Với chính sách mới của Trump, hàng ngàn phụ huynh có thể sẽ phải đến tận SSA để xin số An Sinh Xã Hội cho con. Còn SSA sẽ phải xác định xem trẻ nào được cấp số, trẻ nào thì không được. Các chuyên gia cảnh báo đây sẽ là gánh nặng rất lớn cho hệ thống hành chánh vốn đã quá tải. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
Theo một bản tin trên tờ Huffpost.com, chính phủ liên bang có thể sẽ phải điều chỉnh lại quy trình cấp số An Sinh Xã Hội (Social Security), sau khi Tối Cao Pháp Viện (TCPV) ra phán quyết rằng chỉ thị của Tổng thống Donald Trump về việc chấm dứt quyền có quốc tịch theo nơi sinh (birthright citizenship) có thể được thi hành tại những nơi chưa bị tòa án cấp dưới ngăn chặn.
Trong hàng chục năm qua, mỗi khi có một đứa trẻ sinh ra tại Hoa Kỳ, bệnh viện sẽ thông báo cho cơ quan hộ tịch tiểu bang, và cơ quan này tiếp tục chuyển dữ liệu đến Sở An Sinh Xã Hội để cấp số cho đứa nhỏ. Quy trình này gọi là “Ghi danh lấy số khi sinh” (Enumeration at birth), được thực hiện một cách tự động và rất thuận tiện đối với cha mẹ, chỉ cần đánh dấu vào mẫu đơn tại bệnh viện.
Tuy nhiên, nếu chỉ thị của Trump chính thức có hiệu lực trong những ngày tới, quy trình này có thể trở nên phức tạp hơn rất nhiều. Hiện tại, cả SSA lẫn Tòa Bạch Ốc đều chưa có bất kỳ phản hồi nào trước câu hỏi liệu quy trình đó sẽ thay đổi như thế nào.
Nancy Altman, Chủ tịch tổ chức Social Security Works, một nhóm vận động tự do kiên quyết chống lại các kế hoạch cắt giảm phúc lợi, cho rằng phán quyết của TCPV, dù chỉ mở đường cho việc thi hành một phần chỉ thị của Trump, cũng có thể khiến “mọi thứ trở nên hỗn loạn.” Bà nhấn mạnh rằng rất có thể nhiều bậc phụ huynh sẽ phải đến tận văn phòng SSA để xin cấp số cho con, thay vì chỉ cần điền đơn tại bệnh viện như hiện nay.
Theo nội dung chỉ thị của Trump, các cơ quan liên bang bị cấm không được cấp hoặc tiếp nhận bất kỳ giấy tờ nào công nhận quốc tịch Hoa Kỳ cho trẻ em có mẹ đang cư trú bất hợp pháp tại Mỹ. Quy định này nhắm thẳng vào cơ chế “ghi danh lấy số khi sinh,” ghi rõ rằng:
“Chính sách hiện hành của Hoa Kỳ nghiêm cấm tất cả các bộ phận hoặc cơ quan thuộc chính quyền liên bang cấp các giấy tờ công nhận quốc tịch Hoa Kỳ, hoặc tiếp nhận các giấy tờ do chính quyền tiểu bang, địa phương hoặc cơ quan khác ban hành có nội dung công nhận quốc tịch Hoa Kỳ, đối với các trường hợp sau:
(1) có mẹ cư trú bất hợp pháp ở Hoa Kỳ và cha không phải là công dân hay thường trú nhân hợp pháp ở Hoa Kỳ vào thời điểm chào đời;
(2) có mẹ đang cư trú hợp pháp nhưng tạm thời ở Hoa Kỳ, và cha không phải là công dân hay thường trú nhân hợp pháp ở Hoa Kỳ vào thời điểm chào đời.”
Chỉ thị này cũng nhấn mạnh rằng Sở An Sinh Xã Hội và các cơ quan có liên quan phải ban hành hướng dẫn chính thức trong vòng 30 ngày, giải thích cách áp dụng cụ thể.
TCPV không xét đến tính hợp hiến của chỉ thị (dù rõ ràng nó mâu thuẫn với quy định về quốc tịch trong Tu Chính Án Thứ 14) mà chỉ tập trung vào việc các tòa cấp dưới có quyền ra lệnh ngăn chặn chỉ thị của Trump trên phạm vi toàn quốc hay không. Trước đây, nhiều thẩm phán liên bang đã ban hành các lệnh cấm toàn quốc nhằm ngăn chặn chỉ thị này.
Theo phán quyết của TCPV, các lệnh cấm đó được phép tiếp tục, với điều kiện là chúng “phải đảm bảo đầy đủ quyền lợi cho các nguyên đơn có đủ tư cách pháp lý.” Điều này có thể mở đường cho nhiều vụ kiện mới, bao gồm các vụ kiện tập thể và các lệnh cấm bổ sung có thể áp dụng trên phạm vi rộng hơn.
Theo Altman, nếu chỉ thị được thi hành, SSA sẽ phải căng mình theo dõi từng vụ kiện và nghĩ ra cách để xác định bé nào được cấp số An Sinh Xã Hội lúc mới sinh, còn bé nào thì không được – mà chuyện đó thì không hề đơn giản chút nào.
Bà cho biết: “Có thể SSA sẽ phải ngừng luôn chương trình ghi danh lấy số khi sinh, rồi thì việc lấy số An Sinh Xã Hội cho trẻ sẽ vừa tốn kém, vừa khó khăn cho các bậc phụ huynh, lại còn khiến những văn phòng địa phương vốn đã đông lại càng thêm chật cứng.”
Nếu chính quyền Trump huỷ bỏ hoặc thu hẹp chương trình ghi danh lấy số khi sinh, quyết định này gần như chắc chắn sẽ vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ từ công chúng. Bởi lẽ, từ những năm 1990 đến nay, đây là cách mà 99% trẻ sơ sinh tại Hoa Kỳ đã được cấp số An Sinh Xã Hội.
Trước đó, vào tháng 3, SSA từng huỷ hợp đồng cung cấp dữ liệu hộ tịch với tiểu bang Maine. Đây được cho là trả đũa chính trị nhắm vào Thống đốc Đảng Dân Chủ của bang này. Chính quyền Maine thông báo cho phụ huynh rằng họ sẽ phải đích thân đến SSA để xin số An Sinh Xã Hội cho con mình, khiến dư luận phẫn nộ và cuối cùng, SSA phải nhanh chóng phục hồi các hợp đồng với Maine.
Cung Đô biên dịch
Nguồn: “Supreme Court Decision On Birthright Citizenship Could Cause Social Security Number 'Chaos'” được đăng trên trang Huffpost.com.
Gửi ý kiến của bạn
