Tôi vừa nhận được sáng tác thơ và nhạc – Sáng Mùa Đông – của nhà thơ và nhạc sỹ Phạm Xuân Tích từ Paris. Trong những năm qua nhạc sĩ/ nhà thơ Pham Xuân Tích thường gửi những tác phẩm mới của anh đến cho tôi, trên nhiều chủ đề khác nhau:
– Hoa Vàng Cũ, 1995 – Kịch Thơ.
– Suy Nghĩ – Mạn Đàm, 2000 (Thời Cuộc-Xã Hội).
– Nghĩ về Ngày Mai Đất Nước, 2006 (Chính Trị-Thời Cuộc, viết chung với cựu Ngoại Trưởng Vương Văn Bắc).
– Lũy Thầy – Kich Thơ, 2009.
– Chân Trời Tan Hợp – Truyện dài, 2014.
– Đường Vào Xứ Mộng – Thơ và Nhạc, 2014.
– Hội Họa Phạm Xuân Tích, 2016, với giải thưởng PRIX PEINTURE de la VILLE DU BOURGET, với tác phẩm CANAL SAINT MARTIN.
– Chỉ Một Lần Sống – Truyện dài, 2017.
– Tranh Phạm Xuân Tích [2017–2018].
– Kỷ yếu triễn lãm tranh của Pham Xuân Tích, 2019 (Bulletin d’Exposition, Peintures de Xuan Tich Pham, Paris. France, September 2019).
– Đường Về Siêu Thoát – Truyên dài, 2019.
– Người Trở Lại – Truyên dài, 2020.
– Còn Đó – Thơ, 2021.
– Sáng Mùa Đông – Thơ và Nhạc, 2022.
Phần nhiều tôi đều viết bài giới thiệu những sáng tác của Phạm Xuân Tích với các độc giả của Việt Báo Online ở CA. Diễn Đàn Thế Kỷ XXI, Vietnam Daily News, Văn Hóa Nhật Báo trong suốt chiều dài nhiều năm qua.
Đặc biệt năm nay anh gửi sáng tác “Sáng Mùa Đông” đến cho tôi trước khi tác phẩm này được phát hành vào đầu năm 2022. Khác với “Đường Vào Xứ Mộng” và “Còn Đó”, tập Thơ và Nhạc “Sáng Mùa Đông” có một nội dung quay về quá khứ hơn là tiến đến một tương lai. Mở đầu độc giả gặp ngay bài thơ TỰ VẤN mà tác giả gọi là Thơ Vui nhưng thật sự nó chẳng vui tí nào, toàn là tư tưởng già nua yếm thế:
“Trần gian nào có nghĩa gì?
Cơm vay áo mượn vinh gì mà vinh?
Trăm năm trụ cốt phe mình
Mắt mờ tai điếc bận tình riêng tư”
Ngay cả trong bản nhạc “Sáng Mùa Đông” kết thúc tập thơ, cũng mang nhiều yếu tố của sự gắng gượng của một ngọn nến rực sáng trước khi phụt tắt vĩnh viễn... Điều này không ai ngạc nhiên vì tác phẩm “Sáng Mùa Đông” được nhac sĩ Phạm Xuân Tích sáng tác ở tuổi 78, tuổi của hoài niệm về quá khứ nhiều hơn hướng về tương lai.
Đi sâu vào tác phẩm “Sáng Mùa Đông”, độc giả găp lại những bài hát của Pháp vào giữa thế kỷ thứ XX, những bài hát với nội dung trữ tình, lãng mạn đã một thời chế ngự, quyến rũ, say đắm tâm hồn của nhiều thế hệ chúng ta từ thế kỷ trước.
– Charles Aznavour, với giọng hát đặc thù gợi cảm đã làm nổi tiếng khắp thế giới bản nhạc “ La Bohème. Một bản nhạc chính Charles Aznavour sáng tác vào năm 1965 với lời ca miêu tả kiếp sống lang thang, nghèo khó nhưng rạt rào yêu thương giữa đôi tình nhân, chàng thất nghiệp kinh niên và nàng hành nghề người mẫu khỏa thân giữa khu phố trên ngọn đồi đầy hoa lệ Montmartre của nước Pháp.
– Giọng hát ấm cúng và cao vút của Jean Bretonnière khi miêu tả bản nhạc thời danh của những năm 50 “Sous Le ciel de Paris” của nhạc sĩ Hubert Giraud và Jean Dréjac đặt lời.
– Ngay cả với bài thơ “Les Fueilles Mortes” của thiên tài thi ca của Pháp Jacques Prévert được Joseph Kosma phổ nhạc năm 1946 cũng được nhà thơ nhạc sỹ Pham Xuân Tích nhắc đến.
– Đặc biệt với bản nhac ‘”Parlez Moi D’Amour”, một bản nhac được nhạc sỹ Jean Renoir sáng tác vào năm 1924 đươc nữ ca sĩ Lucienne Boyer hát và thu âm vào tại hãng đĩa Pathé nhiều lần vào những năm 1930, 1948 và 1951. Đây là bản nhạc gây nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống tình cảm yêu thương của thanh niên, thiếu nữ cùng thời đại và mãi sau này. Lời của bản nhac rất là thời thượng của thuở ấy ở các nước châu Âu và các thuộc địa. Ai cũng thuộc nằm lòng câu hát lãng mạn cứ lặp đi lặp lại nhiều lần trong bài hát:
“Parlez– moi d’amour
Redites–moi des choses tendres
Votre beau discours
Mon coeur n’est pas las de l’entendre
Pourvu que toujours
Vous répètiez ces mots suprêmes
Je vous aime”
Và nhà thơ Pham Xuân Tích đã chuyển sang tiếng Việt:
“Hãy nói với em tình yêu
Và nói lại với em những điều dịu dàng
Với những lời lẽ đẹp đẽ của anh
Mà tim em không hề chán nghe
Luôn mãi trong mỗi ngày
Rằng anh yêu em...”
Nhắc lại những bản nhạc thời danh xưa của nước Pháp, âu đó cũng chỉ là sự ngoảnh đầu lại của nhà thơ/ nhac sỹ Phạm Xuân Tích – nhìn về quá khứ với nhiều tiếc nuối – Đâu rồi những phút giây tình tự, lãng mạn của tuổi trẻ của đời người? Đã theo thời gian đi…
– Đào Như
(Chicago, Dec. 19, 2021)