
Một lần nữa, và rõ ràng hơn, cả thế giới đã chứng kiến chiếc mặt nạ rơi hoàn toàn khỏi khuôn mặt của Donald Trump, tổng thống Hoa Kỳ, cũng như người đứng phó JD Vance. Truyền thông được quyền trực tiếp cuộc gặp “ký kết thỏa thuận khoáng sản” cho toàn nước Mỹ và khắp địa cầu. Nhưng không vì thế mà giá trị trăm năm của nền dân chủ Mỹ được chính quyền tại nhiệm tôn trọng. Dưới tay của Donald Trump, giá trị đó hình như chưa bao giờ tồn tại. Do đó, không thể tìm được một lời khen của thế giới dành cho chính quyền Donald Trump sau buổi trưa hôm nay ở Tòa Bạch Ốc. Nếu có, chỉ từ các hầu cận trung thành nhưng vô minh của Trump.
“Hống hách, trịch thượng, thô lỗ, bất nhân, vô đạo đức,…” và còn rất nhiều những từ ngữ khác để mô tả về hành xử của Donald Trump và JD Vance – hai lãnh đạo cao nhất của nước Mỹ, trong cuộc gặp “đã lên kịch bản” với Tổng Thống Ukraine Zelenskyy tại Phòng Bầu Dục Tòa Bạch Ốc. Một kịch bản trở thành trò cười cho toàn thế giới.
“Đã lên kịch bản” vì đây là lần đầu tiên một cuộc ký kết thỏa thuận quan trọng giữa hai quốc gia lại có sự tham dự của đông đảo báo chí và truyền trực tiếp đến khắp thế giới suốt buổi gặp. Putin là một trong những khán giả đó. Sự khác biệt kỳ lạ này đã là một câu hỏi lớn đầu tiên cho những ai tìm hiểu về nghi thức ngoại giao chính trị.
Sự có mặt của JD Vance trong cuộc gặp để ký thỏa thuận hôm nay cũng là một câu hỏi cho những người quen thuộc với bối cảnh chính trị dưới thời của Donald Trump. Từ khi Trump tái đắc cử, sự xuất hiện của JD Vance bên cạnh tổng thống rất hiếm hoi, ngược lại, Elon Musk là người phủ sóng. Nhưng hôm nay, người chủ tọa cuộc gặp ngay từ đầu đã là JD Vance. Khả năng đối đáp của JD Vance đã thể hiện khá rõ trong các chiến dịch tranh cử. Donald Trump không có khả năng này. Vance là “thầy” của Trump trong các cuộc tranh luận.
Cựu Trợ lý Ngoại trưởng Hoa Kỳ bà Susan Rice trả lời MSNBC tối nay: “Tôi đã dự không biết bao nhiêu cuộc thỏa thuận ký kết quan trọng của quốc gia, tôi có thể nói phó tổng thống hay bất kỳ người nào khác không bao giờ là người điều hợp. JD Vance đã cố tình làm như thế và Donald Trump biết trước điều đó.”
Và kịch bản bắt đầu từ khi Trump đón Tổng Thống Volodymyr Zelenskyy ở cổng Bạch Cung. Trump đã tấn công trang phục của vị lãnh đạo đất nước đang đắm chìm trong chiến tranh suốt ba năm qua. “Hãy nhìn trang phục của ông ấy hôm nay,” Trump nói khi bắt tay Tổng Thống Zelenskyy.
Vào bên trong Phòng Bầu Dục, Brian Glenn, một người không phải là thành viên nội các hoặc nhân viên chính phủ, nhưng được tham dự trong cuộc gặp của hai nguyên thủ quốc gia, chỉ là bạn trai của dân biểu MAGA Marjorie Taylor Greene, đã chế giễu về trang phục của tổng thống Ukraine. “Vì sao ông không mặc vest? Ông có bộ vest nào không?” Glenn lớn tiếng hỏi giữa vòng vây ống kính báo chí.
Zelenskyy bình tĩnh trả lời: “Tôi sẽ mặc lễ phục khi cuộc chiến này kết thúc.” Đây là câu trả lời rất quen thuộc của vị lãnh đạo Ukraine trong ba năm qua.
Khi Tổng Thống Ukraine cố gắng giải thích việc Putin đã vi phạm thỏa thuận ngừng bắn, “ông ấy leo thang chiến tranh, giết người dân của chúng tôi và ông ta đã không trao đổi tù nhân. Chúng tôi đã ký thỏa thuận trao đổi tù nhân. Putin là người phá lệnh ngừng bắn. JD, ông đang nói đến loại ngoại giao nào vậy? Ý ông là gì?”
Ngay lập tức, hồi chính được tung ra, bắt đầu từ JD Vance: “Tôi nghĩ ông rất thiếu tôn trọng khi vào Phòng Bầu Dục để cố gắng tranh chấp trước giới truyền thông Mỹ. Ngay lúc này, ông đang đi khắp nơi và ép người lính ra chiến trận vì các ông có trở ngại về nhân lực. Ông nên cảm ơn tổng thống vì đã cố gắng chấm dứt cuộc chiến.”
Vị lãnh đạo Ukraine với vốn tiếng Anh không phải là tiếng mẹ đẻ đã cố gắng kiên cường chống đỡ cuộc tấn công từ hai lãnh đạo hàng đầu nước Mỹ. Hình ảnh ông Zelenskyy từ tốn từng câu một trước tiếng nói ngày càng lớn của Trump và Vance, là một cái tát thật mạnh vào Tòa Bạch Ốc và nước Mỹ.
