp tục chương trình, nhiều vị sau đây đã lên tiếng góp ý:
- Anh Nguyễn Chí Thiện, Tổng Thư Ký/Liên Hiệp Người Việt Cộng Hòa, góp ý về vấn đề dấn thân của tuổi trẻ Việt Nam vào các sinh hoạt chính trị của Pháp đồng thời anh cũng như giới thiệu sinh hoạt của một số Pháp gốc Việt đắc cử trong các hội đồng thành phố của vùng Paris.
- Bác sĩ Phan Khắc Tường góp ý bằng tiếng Pháp kể về thời gian đi tù rồi được cho về phúc vụ trong ngành y khoa và phòng mạch của ông trước khi ra khỏi Việt Nam.
- Cựu Đại Tá Y Sĩ Hoàng Cơ Lân trình bày quan niệm của ông bằng tiếng Pháp về sai lầm tai hại của người Việt hải ngoại gởi hàng tỷ ngoại tệ hàng năm về nuôi và vỗ béo chế độ cộng sản cũng như một số lớn người Việt nước ngoài vô ý thức thường đi về du hí tại Việt Nam.
Trong phần đặt câu hỏi, nhà báo Thế Huy, nghệ sĩ Trần Nghĩa Hiệp, ông Dương Tấn Lợi, cựu Sĩ Quan QLVNCH đưa ra những câu hỏi đại ý như sau:
Hỏi: Xin diễn giả cho biết cảm tưởng về những nhà đối kháng với chế độ cộng sản bị hay được chế độ cộng sản “xuất khẩu” sang các nước dân chủ, đặc biệt là sang Hoa Kỳ, như trường hợp Cù Huy Hà Vũ, Điếu Cày, Trần Khải Thanh Thủy...Diễn giả nghĩ sao khi có trường hợp như Điếu Cầy, trong khi ông đấu tranh và bị tù thì con vẫn đi du học ở Canada?
Trả lời: Chế độ cộng sản thù ghét những người đấu tranh cho dân chủ và nhân quyền. Vì thế không lạ gì khi họ tìm cách tống khứ những người đấu tranh khỏi Việt Nam. Tuy nhiên, khó có câu trả lời chung, áp dụng cho mọi trường hợp. Để tránh rơi vào cái bẫy ly gián của cộng sản, làm hại chính phong trào đấu tranh, theo con cần lưu ý những điểm sau đây: Thứ nhất, vì nhiều lý do, chế độ cộng sản Việt Nam nhiều khi hành động không theo cái logic chúng ta nghĩ. Không nhất thiết là cứ thế này thì phải bị thế này, cứ thế kia thì phải bị thế kia. Vì CSVN dùng chính sách “chia để trị”: họ áp dụng cách thức hành xử khác nhau đối với những nhà tranh đấu như nhau để từ đó gây chia rẽ, nghi ngờ. Thứ hai: trong từng trường hợp CSVN còn bị chi phối bởi yếu tố lợi ích: họ làm hay không làm điều gì đó đối với cá nhân hay tổ chức tranh đấu nào đó, là do việc ấy lợi hay hại cho họ. Họ sẽ tránh nếu hại nhiều hơn lợi. Trong trường hợp giữa hai cái hại không tránh khỏi thì họ sẽ chọn cái hại bé hơn. Thứ ba: CSVN cũng ít nhiều chịu sự áp lực của các tổ chức nhân quyền và của các chính phủ trên thế giới: tù nhân lương tâm nào được dư luận thế giới chú ý nhiều, nhất là được các chính phủ như Hoa Kỳ, Canada, Australia hay Liên minh châu Âu bảo trợ thì dễ có cơ may sớm được trả tự do, hoặc được trả tự do kèm theo điều kiện phải rời khỏi Việt Nam. Thứ bốn là yếu tố cá nhân của chính tù nhân. Nếu bản thân nhà tranh đấu thà chết chứ không chịu ra tù để bị trục xuất thì chế độ cũng khó có thể biến mình thành món hàng đổi chác. Hơn nữa, sự tương tác của các yếu tố trên đây với nhau, vào những thời điểm khác nhau, còn làm cho vấn đề liên quan đến từng trường hợp trở nên khác biệt rất nhiều. Chẳng hạn vào thời điểm VN đang đàm phán vấn đề ngoại giao hay thương mại quan trọng với thế giới, hoặc khi có quan chức cộng sản cao cấp nào sắp thăm các nước lớn như Hoa Kỳ hoặc các nước