Hôm nay,  

Bàn Chân Phụ Nữ Mang Thai Và Những Vấn Đề Liên Quan Đến Chân

01/11/202400:00:00(Xem: 576)

me bau
Mang thai có thể ảnh hưởng đến đôi chân, không chỉ là bị sưng phù và thay đổi dáng đi. Một số đàn bà có bầu còn bị tăng cỡ giày lên một hoặc hai cỡ; sau khi sinh cũng không thể quay trở lại như trước. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)

Năm 2022, vận động viên điền kinh nổi tiếng của Hoa Kỳ Allyson Felix đã công bố một chính sách đổi hàng độc đáo cho thương hiệu giày chạy bộ Saysh của cô: cho phép khách hàng đổi lấy một đôi giày mới nếu sau khi mua giày, chân của họ thay đổi kích cỡ do mang thai.
 
Chính sách này là sự thừa nhận công khai về một vấn đề mà thường chỉ các bà mẹ tâm sự riêng với nhau: mang thai có thể khiến chân của chúng ta to ra, tăng từ một đến hai cỡ giày. Hiện tượng này được gọi là “chân mẹ bầu,” (mom feet).
 
Tuy nhiên, đó không phải là tác động duy nhất mà mang thai gây ra cho đôi chân. Nhiều mẹ bầu còn gặp phải tình trạng chân bị sưng phù, đổi tướng đi, và thậm chí là sụp vòm bàn chân (bàn chân bị bẹt ra). Những vấn đề này từng bị xem nhẹ, nhưng hiện nay đang được xem xét nghiêm túc hơn.
 
Neil Segal, giảng sư khoa chỉnh hình và phục hồi chức năng tại Đại học Iowa, cho biết: “Mang thai thường được coi là một tình trạng tạm thời, vì vậy một số bác sĩ thường không xem xét nghiêm túc mà sẽ nói với quý vị là sau khi sinh, mọi thứ sẽ trở lại bình thường.” Nhưng nghiên cứu của Segal và các đồng nghiệp cho thấy với nhiều phụ nữ, những thay đổi này có thể kéo dài mãi mãi.
 
Vậy khoa học nói gì về việc bầu bì làm thay đổi đôi chân, và cách chúng ta có thể đối phó với những thay đổi này?
 
Chân bị sưng phù
 
Sưng chân là một hiện tượng rất phổ biến trong thai kỳ, đặc biệt là vào giai đoạn tam cá nguyệt thứ ba. Khi cơ thể tạo ra nhiều máu hơn để nuôi dưỡng thai nhi, lượng chất lỏng trong cơ thể cũng tăng lên. Đồng thời, tử cung phát triển lớn hơn cũng sẽ gây thêm áp lực lên các mạch máu ở chân.
 
Dan Geller, bác sĩ phẫu thuật chuyên về chân và là giám đốc y khoa của Kane Footwear, cho biết: “Trọng lực làm cho lượng chất lỏng đổ dồn xuống chân và mắt cá chân.” Bắp chân lúc này trở thành “trái tim thứ hai” của cơ thể, giúp các van tĩnh mạch bơm máu trở lại phía trên. Khi chất lỏng thoát ra khỏi các mạch máu, có thể gây ra hiện tượng phù lõm (pitting edema), nếu ấn ngón tay vào da, sẽ thấy có vết lõm trên bề mặt da xuất hiện và tồn tại trong vài giây.
 
Jasmine Pedroso, giám đốc phụ khoa tại phòng khám hiếm muộn Kindbody cho biết, mặc dù sưng chân là hiện tượng bình thường trong thai kỳ, nhưng đó cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề nguy hiểm như cục máu đông hoặc nhiễm trùng. Nếu chân sưng không đều, bị đỏ lên, nóng, và đau khi chạm vào, các mẹ bầu cần gặp bác sĩ để được kiểm tra kỹ lưỡng.
 
Dáng đi thay đổi, bàn chân bẹt ra
 
Khi mang thai, trọng tâm cơ thể của sẽ thay đổi vì bụng dần lớn hơn, khiến trọng lượng cơ thể bị dồn về phía trước. Điều này làm ảnh hưởng đến tướng đi của các mẹ bầu.
 
Thông thường, khi chúng ta bước đi, áp lực sẽ di chuyển từ gót chân qua lòng bàn chân rồi đến các ngón chân. Tuy nhiên, khi bụng lớn dần trong thai kỳ, rốn bị đẩy ra xa khỏi trục trung tâm của cơ thể, cột sống trở nên kém vững vàng hơn, khiến các mẹ bầu hay có cảm giác như mình có thể bị ngã chúi về phía trước.
 
