Khoảng năm năm trước, khi chưa kịp vui trọn vẹn với hạnh phúc gia đình đoàn viên sau mười mấy năm xa cách, cô Trang N. Nguyễn, cư dân Maryland, phải đối diện với một thử thách lớn: cha của cô bị Alzheimer. Mẹ của cô cũng đã lớn tuổi. Bà không thể một mình chăm sóc cho ông. Từ người đang làm việc toàn thời gian ở hãng in, giành dụm tiết kiệm để mua một ngôi nhà lớn hơn, cô phải nghỉ, chuyển sang nghề nail để buổi sáng có thêm thời gian lo trước mọi việc ở nhà cho cha mẹ.
Mọi việc có vẻ tạm ổn cho cô và gia đình trong một năm. Nhưng sau đó, bệnh của cha cô ngày càng trở nặng. Ông bà mới định cư ở Mỹ, chưa thể hưởng đầy đủ quyền lợi như những công dân khác. Làm thợ nail, đồng nghĩa với việc cô phải tự mua bảo hiểm cho mình và cho cha mẹ. Chế độ Medicare ông bà nhận được không đủ giúp cho cô xin cho ông khoản “in-home health care” – tức chi phí chăm sóc tại gia.
“Có nhiều ngày tôi đang làm, phải vội vã chạy về, ‘bỏ turn’ vì cuộc gọi khẩn cấp của mẹ tôi. Cha tôi giận dỗi quăng đồ, đòi bỏ đi, vì nói mẹ tôi không cho ông ăn, dù thật ra mẹ tôi vừa lo cơm nước cho ông xong nửa tiếng trước,” cô kể qua điện thoại, trong một khoảng thời gian nghỉ ngơi hiếm hoi có được nơi làm việc.
Hiện nay, cô năn nỉ chủ tiệm cho cô được đi trễ một số ngày trong tuần, để đưa cha đi điều trị. Cũng ngay, người chủ tử tế, thấu hiểu hoàn cảnh khó khăn nên chấp nhận. Nhưng, giúp tình thương, giúp tình, giúp nghĩa, chứ khó mà giúp tiền giúp bạc trong cuộc sống. Với nghề tự do như làm thợ móng, đi làm trễ đồng nghĩa với thu nhập ít khi, chi phí sinh hoạt trong gia đình trở nên eo hẹp.
Gánh nặng chăm sóc người thân có vấn đề sức khỏe không chỉ dừng ở việc mất việc làm, chi phí cuộc sống bị ảnh hưởng, mà cả tình thâm cũng bị sói mòn. Cô Pauline Lê, nhân viên tư vấn cấp cao của Trung Tâm Tài Nguyên Người Chăm Sóc Quận Cam (Caregiver Resource Center OC) kể về một câu chuyện “huynh đệ tương tàn.”
“Người đó tìm đến văn phòng của chúng tôi nhờ tư vấn và giúp đỡ. Anh ta chăm sóc cho người cha bị bệnh. Ông bị bệnh đã lâu năm, ảnh hưởng đến công việc làm của anh ta rất nhiều. Gia đình họ cũng có anh em nhưng người cha ở với anh ta nên ảnh là người chăm sóc chính. Thời gian dài mệt mỏi, bị nhiều áp lực. Trong lúc nói chuyện với đội ngũ tư vấn, anh ta có nói một câu cũng cay đắng lắm, ‘anh tôi là thăm, còn tôi là chăm.’Chăm sóc cha mẹ là nhiệm vụ chung. Giao hết cho một người thì không công bằng. Gia đình thì phải chia sẻ trách nhiệm với nhau.”
Khi được Caregiver OC tư vấn, người đàn ông này đã xin được một khoản trợ cấp cho 336 giờ/ 1 năm “in-home heath care” từ chính phủ tiểu bang, để trang trải cho cuộc sống khi phải chăm sóc người thân đau ốm.