trong liên minh châu Âu, thì tù nhân nào được các chính phủ liên quan can thiệp, họ sẽ dễ có cơ may được trả tự do trước thời hạn, hoặc ra khỏi tù với điều kiện rời khỏi Việt Nam. Riêng trường hợp nhà Điếu Cầy, thì theo chúng con thấy, ông là một trong những người khởi xướng phong trào chống Tầu cộng và thành lập câu lạc bộ nhà báo tự do tại Sài Gòn. Chúng con nghĩ không thể chỉ căn cứ vào một sự kiện là ông có con ông du học Canada mà có thể nghi ngờ sự dấn thân và sự hy sinh của ông vì tự do, dân chủ, vì sự sống còn của dân tộc và đất nước. Chúng con tôn trọng chọn lựa của ông, sau những năm tù khắc nghiệt, trong khi người thân vẫn bị đàn áp. Chúng con nghĩ rằng trên con đường cứu nguy dân tộc, bảo vệ tổ quốc, mưu tìm tự do dân chủ, loại trừ chế độ cộng sản, mỗi người có một vài trò nhất định, trong một thời điểm nhất định. Ai làm được như vậy đã là tốt. Mình không thể đòi một cá nhân làm nên toàn thể lịch sử và làm trong suốt chiều dài lịch sử.
Hỏi: Ngay từ trong nước diễn giả đã cực lực chống đối và lên án chế độ cộng sản Việt Nam đồng thời còn tham gia lãnh đạo giáo dân xuống đưòng như trường hợp Thái Hà tại Hà Nội, xin diễn giả cho biết với phương pháp làm việc thế nào mà cha không bị làm khó dễ cũng như bị bắt?
Trả lời: Kính thưa cả nhà! Các cha trong tu viện Thái Hà cũng như bản thân con bị làm khó dễ thì nhiều. Bị đe dọa bắt thì có. Bị khủng bố thì triền miên. Nhưng bị bắt thì chưa. Tại sao? Trước hết chúng con tin có Chúa bảo vệ. Nhưng cụ thể có lẽ một phần vì chúng con hành động theo phương châm chúng con nói ở trên (lý-lỳ-liều). Khi chúng con không sợ chết chứ đừng nói là sợ tù thì cộng sản cũng chùn tay. Tiếp theo có lẽ tại chúng con không tham gia đảng phái chính trị, luôn hành động theo quyết định chung của cả Dòng Chúa Cứu Thế, của các đấng bề trên, lại được các cha bề trên, các linh mục và tu sĩ trong DCCT tại Việt Nam và trên thế giới ủng hộ. Hơn nữa, có lẽ cũng nhờ chúng con phục vụ tại Hà Nội, nơi là bộ mặt quốc gia, có nhiều con mắt nhìn vào, nơi có các hãng thông tấn quốc tế, các tòa đại sứ, mà nhiều nhà báo quốc tế cũng như nhiều cán bộ ngoại giao của các nước thường theo dõi sát tình hình Thái Hà, trực tiếp đến thăm hỏi tu viện chúng con và một số còn tham gia dạy ngoại ngữ tại nhà thờ cho các bạn trẻ. Sau cùng chúng con không nằm trong tổ chức, đoàn thể hay đảng phái chính trị nào để nhà cầm quyền có cớ buộc tội. Trên hết mọi sự, có lẽ chúng con được đông đảo giáo dân Miền Bắc ủng hộ và sẵn sàng sống chết để bảo vệ chúng con. Mỗi khi thấy các cha có nguy cơ bị bắt, sân nhà thờ ngày đêm có vài chục đến vài trăm người hiện diện thường xuyên để bảo vệ các cha. Theo chúng con, có lẽ cộng sản ngại nhất điều này. Họ ngại rằng nếu bắt chúng con thì họ sẽ có hại nhiều hơn là có lợi, sẽ rối loạn thủ đô và chịu nhiều áp lực quốc tế hơn chăng? Đấy chỉ là những suy đoán của chúng con. Còn lý do thật sự tại sao chúng con không bị bắt thì có lẽ chúng con cũng không rõ. Vì chúng con không phải là nhà cầm quyền. Chúng con chỉ có thể cố gắng làm sao để tránh ở mức tối đa nguy cơ bị bắt, trong tinh thần sẵn sàng chết chứ không nhượng bộ hay thỏa hiệp.