Milica McDowell, nhà vật lý trị liệu chỉnh hình kiêm phó chủ tịch tại Gait Happens, một công ty giáo dục chuyên về sức khỏe chân và cơ chế dáng đi, cho biết: “Rất nhiều thai phụ thay đổi tướng đi, họ dồn trọng lượng lên phần trước bàn chân thay vì phần gót chân, và toàn bộ cơ thể dường như bị kéo về phía trước.” Sự mất cân bằng này giống như việc mang một chiếc ba lô ở phía trước người thay vì đeo sau lưng.
 
Mang thai cũng có thể thay đổi cách bàn chân tiếp đất khi đi lại. Khi mang thai, trung bình các mẹ bầu sẽ tăng từ 25 đến 35 pounds (tương đương khoảng 11-16 kg), tăng thêm áp lực rất lớn lên vòm bàn chân. Kết hợp với hormone relaxin, loại hormone được sản sinh mạnh trong thai kỳ, có thể khiến vòm bàn chân dài ra, mở rộng và bị hạ xuống (để dễ hình dung là vòm bàn chân sẽ bị bẹt ra).
 
McDowell giải thích: “Khi áp lực tăng lên, đặc biệt ở phía trước chân, vòm bàn chân khó có thể co lại về vị trí cao tự nhiên, nên sẽ bắt đầu bẹt ra.” Điều này dẫn đến việc áp lực từ mỗi bước chân không còn dồn lên phần trước của bàn chân mà chuyển sang hai bên bàn chân.
 
Một nghiên cứu năm 2020 chỉ ra rằng những phụ nữ mang thai nhiều lần có khuynh hướng bị “overpronation” (khi bước đi, mặt ngoài của gót chân tiếp đất trước và bàn chân bị lật vào trong quá mức), Howard Hillstrom, giám đốc Bệnh viện Phẫu thuật Đặc biệt ở New York và đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết.
 
Viêm cân mạc và biến dạng ngón chân cái
 
Theo Rina Harris, một bác sĩ chuyên khoa chỉnh hình bàn chân tại London, bao bàn chân bị viêm và đau (plantar fasciitis), hay còn gọi là viêm cân mạc, là một tình trạng thường thấy khác trong thai kỳ. Đây là một dạng tổn thương đối với màng cơ bàn chân (plantar fascia), một dải mô giống dây chằng chạy dọc dưới lòng bàn chân. Nguyên nhân gây ra tình trạng này là do sự lỏng lẻo của các mô liên kết, cơ bàn chân yếu, bắp chân căng cứng và trọng lượng tăng thêm trong thai kỳ. Nếu được điều trị kịp thời, tình trạng này sẽ khỏi hoàn toàn. Nhưng nếu không được điều trị, viêm cân mạc có thể kéo dài và ngày càng nặng hơn.
 
Trong khi đó, biến dạng ngón chân cái (bunions), xảy ra ở kẽ ngón chân cái (ngay khớp xương) và làm cho ngón chân trông to hơn bình thường. Nguyên nhân của tình trạng này thường là do mang giày quá chật và hẹp, kết hợp với kết hợp với việc các khớp trở nên lỏng lẻo do sự thay đổi hormone trong thai kỳ. Harris cho biết: “Mặc dù thông thường phải mất hơn 10 tháng để bunions phát triển, nhưng mang thai có thể thúc đẩy quá trình này diễn ra nhanh hơn. Tùy vào mức độ nặng nhẹ, các phương thức điều trị có thể giúp cải thiện sự sắp xếp của khớp, nhưng khớp ngón chân cái sẽ không bao giờ hoàn toàn phục hồi hoặc trở về đúng vị trí ban đầu.
 
Tăng cỡ giày
 
Còn sự thay đổi về kích cỡ bàn chân được biết đến với tên gọi “bàn chân mẹ bầu” (mom feet). Đa số thai phụ chỉ tăng cỡ giày khoảng nửa cỡ, nhưng một số khác có thể tăng lên đến một hoặc hai cỡ. Sau khi sinh con, nhiều người sẽ quay trở lại với cỡ giày bình thường như trước khi có bầu; nhưng đối với một số người, sự thay đổi này có thể là vĩnh viễn.
 
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tình trạng bàn chân bị bẹt ra là nguyên nhân chính khiến cho kích cỡ bàn chân không thể quay trở lại như trước khi sinh. Ngoài ra, một số nhà nghiên cứu còn nghi ngờ rằng độ nhạy cảm của các thụ thể hormone cũng có thể đóng vai trò quan trọng trong hiện tượng này.
 
