Liệu pháp mRNA mới, với những kết quả ban đầu đầy hứa hẹn, thắp lên hy vọng cho hàng triệu thai phụ đang và sẽ đối mặt với nguy cơ tiền kinh sản. (Nguồn: pixabay.com)
Một nghiên cứu mới đầy hứa hẹn mang đến tin vui cho hàng triệu thai phụ trên thế giới: Liệu pháp mRNA có thể điều trị tiền kinh sản (preeclampsia), một biến chứng thai kỳ nguy hiểm đến tính mạng mà y học hiện nay vẫn đang lực bất tòng tâm.
Tiền kinh sản là nỗi ám ảnh của 3-5% thai phụ, thường xuất hiện vào khoảng tuần thứ 20 của thai kỳ và đôi khi có thể kéo dài đến sau sinh. Đặc trưng của bệnh này là tình trạng huyết áp cao dai dẳng, có thể gây tổn thương cho nhiều cơ quan. Triệu chứng điển hình là protein xuất hiện trong nước tiểu và trong nhiều trường hợp nghiêm trọng có thể gây suy tạng. Mỗi năm, căn bệnh này cướp đi sinh mạng của hơn 70,000 bà mẹ và 500,000 thai nhi trên toàn thế giới.
Hiện tại, không có loại thuốc nào có khả năng làm chậm sự tiến triển của bệnh. Giải pháp duy nhất hiện tại là chịu đựng cho đến khi sinh nở. Trong thời gian chờ đợi, thai phụ có thể được cho sử dụng các loại thuốc giúp hạ huyết áp để giảm bớt triệu chứng tạm thời.
Các khoa học gia đã phát triển một liệu pháp mới với công nghệ mRNA, sử dụng công nghệ tương tự vắc-xin COVID-19 của Pfizer-BioNTech và Moderna.
Nhóm nghiên cứu xây dựng một hệ thống vận chuyển đặc biệt, sử dụng các hạt nano hình cầu để đưa mRNA đến đúng các tế bào đích. Thay vì huấn luyện hệ thống miễn dịch chống lại vi-rút như vắc-xin COVID-19, mRNA này hướng dẫn các tế bào nhau thai sản sinh yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (vascular endothelial growth factor, VEGF).
VEGF là một loại protein quan trọng trong việc hình thành mạch máu ở nhau thai, đảm bảo cung cấp máu, oxy và dưỡng chất cho thai nhi. Tuy nhiên, ở thai phụ bị tiền kinh sản, nhau thai phát triển bất thường, làm giảm lưu lượng máu đến thai nhi và tiết ra chất độc làm giảm VEGF, gây tổn thương mạch máu và khiến cho người mẹ bị tăng huyết áp.
Nghiên cứu được đăng trên tạp chí Nature hôm thứ Tư (11/12), đã thử nghiệm liệu pháp này trên chuột mang thai bị tình trạng tương tự tiền kinh sản. Chỉ với một lần tiêm mRNA vào giữa thai kỳ, huyết áp của chuột giảm xuống mức khỏe mạnh và ổn định cho đến khi sinh con. Chuột con của những con chuột được tiêm mRNA cũng bụ bẫm hơn so với chuột con của những con không được tiêm. Đồng thời, các mạch máu ở nhau thai của chuột được điều trị đã phần nào phục hồi, giúp giảm nhẹ mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Bác sĩ Ravi Thadhani, phó Chủ tịch về các vấn đề y tế tại Đại học Emory ở Georgia và bác sĩ S. Ananth Karumanchi, giáo sư y khoa tại Trung tâm Y tế Cedars-Sinai ở California, cho biết nghiên cứu này là “một bước tiến quan trọng trong hành trình tìm kiếm phương pháp điều trị an toàn và hiệu quả cho tiền kinh sản.” Tuy nhiên, họ cũng lưu ý về sự cân bằng VEGF, bởi hàm lượng quá cao có thể dẫn đến sảy thai.
Nhóm nghiên cứu đang lên kế hoạch thử nghiệm liệu pháp mới trên các con vật lớn hơn, hướng tới mục tiêu thử nghiệm lâm sàng trên người. Kelsey Swingle, đang nghiên cứu bậc tiến sĩ tại Đại học Pennsylvania và là tác giả chính của nghiên cứu, chia sẻ: “Vẫn còn nhiều việc phải làm. Chúng tôi cần đảm bảo đây là một công nghệ an toàn khi mở rộng quy mô.”
Ngoài sự an toàn, việc xác định liều lượng và thời điểm tiêm cho thai phụ cũng là một thách thức, do sự khác biệt về thời gian mang thai giữa chuột và người. Chu kỳ mang thai trung bình của chuột chỉ kéo dài khoảng 20 ngày, trong khi thai kỳ ở người kéo dài khoảng 40 tuần.
Nghiên cứu mới đánh dấu một bước ngoặt đầy triển vọng trong việc tìm kiếm phương pháp chữa trị tiền kinh sản. Tuy còn nhiều thách thức phía trước, liệu pháp mRNA đang mở ra cánh cửa mới cho các giải pháp y học trong tương lai.
Nguồn: “New mRNA injection is step forward in 'quest' to find preeclampsia cure” được đăng trên trang Livescience.com.
Gửi ý kiến của bạn