Khi đến hồi diễn của mình, Donald Trump nhảy vào. Vẫn bản chất ngông cuồng, từ ngữ nghèo nàn, Trump tấn công người đồng cấp không thương tiếc trước hàng chục máy quay:
“Ông không biết điều đó. Đừng nói với chúng tôi chúng tôi sẽ cảm nhận gì. Chúng tôi đang cố gắng giải quyết một vấn đề. Đừng nói với chúng tôi chúng tôi sẽ cảm nhận gì.”
Trump cũng không ngần ngại che dấu bản chất của một tay lái buôn: “Ông ở thế yếu, không có lá bài nào trong tay. Ông chỉ bắt đầu có thế mạnh từ khi có Mỹ.”
Vị tổng thống Ukraine khổ sở: “Tôi không đánh cược. Tôi nói thật, thưa ngài tổng thống. Tôi rất thật lòng.”
Hình ảnh vị anh hùng Ukraine bôn ba khắp nơi suốt ba năm qua để tìm đồng minh bảo vệ đất nước của ông hoàn toàn không phải là hành vi của một hành khất đi kiếm sống. Thế giới đã chứng minh điều đó. Người dân Ukraine chứng thực điều đó. Sự kiêu hùng của người lính Ukraine đã chứng nhận điều đó.
Bây giờ cũng thế. Ngay sau khi ông Zelenskyy bước ra khỏi Tòa Bạch Ốc, hàng loạt các nhà lãnh đạo trên thế giới nhắn tin bày tỏ sự ủng hộ tuyệt đối dành cho Ukraine. Và vị lãnh đạo này trân trọng cảm ơn từng tin nhắn một.
Không như Thượng nghị sĩ Lindsey Graham trả lời truyền thông chiều nay: “Thảm họa hoàn toàn... Những gì tôi thấy ở Phòng Bầu Dục thật thiếu tôn trọng... Tôi không biết liệu chúng ta có thể thỏa thuận với Zelenskyy nữa không... Ông ấy cần phải từ chức và cử người mà chúng ta làm việc cùng hoặc ông ấy cần phải thay đổi.”
Trả lời Việt Báo chiều Thứ Sáu, nghệ sĩ Pavlo Gintov, một người Ukraine hiện đang ở New York nói: “Là một người từng phản đối Zelensky và bỏ phiếu cho một ứng cử viên khác, hôm nay, có thể là lần đầu tiên, tôi hoàn toàn ủng hộ ông ấy. Tôi nghĩ rằng tất cả những ai xem video từ White House đều thấy rằng Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Vance không để ông Zelensky phát biểu, liên tục ngắt lời ông, gọi ông là "kẻ vô ơn" và thậm chí còn nhắc đến chuyến thăm nhà máy đạn dược ở Pennsylvania năm ngoái. Tôi không nghĩ tổng thống Zelensky của chúng tôi có bất kỳ hành vi thiếu tôn trọng nào; ông ấy thực sự vẫn giữ được bình tĩnh ngay cả trong tình huống này. Và tôi thấy bình luận của Thượng Nghị Sĩ Graham khá gây sốc. Tôi đoán ông ấy phải tuân theo đường lối của đảng của ông ấy.”
Tổng Thống của Cộng Hoà Czech ông Petr Pavel viết trên Twitter: “Chúng tôi sát cánh cùng Ukraine hơn bao giờ hết. Đây là thời điểm để Châu Âu tăng cường nỗ lực ảnh hưởng của mình.”
Khi đặt vấn đề này với nghệ sĩ Palvo Gintov, ông nói: “Thật khó để tưởng tượng ra một “thế giới tự do” mới mà không có Hoa Kỳ. Nhưng tôi đồng ý rằng Châu Âu phải tìm ra đường hướng chính trị để tiến lên và bắt đầu hành động mà ngừng hy vọng rằng Hoa Kỳ sẽ luôn ở đó vì họ.”
Hơn sáu giờ đồng hồ đã trôi qua. Những gì lan truyền trên truyền thông và mạng xã hội là sự tức giận một chính quyền Mỹ quốc bạc nhược, vô minh, chọn cô lập, bất cần nền hòa bình chung của thế giới. Nhưng sau đó, người ta đã nhanh chóng nhận ra đây là kịch bản với mục đích hạ nhục vị lãnh đạo Ukraine.
Đoàn khách Ukraine ở trong một căn phòng riêng gần đó, dành cho chuyến công du của các nhà lãnh đạo nước ngoài. Một bữa tiệc nhỏ đã được chuẩn bị sẵn cho khách. Những món ăn đã chuẩn sẵn gần đó đặt trên xe đẩy trong hành lang tòa nhà, nhưng không phải đưa đến phòng của khách, vì đoàn Ukraine nhận lệnh phải rời White House.
Một quan chức Tòa Bạch Ốc nói với CNN đoàn Ukraine muốn tiếp tục các cuộc đàm phán, nhưng họ nhận câu trả lời là “Không.” Tổng Thống Zelensky lên xe rời đi ngay sau đó.
Cựu Ngoại Trưởng Susan Rice nói với MSNBC: “Đây là một kịch bản dàn dựng trước ống kính truyền hình. Nhưng trên hết, nó là một vở kịch cho Vladimir Putin.”
Một trong nhiều tờ báo phân tích về cuộc gặp hôm nay, là New Republic đã cho rằng “Nga đã sẵn sàng ăn mừng cuộc gặp thảm họa của Trump với Zelenskyy.” Không sai. Thứ Sáu 28/2/2025 là một chiến thắng lớn cho Vladimir Putin – bất chiến tự nhiên thành.
Chuyến đi của Tổng Thống Zelenskyy đã đánh rơi chiếc mặt nạ “America First” của chính quyền Donald Trump, để từ đó trưng bày ra tất cả sự giả dối, quỳ lụy một chế độ độc tài, phản dân chủ. Nỗi nhục của nước Mỹ sông nào rửa được?
Kalynh Ngô