Theo Segal, mặc dù khi mang thai, mức hormone sẽ tăng lên ở tất cả mẹ bầu, nhưng có khoảng 40% sẽ bị tình trạng bẹt bàn chân nặng hơn. Nguyên nhân có thể là do sự khác biệt ở các thụ thể hormone, khiến một số người chịu tác động mạnh hơn những người khác. Nhưng vấn đề này vẫn chưa được nghiên cứu nhiều.
 
Có thể làm gì để ngăn ngừa?
 
Các biện pháp phòng ngừa có thể góp phần quan trọng trong việc tránh hiện tượng “bàn chân mẹ bầu” và những vấn đề khác gây khó chịu cho đôi chân. Bác sĩ Pedroso khuyên thai phụ nên thường xuyên nâng cao chân để phần dưới của cơ thể cao hơn tim, mang vớ y khoa loại dài qua đầu gối, thường kéo giãn và xoa bóp chân, tập thể dục nhẹ nhàng và duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, không ăn mặn.
 
Giày dép cũng rất quan trọng. Harris khuyến cáo nên chọn những đôi giày thoải mái và mô phỏng theo hình dáng tự nhiên của bàn chân, tránh mang những đôi giày mũi nhọn. Chọn giày dép phù hợp giúp cung cấp không gian cho các ngón chân giãn ra, giảm sưng phù và tăng cường khả năng chịu lực cho chân.
 
Việc lựa chọn giày đúng kích cỡ là rất quan trọng. Một nghiên cứu năm 2018 chỉ ra rằng có từ 63% đến 72% người đang mang giày không đúng kích cỡ. McDowell cho biết: “Nếu giày làm các ngón chân của quý vị bị ép lại, đó không phải là giày đúng cỡ.” Mọi người nên đo kích cỡ chân của mình một lần mỗi năm.
 
Ngoài ra, cấu trúc giày cũng cần được chú ý. Segal nhấn mạnh: “Hỗ trợ cho vòm bàn chân trong thai kỳ là việc rất quan trọng,” để duy trì sự ổn định và giảm áp lực cho đôi chân.
 
Hiện vẫn chưa có nhiều nghiên cứu khoa học để làm sáng tỏ tất cả các nguyên nhân khiến chân thay đổi đáng kể trong và sau thai kỳ. Segal và các nhà nghiên cứu khác cho rằng những vấn đề này cần được xem xét một cách nghiêm túc. Geller cho biết: “Đây là những vấn đề có thật, không phải là lý thuyết suông hay những câu chuyện dân gian truyền tai.
 
