NEW YORK – Truyện ngắn hiếm có “Recitatif,” do Toni Morrison viết vào đầu những năm 1980, kể về cuộc đời của hai người phụ nữ từ thời thơ ấu đến khi trưởng thành mang vận mệnh trái ngược nhau, sẽ được xuất bản thành sách vào ngày 1 tháng 2 năm 2022, theo trang APnews đưa tin ngày Thứ Bảy, 8 tháng 1 năm 2022.
Đối với phần lớn thế giới, nữ văn sĩ quá cố Toni Morrison là một tiểu thuyết gia nổi tiếng với những tác phẩm kinh điển như “Người yêu dấu” (Beloved), “Bài Ca của Solomon” (Song of Solomon) và “Mắt Biếc” (The Bluest Eye).
Nhưng nữ văn sĩ từng đoạt giải Nobel không bó buộc mình trong một thể loại. Morrison cũng có các vở kịch, bài thơ, bài tiểu luận và truyện ngắn, một trong số đó sẽ được xuất bản thành sách vào ngày 1 tháng 2 năm 2022. “Recitatif,” do Morrison viết vào đầu những năm 1980, kể về cuộc đời của hai người phụ nữ từ thời thơ ấu đến khi trưởng thành mang vận mệnh trái ngược nhau. Zadie Smith đóng góp phần giới thiệu và ấn bản đọc truyện do diễn viên Bahni Turpin đọc.
Theo Autumn M. Womack, giáo sư khoa Anh Văn và khoa Người Mỹ Gốc Phi tại trường Princeton, cố văn sĩ Morrison đã viết tiểu thuyết ngắn kể từ khi bà còn học đại học tại trường Howard và trường Cornell, dù bà chưa bao giờ xuất bản một tuyển tập truyện nào.
“Recitatif” được đưa vào ấn bản phát hành năm 1983 “Confirmation: An Anthology of African American Women,” do nhà thơ kiêm nhà viết kịch Amiri Baraka đồng biên tập, hiện đã không còn ấn bản.
Womack nói: “Một trong những điều rút ra từ truyện (‘Recitatif’) là người đọc sẽ bắt đầu nghĩ về bà như một người có nhiều kinh nghiệm với nhiều hình thức. Người đọc sẽ nhận thấy bà không chỉ là một tiểu thuyết gia mà đã viết dưới mọi thể loại khác.”
“Recitatif” kể về một loạt các cuộc gặp gỡ giữa Roberta và Twyla, một người da đen và một người da trắng, và người đọc sẽ phải đoán xem ai là ai. Họ gặp nhau khi còn nhỏ tại trại trẻ mồ côi St. Bonaventure. (“Bị mắc kẹt ở một nơi xa lạ với một đứa con gái thuộc chủng tộc khác lại là một chuyện khác,” Twyla, người kể chuyện, nhớ lại).
Và họ tình cờ gặp nhau nhiều năm sau đó, cho dù là tại Howard Johnson’s ở ngoại ô New York, nơi Twyla đang làm việc còn Roberta đi cùng với một người đàn ông đến cuộc hẹn với Jimi Hendrix, hoặc lần gặp gỡ sau đó gần Food Emporium.
“Một lần nọ mười hai năm trước, chúng tôi lướt ngang qua nhau như những người xa lạ,” Twyla nói. “Một đứa con gái da đen với một đứa da trắng gặp nhau ở Howard Johnson’s, chả có gì để nói. Một đứa đội nón chạy bàn hình tam giác xanh và trắng - người còn lại đi cùng một người đàn ông đến gặp Hendrix. Giờ thì chúng tôi cư xử với nhau như hai chị em lâu lắm rồi mới gặp.”
Womack lưu ý, “Recitatif” bao gồm các chủ đề được tìm thấy ở những tác phẩm khác của Morrison, cho chúng ta thấy những xung đột liên tục giữa họ, từ khi họ còn nhỏ cho đến khi họ trưởng thành. Một số cuộc xung đột dường như bị ảnh hưởng bởi sự khác biệt chủng tộc của họ, nhưng thú vị là Morrison không bao giờ xác định cô gái nào là da đen và cô gái nào là da trắng.
Trong phần giới thiệu, Smith ví “Recitatif” với một trò chơi ráp nối nhưng đồng thời cảnh báo rằng “Toni Morrison không hề đùa giỡn.” Bí ẩn bắt đầu với những dòng mở đầu, “Mẹ tôi nhảy nhót cả đêm còn Roberta bị ốm: ‘Chà, người mẹ loại nào mà lại đi nhảy đầm suốt đêm?’"Smith hỏi “da đen hay da trắng đây?” Trong suốt câu chuyện, Morrison sẽ diễn tả mọi thứ từ chiều dài mái tóc đến địa vị xã hội như để thách đố não bộ xác định “bí mật” về chủng tộc của mỗi cô gái.
“Như hầu hết độc giả của‘ Recitatif ’, tôi luôn thèm biết rõ người kia là ai, Twyla hay Roberta,” Smith thừa nhận. “Ồ, tôi rất muốn làm cho rõ trắng đen câu chuyện. Muốn cảm thông với đúng người, và quay lưng với đúng kẻ. Nhưng đây chính là điều mà Morrison đã cố tình một cách tính toán để không cho phép ta làm như thế. Và có lẽ chúng ta nên tự hỏi tại sao.”
Độc giả có thể đặt mua sách trước tại: https://www.amazon.com/Recitatif-Story-Toni-Morrison/dp/0593315030.