Bốn năm trước, vào ngày 20/1/2021, khoảng vài trăm người, bao gồm cả truyền thông, tập trung ở khu vực phía Đông Điện Capitol để theo dõi buổi lễ nhậm chức của tổng thống thứ 46 Joseph Robinette Biden Jr. Họ chỉ có thể đứng nhìn từ xa, qua hàng rào sắt, hoàn toàn không thấy những gì đang diễn ra tại lễ đài đăng quang.
Đó là một buổi sáng rất lạnh nhưng phủ nắng vàng ấm. Vì dư âm của đại dịch Covid-19, vì cuộc bạo loạn tấn công Quốc Hội ngày 6/1 chưa tan mùi khói pháo, nên buổi lễ đã diễn ra trong khuôn viên dành riêng cho giới chức chính phủ.
Vì thế mà ngày hôm đó trở thành là một buổi lễ tuyên thệ nhậm chức tổng thống chưa từng có trong lịch sử nước Mỹ. Bốn năm sau, sự kiện ấy không còn đứng ở ngôi hạng “chưa từng có” nữa. “Người trở lại” cũng bằng một buổi tuyên thệ bên trong tòa Quốc Hội, ở chính nơi đã diễn ra cuộc bạo loạn cướp chính quyền ngày 6/1/2021.
Đúng vào 12 giờ trưa ngày thứ Sáu 17/1, trên Truth Social Media, Trump cho biết Ông đã ra lệnh chuyển lễ nhậm chức vào bên trong tòa Quốc Hội vì lý do thời tiết xấu. Trump không quên kèm theo tấm ảnh dự báo thời tiết của đài khí tượng quốc gia.
“Dự báo thời tiết cho biết Washington, D.C., gió lạnh, có thể đưa nhiệt độ xuống mức thấp kỷ lục nghiêm trọng. Luồng gió Bắc Cực đang quét qua quốc gia. Tôi không muốn thấy mọi người bị thương, theo bất kỳ cách nào. Đây là điều kiện nguy hiểm đối với hàng chục ngàn cảnh sát, người ở tuyến đầu, chó nghiệp vụ của cảnh sát và thậm chí cả ngựa, và hàng trăm ngàn người ủng hộ sẽ ở bên ngoài trong nhiều giờ vào ngày 20…”
Những thay đổi vào phút cuối cùng này ảnh hưởng lớn đến mọi thứ, từ an ninh cho đến hàng ngàn “fan” của tổng thống đắc cử vốn đã đặt phòng khách sạn và mua vé tham dự. Sáng thứ Bảy, NewsNation thực hiện loạt video phỏng vấn những người ủng hộ Trump từ tiểu bang khác đến. Những người đàn ông, phụ nữ da trắng không ngại khoảng cách địa lý và giá vé máy bay đắt đỏ để bay về thủ đô mừng ngày Donald Trump trở lại. Không biết bao nhiêu người trong số ấy là những người đã không thể mua một vỉ trứng gà vì giá cao hơn vài đồng đô-la? Dù sao, họ cũng đã đổi “oán hận lấy vinh quang”, chấp nhận bước qua nỗi nhọc nhằn vì lạm phát kinh tế để bay về thủ đô trong một ngày mùa Đông giá buốt.
Nhưng họ cũng là con người, có hỉ nộ ái ố. Họ biết thất vọng. Hai người đàn ông, một người tên Ken Robinson đến từ Oklahoma được NewsNation phỏng vấn đã nói: “Chúng tôi sẽ không được dự trực tiếp. Tôi không thích điều đó. Chúng tôi đi đoạn đường xa đến đây, từ OK. Chúng tôi lẽ ra có thể ngồi nhà và xem trên truyền hình. Tệ quá. Chúng tôi có nông trại. chúng tôi có bao giờ không ra ngoài cho gia súc ăn vì thời tiết lạnh đâu?”