Ngay ở Orange County, thủ phủ của cộng đồng người Việt tỵ nạn, một ký giả kỳ cựu của Sài Gòn trước và sau 1975 đã phải “treo bút” để có thời gian chăm sóc cho hai người thân trong gia đình, một người cao niên, một người bị ung thư. Dù công việc của bà cũng hoàn toàn tự do, không phải đến công sở, nhưng với một công việc đòi hỏi sự tập trung tuyệt đối, thì khó để bà vừa chăm sóc người thân, vừa làm việc viết lách. Hơn 20 năm là ở Mỹ, làm việc, đóng thuế đúng trách nhiệm công dân, nhưng Medicare, Medicaid không giúp được bà hoàn thành nhiều trách nhiệm lúc hữu sự.
Những câu chuyện trên chỉ là vài trong rất nhiều những câu chuyện khác trên nước Mỹ, đặc biệt với những gia đình di dân.
Đây chính là lý do để ứng cử viên đảng Dân Chủ Kamala Harris, con của một người di dân, đưa ra một chính sách mới về Medicare – Medicare at Home – một lời hứa trong chương trình nghị sự của bà với người dân Mỹ nếu bà trở thành tổng thống. Bà tiết lộ về kế hoạch này lần đầu tiên trong chương trình “The View” của ABC.
Kế hoạch có tên "Medicare At Home" tập trung vào việc chi trả chi phí cho các dịch vụ chăm sóc tại nhà, và dịch vụ y tá như một giải pháp để các gia đình có thể tránh được chi phí ở viện dưỡng lão. Bà Harris kết hợp kế hoạch này với một kế hoạch mà bà đã công bố là sẽ mở rộng khoản tín dụng thuế chăm sóc trẻ em lên tới $3.600 và $6.000 cho các cha mẹ mới sinh con.
“Medicare At Home” sẽ chi trả dịch vụ chăm sóc sức khỏe dài hạn tại nhà cho một nhóm người cao niên rộng hơn trên khắp cả nước. Phó tổng thống mô tả kế hoạch của bà sẽ đặc biệt hữu ích cho một thế hệ mà bà gọi là “sandwich generation” – những người vừa phải chăm sóc con cái, vừa phải chăm sóc cha mẹ già.
Theo dữ liệu điều tra dân số, khoảng một phần tư người trưởng thành trong dân số Hoa Kỳ thuộc thế hệ “sandwich generation.” Cuộc thăm dò của AARP vào tháng 9 cho thấy 78% phụ nữ trên 50 tuổi, đang chăm sóc các thành viên lớn tuổi khác trong gia đình cho biết họ đang gặp khó khăn về tài chính.
Trong những buổi vận động tranh cử gần đây, và cả trong những cuộc phỏng vấn trực tiếp với các đài truyền thông, Kamala Harris nói: “Tôi đã chăm sóc mẹ của tôi khi bà bị ung thư. Tôi biết chăm sóc người thân là một phẩm hạnh của con người. Kế hoạch của tôi sẽ cho phép Medicare chi trả cho dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà, điều này sẽ giúp giảm chi phí và giảm căng thẳng về tài chính và tinh thần cho các gia đình khắp cả nước.”
Chính sách, kế hoạch kinh tế thì liên quan gì đến “phẩm hạnh”, đến “lòng tự trọng”? Câu chuyện xảy ra ở bệnh viện một tuần lễ trước đã giúp tôi hiểu được điều này.
Người phụ nữ nhỏ người, cao chỉ khoảng 5”, cân nặng chưa đến 100 lps cố gắng nhón người để ngồi lên chiếc giường khám bệnh. Bà phải cởi áo ra để mặc vào áo khoác của phòng khám. Nữ y tá dong dỏng cao, tóc vàng, dịu dàng đến cạnh hỏi: “Tôi có thể giúp bà được không?” Người phụ nữ nở nụ cười tươi nhưng không giấu được vẻ ngại ngùng, và bà lắc đầu. Bà không nói được tiếng Anh. Tôi bước đến, nói với nữ y tá: “Cảm ơn cô, để tôi giúp bà” và nói với người phụ nữ bằng tiếng Việt: “Để con giúp. Không sao đâu.”