Nguồn: “Pregnancy can change your feet forever. Here’s the science behind 'mom feet.'” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Một nghiên cứu mới vừa được công bố trên tạp chí Journal of Clinical Investigation, đã đưa ra một phát hiện bất ngờ: bị nhiễm COVID nặng lại có thể giúp thu nhỏ các khối u ung thư. Dù chỉ mới được kiểm nghiệm ở chuột, phát hiện này mang đến những hy vọng mới trong điều trị ung thư và những hiểu biết mới về mối quan hệ phức tạp giữa hệ thống miễn dịch và tế bào ung thư. Tuy nhiên, các khoa học gia cũng cảnh báo rằng điều này không có nghĩa là mọi người nên cố tình để mình bị nhiễm COVID thử cho biết.
Nữ doanh nhân 41 tuổi người Kenya, Wachuka Gichohi, đã sống chung với Covid kéo dài (long Covid) suốt bốn năm qua. Các triệu chứng như mệt mỏi, kiệt quệ, đau đớn và các cơn hoảng loạn (panic attack) khiến cô từng lo sợ mình sẽ không qua khỏi mỗi đêm.
Bệnh tiểu đường loại 1 (Type 1 Diabetes – T1D) từ lâu đã là một thách thức lớn với y học. T1D là một căn bệnh tự miễn dịch, xảy ra khi hệ thống miễn dịch tấn công nhầm các tế bào sản xuất insulin, khiến cơ thể hoàn toàn không thể sản xuất insulin – hormone quan trọng giúp kiểm soát lượng đường trong máu. Theo thống kê, T1D có thể khiến bệnh nhân mất trung bình 32 năm sống vui khỏe.
Kẹo có cam thảo thật chứa một hợp chất hóa học gọi là glycyrrhizin. Hợp chất này tác động trực tiếp đến thận, ảnh hưởng đến việc điều chỉnh sự cân bằng nước, natri và kali trong cơ thể. Glycyrrhizin ngăn chặn một enzyme quan trọng ở thận, khiến cơ thể giữ lại quá nhiều nước và natri nhưng lại thải ra quá nhiều kali. Mà Kali là một khoáng chất không thể thiếu để cho tim hoạt động bình thường. Nếu mức kali giảm xuống quá thấp, các chức năng của tim bị ảnh hưởng nghiêm trọng, dẫn đến nhiều vấn đề nguy hiểm – thậm chí là tử vong.
Hiện nay, có ít nhất bảy loại siêu vi trùng được biết là có thể góp phần vào sự phát triển ung thư ở người, theo cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Các loại siêu vi trùng này bao gồm siêu vi trùng HPV (Human papilloma siêu vi trùng), siêu vi trùng viêm gan B (HBV) và viêm gan C (HCV), Epstein-Barr (EBV), siêu vi trùng Herpes liên quan đến Kaposi’s sarcoma (một bệnh lý ác tính toàn thân thường gặp ở những người bị suy yếu hệ thống miễn dịch, biểu hiện với các tổn thương da, có hoặc không liên quan đến những bộ phận bên trong cơ thể), siêu vi trùng lymphotropic T-cell ở người (liên quan đến một số loại ung thư máu), và siêu vi trùng polyoma Merkel cell.
Đối với nhiều người, thật khó để có đủ đầy năng lượng hoàn thành hết các công việc trong một ngày. Và với một phần ba người trưởng thành bị thiếu chất sắt (iron deficiency) ở Hoa Kỳ, mỗi ngày của họ trôi qua còn mệt mỏi hơn nhiều. Hiện nay, trên toàn thế giới có hơn 2 tỷ người đang bị thiếu sắt theo nhiều kiểu khác nhau. Sắt là một loại khoáng chất rất cần thiết cho nhiều chức năng sinh học quan trọng trong cơ thể. Thiếu sắt thường khiến bệnh nhân cảm thấy mệt mỏi, hụt hơi, khó thở, chóng mặt, đau đầu, và thậm chí có thể ảnh hưởng đến tim mạch.
Gần đây, thuật ngữ “food noise”, hay “tiếng gọi thức ăn” xuất hiện khắp nơi. Nghe qua cụm từ này, nhiều người có thể nghĩ đó là những âm thanh như tiếng giòn khi ta nhai khoai tây chiên, hay tiếng dầu sôi xèo xèo khi nấu ăn. Thực ra, đó là tình trạng khó kiểm soát về thức ăn khi người ta nghĩ hoài về thức ăn khiến đầu óc căng thẳng khó tập trung vào các hoạt động khác. Có thể tạm hiểu “food noise” là ‘sự bận tâm, thèm thuồng về đồ ăn’ hay ‘tiếng gọi của thức ăn.’ Trong một chương trình truyền hình đặc biệt gần đây, Oprah đã nhắc đến hiện tượng này khi nói về các loại thuốc giảm cân như Ozempic và Wegovy.
Kể từ năm 2019, cuộc sống của Edith và Sébastien Pelletier bỗng nhiên bị xáo trộn khi họ phát hiện ba trong số bốn đứa con nhỏ mắc phải một bệnh về mắt hiếm gặp và không thể chữa trị, thường dẫn đến mù lòa. Họ đã bắt đầu chuẩn bị, dạy cho các con những kỹ năng cần thiết để thích nghi với cuộc sống khi lâm vào cảnh mù lòa. Đồng thời, họ cũng tranh thủ đưa các con đi du lịch khắp thế giới để giúp con lưu giữ trong trí nhớ những hình ảnh đẹp đẽ trước khi căn bệnh tiến triển nặng hơn. Hành trình này đã được ghi lại trong bộ phim tài liệu của National Geographic có tên là “Blink,” vừa được ra mắt vào ngày 4 tháng 10.
Bộ não của chúng ta không ngừng sàng lọc thông tin, loại bỏ những kiến thức không còn cần thiết để nhường chỗ cho thông tin mới quan trọng hơn. Tuy nhiên, khi tuổi tác tăng, khả năng này suy giảm, khiến việc tiếp nhận kiến thức mới trở nên khó khăn hơn. Đây là một trong những kết luận quan trọng từ luận án nghiên cứu gần đây của Đại học Örebro, Thụy điển.
Phim kinh dị, ngôi nhà ma ám, và những trò hù dọa nhau vào dịp Halloween thường là các hoạt động giải trí vô hại. Tuy nhiên, nỗi sợ mà chúng tạo ra có thể kích thích phản ứng “chống trả-hay-bỏ chạy” (fight or flight) của cơ thể và gây ra hàng loạt thay đổi sinh lý.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.