Chiều Chủ Nhật 19/1, Washington DC gần như trong trạng thái phong tỏa hoàn toàn. Đường vào thủ đô bị chặn ngay từ đường vào tiếp giáp với tiểu bang Virginia. Không như bốn năm trước, hàng rào sắt chỉ che chắn dọc theo những trục đường chính dẫn đến Capitol Hill. Năm nay, hàng rào sắt dài, dày đặt, bao phủ chung quanh khu vực National Mall và toàn bộ khuôn viên Quốc Hội, Toà Bạch Ốc, Supreme Court, Senate, Houses of Representatives. Không chỉ trục đường chính bị chặn, những con đường nhỏ dẫn vào những con đường trung tâm như Pennsylvania, Constitution Ave… cũng không có lối thoát. Lực lượng Vệ Binh Quốc Gia và xe bọc thép đã vào vị trí.
Khoảng 4:00 giờ chiều, tuyết rơi mịt mù. Cơn mưa trước đó vẫn không làm cho những bông tuyết to rơi với tốc độ nhanh kịp tan vào đất. Giao thông ở trung tâm DC gần như hỗn loạn. Đèn giao thông bất khả dụng ở những ngã tư đường. Thỉnh thoảng, tiếng còi xe công vụ lại hú inh ỏi. Xe cảnh sát, xe quân đội dọc hai bên đường Danh sách các tuyến đường bị chặn có lẽ nhiều nhất trong lịch sử ngày đăng quang tổng thống mới.
Ở những ngã tư đường, nhiều nhóm nhỏ riêng lẻ đi bộ nhanh dưới trời tuyết. Họ đội mũ đỏ in dòng chữ “Make America Great Again.” Không cần để ý đèn giao thông, họ băng qua đường giữa hàng xe đang kẹt cứng.
Không khí ở thủ đô căng như dây đàn. Từng tấm hàng rào sắt toát lên nỗi sợ hãi trải dài khắp thủ đô. Năm 1961, Tổng Thống Kennedy tuyên thệ dưới cái lạnh 22°F. Năm 1977, Tổng Thống Jimmy Carter đặt tay lên cuốn thánh kinh dưới trong khí hậu 28°F. Năm 2009, ông Barack Obama trở thành tổng thống da màu đầu tiên trong lịch sử Mỹ giữa cái lạnh 28°F. Năm 2025, nhiệt độ dự đoán sẽ là 13°F, và buổi tuyên thệ của Donald Trump sẽ diễn ra bên trong Điện Capitol.
Phải chăng đó là bài học nhãn tiền đã được rút ra từ cuộc bạo loạn bốn năm trước? Nhưng cần
gì? Lịch sử chỉ có duy nhất một ngày Jan 6.
Chưa đầy 12 tiếng nữa, một chính quyền mới của nước Mỹ sẽ được thiết lập. Cuối ngày Chủ Nhật 19/1, tại Capital One Arena, Donald Trump đã cho biết ai thật sự là người để ông ta mang ơn trong chiến thắng này. Tổng thống đắc cử nói với những người ủng hộ và toàn dân: “Elon là người rất hữu dụng. Anh ta thấu hiểu những chiếc máy tính đếm phiếu đó hơn bất kỳ ai. Và cuối cùng chúng tôi đã giành chiến thắng áp đảo ở Pennsylvania. Thật tuyệt vời. Cảm ơn Elon.”*
Những hàng rào sắt lạnh lùng sẽ đứng ở thủ đô trong vài ngày nữa. Nó là nhân chứng cho một chiến thắng, một cuộc chuyển giao quyền lực, mà có thể vài năm nữa, hoặc hàng thế kỷ nữa, hoặc cũng không bao giờ, người dân hiểu được vì sao nước Mỹ có một tội phạm quay lại và trở thành tổng thống.
Kalynh Ngô
* (https://x.com/CalltoActivism/status/1881118080212115627?s=46&t=1wH8-5Z_h-xVXwMqofu44g&mx=2)