Khi Phó Tổng Thống Harris nói “dignity” của chính sách Medicare At Home với “The View,” bà cũng đã giải thích những góc cạnh mang ý nghĩa nhân sinh quan: “Chúng ta đang nói về những việc mà ở nơi đó, chỉ là giúp cha mẹ già hoặc một người lớn tuổi nào đó chuẩn bị bữa ăn cho họ. Hoặc, mặc áo len vào. Và đó là phẩm giá của cá nhân đó, và tính độc lập của người đó.”
Một người có thể bị suy giảm năng lực thể chất theo thời gian, nhưng phẩm giá và lòng tự trọng của họ không hề suy giảm. Đó là điều ứng cử viên tổng thống đảng Dân Chủ muốn nói.
Medicare thực chất đã chi trả cho dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà lên đến 35 giờ/tuần cho những người cao tuổi phải ở nhà hoặc những người bệnh cần sự giúp đỡ thật sự cần thiết. Theo Trung tâm Dịch vụ Medicare và Medicaid, những người cao tuổi cần các dịch vụ chăm sóc liên tục thì không đủ điều kiện để nhận hỗ trợ đó. Chính sách của bà Harris sẽ mở rộng định nghĩa về người đủ điều kiện được hưởng chế độ chăm sóc sức khỏe tại nhà.
Dù chi tiết cụ thể của Medicare At Home chưa được công bố chi tiết nhưng đây thực sự là một kế hoạch lớn và nhiều thử thách. Khả năng Medicare chi trả cho dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà sẽ thay đổi cuộc sống của rất nhiều gia đình, sẽ là một bước tiến to lớn trong việc thay đổi hệ thống chăm sóc sức khỏe, giúp giảm chi phí, giảm căng thẳng tài chính và giảm cả gánh nặng về tinh thần cho các thành viên trong gia đình – mà phần lớn là phụ nữ. Một nghiên cứu của National Institutes of Health chi biết 2 trong số 3 người nhận trách nhiệm chăm sóc gia đình ở Mỹ là phụ nữ, trong đó 60% không được trả lương.
Hãy tưởng tượng sự khác biệt mà chính sách Medicare mới của bà Kamala Harris có thể tạo ra. Nó không chỉ giảm gánh nặng cho những người chăm sóc gia đình mà còn giúp nâng cao phẩm giá, sức khỏe tinh thần và hạnh phúc của tất cả những người ảnh hưởng.
Theo ước tính từ nghiên cứu của Viện Brookings Institution, bổ sung dịch vụ chăm sóc sức khỏe tại nhà vào Medicare có thể bắt đầu ở mức $40 tỷ mỗi năm. Điều này, đúng như cố vấn cấp cao của Garegiver OC, bà Pauline Lê đã nói: “Còn tùy thuộc chính phủ có tiền hay không. Thuỵ Sỹ là quốc gia có chế độ bảo hiểm tốt nhất thế giới. Nhưng ngược lại, người dân đóng thuế rất cao. Không ít người trong xã hội không muốn đóng góp gì, nhưng đòi hỏi rất nhiều.”
Chắc chắn để thông qua chính sách này là một trường gian nan. Tuy nhiên, như tác giả bài nghiên cứu của Viện Brookings Institution kết luận, con số $40 tỷ mỗi năm chỉ là khởi đầu cho một chương trình nghị sự được thiết kế thận trọng. Con số cuối cùng có thể cao hơn hoặc thấp hơn, “tuỳ vào mức hào phóng của Quốc Hội.”
Cho dù chính sách Medicare At Home của Phó Tổng Thống Kamala Harris là một bước tiến đầy thử thách, thì đó vẫn là một hy vọng đáng cho một xã hội nhiều tầng lớp, giai cấp và đa chủng tộc như nước Mỹ. Một nữ bác sĩ nhi khoa gốc Việt ở Texas nói: “Tôi hy vọng các bạn sẽ lắng nghe đề xuất này với một trái tim và tư tưởng cởi mở, và nghĩ về những điều tốt đẹp mà nó thực sự có thể mang lại trong cuộc sống của rất nhiều người.”
Kalynh Ngô
Gửi ý kiến của bạn