Hỏi: Cách đây vài ngày, trên mạng có phổ biến một bài giảng rất hay chống chế độ cộng sản của Cha Toản (Dòng Chúa Cứu Thế tại Saigòn). Xin cho biết cảm tưởng của diễn giả ?
Trả lời: Cha Toản mới chịu chức linh mục khoảng 6 tháng nay. Ngài là một mục tử chân chính và can đảm. Vì đã dám nói thẳng nói thật như lời Chúa dạy “sự thật sẽ giải thoát anh em”. Bài giảng mà ông nói tới, được ngài trình bày cách đây khoảng 2 tuần tại nhà thờ DCCT Sài Gòn trong thánh lễ cầu nguyện cho công lý và sự thật. Bài giảng đấy hoàn toàn không cổ vũ người ta dùng bạo lực chống chế độ, trái lại, bài giảng mời gọi các giáo dân có thái độ sống đạo đúng mức như Chúa muốn trong Mùa Vọng. Cụ thể là phải tỉnh thức để nhận ra những sự thật căn bản đang diễn ra trong xã hội Việt Nam, để từ đó có thái độ sống đạo tích cực, đúng đắn, nhằm tránh đưa bản thân và cộng đồng đi vào chỗ chết, đồng thời có cơ may tìm được hạnh phúc và thành công cho mình và cho người khác.
Hỏi: Xin cho biết, có nên vận động tài chánh cho các tổ chức nhân quyền Việt Nam nói chung và làm công tác truyền thông nói riêng?
Trả lời: Theo con có thực mới vực được đạo. Tiền là quan trọng để làm chuyện gì. Nhất là chuyện cứu nước cứu dân. Việc gây quỹ của các đoàn thể là điều cần thiết. Việc trợ giúp truyền thông công lý sự thật cũng là cần thiết. Bản thân con cũng đã từng biết phải nguy nguy hiểm ra sao và tốn kém thế nào để có được những hình ảnh có giá trị tố cáo tội ác của cộng sản, làm chứng được cho sự thật. Bởi vậy gây quỹ và góp quỹ là quyền của các tổ chức và cá nhân. Chúng con không có không có ý kiến. Tuy nhiên, kinh nghiệm ở Thái Hà dạy chúng con rằng: tiền không phải là yếu tố quan trọng nhất và càng không phải có tính quyết định nhất trong việc mưu tìm công lý và sự thật, tự do và dân chủ. Nếu có yếu tố tiền bạc can dự vào, thì chính nghĩa ở Thái Hà sẽ đổ vỡ ngay. Vì thế, ngay khi vụ Thái Hà đang ở thời điểm gay cấn nhất, chính bản thân con đã làm một thông cáo gửi đi khắp nơi, nội dung nói rằng: giáo xứ Thái Hà không nhận tiền của ai và cũng không nhờ ai xin tiền giùm. Ai có thương Thái Hà thì tìm cách hành động thích hợp và cầu nguyện cho chúng con. Dính dự vào tiền bạc không khéo mất chính nghĩa đấu tranh. Cũng trong tinh thần đấy, lần trước khi gặp gỡ cộng đồng người Việt quốc gia ở Paris, Ban Tổ chức mời con lên nhận hơn 1000 euro mà Ban Tổ chức quyên góp tại chỗ, con đã phải chối từ ngay và xin Ban Tổ chức trực tiếp chuyển về Việt Nam để giúp các thanh niên công giáo đang bị bắt bớ và giam giữ bất công. Nếu bản thân con nhận tiền và nếu DCCT chúng con nhận tiền đấy thì sẽ mất chính nghĩa dấn thân ngay.
Theo thiển ý người viết, một cuộc hội thảo chính trị thành công vì tất cả khách mời đều ở lại đến phút cuối mặc dù buổi hội thảo tạm ngưng để giải lao trên nửa tiếng (số quan khách còn lại đầy đủ là chuyện hiếm có theo thường lệ của các cuộc hội thảo khác). Chương trình giúp vui văn nghệ tranh đấu phải hủy bỏ vì đã quá giờ trả phòng. Diễn giả, người góp ý, người đặt câu hỏi, khách mời cũng như BTC đều hài lòng. Hoan hô.
Đinh Lâm Thanh
Paris, 16.12.2014
Ý kiến bạn đọc
18/01/201714:03:12
nguyen van duy
Khách
Anhdu1988@gmail,com
