
THUẾ QUAN VÀ THỊ TRƯỜNG XE HƠI.
Một trong những lý do khiến cho xe hơi tại Mỹ sẽ đắt đỏ hơn là giá thép và nhôm sẽ tăng vì chính sách thuế quan của chính quyền Trump, nhưng quan trọng hơn cả là chiến tranh thương mại do Tổng Thống Trump gây ra với Mexico.
Nhiều nhà sản xuất xe hơi lớn có nhà máy tại Mexico, bao gồm General Motors, Ford, Chrysler, BMW, Volkswagen, Mercedes-Benz, Nissan, Honda, Toyota, và Hyundai.
Đối phó với việc tăng thuế quan của Mỹ áp đặt trên hàng hóa xuất cảng từ Mexico, chính quyền của Tổng Thống Claudia Sheinbaum Pardo quyết định thi hành một số biện pháp như giới hạn số lượng đồ phụ tùng xe hơi xuất cảng qua Mỹ, tăng thuế quan đánh vào xe hơi Mỹ, tăng thuế trên các xưởng sản xuất xe hơi của Mỹ tại Mexico.
Vào năm 2024, Mexico đã xuất cảng khoảng 2.8 triệu xe hạng nhẹ vào thị trường Hoa Kỳ, chiếm 80.2% tổng lượng xe hạng nhẹ xuất cảng của cả nước.
Hoa Kỳ nhập cảng một số xe trị giá tổng cộng là $219.5 tỉ vào 2024. Trong số đó Mexico là nước xuất cảng hàng đầu với số lượng xe hơi trị giá $50.0 tỉ (22.8%). Tiếp theo là Nhật $40.8 tỉ (18.6%), Hàn Quốc $38.0 tỉ (17.3%), Canada $28.4 tỉ (12.9%), Đức $25.6 tỉ (11.7%).
Ông Luciano, một đại lý bán xe ở Texas đang cố gắng tìm cách thích ứng với chi phí cao hơn. Ông cho biết các đại lý trong vùng kêu gọi khách hàng mua xe trước thuế quan có hiệu lực để được giá rẻ. Một chiếc xe giá $36,000 hiện nay có thể sẽ được bán với giá $42,000. Theo phân tích của NewsWeek, trung hình giá xe hơi sau thuế quan sẽ tăng khoảng 20%.
Trong một cuộc phỏng vấn với Fox Business, David Kelleher, chủ một đại lý xe hơi ở Glen Mills, Pennsylvania, kể chuyện: "Tôi đã bán cho một khách hàng một chiếc xe tải trị giá $80,000. Bây giờ giá $100,000. Không ai sẽ mua chiếc xe tải đó vì nó vừa tăng giá $20,000."
Các biện pháp thuế quan trên đây sẽ có ảnh hưởng quan trọng đối với thị trường xe hơi, đặc biệt là xe điện, ở Bắc Mỹ. Kỹ nghệ xe hơi tại Hoa Kỳ đang gặp nhiều khó khăn vì chi phí sản xuất cao, chuỗi cung ứng thiếu hụt, gia tăng cạnh tranh của Âu châu và Trung Quốc.
THUẾ QUAN VÀ ĐỜI SỐNG HÀNG NGÀY.
Thuế quan không chỉ áp dụng cho xe hơi, mà ảnh hưởng đến cả nông phẩm, dược phẩm, kim loại, gỗ, ... và không chỉ nhắm vào Mexico mà cả Canada, Trung Quốc, ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, và nhiều nước khác.
Trong khi thuế quan được dự đoán sẽ gây tổn hại cho cả mọi quốc gia liên hệ, Canada và Mexico, những nền kinh tế nhỏ hơn, phụ thuộc sâu sa vào Hoa Kỳ, sẽ chiu nhiều bất lợi hơn. Giá cả nhiều thứ sẽ gia tăng, lượng hàng hóa buôn bán giữa các nước sẽ co cụm lại, kinh tế thế giới sẽ trì trệ, tỉ lệ thất nghiệp nghiêm trọng hơn, tuy nhiên lạm phát sẽ gia tăng.
Ông Brian Cornell, Giám Đốc Điều Hành Target, cho biết người tiêu dùng sẽ nhận thấy dâu, chuối, bơ và các sản phẩm khác từ Mexico sẽ đắt hơn chỉ trong vài ngày. Chúng ta trông cậy vào Mexico trong mùa đông về trái cây và rau đậu.
Giá xăng dự kiến sẽ tăng từ 20 đến 40 xu một gallon trong một hoặc hai ngày tới trên khắp vùng New England, nơi phụ thuộc vào các nhà máy lọc dầu của Canada để cung cấp xăng, dầu diesel và dầu sưởi ấm, theo ông Patrick De Haan, Giám Đốc Phân Tích Dầu của GasBuddy.
Theo ước tính của Viện Kinh Tế Quốc Tế Peterson, một nhóm nghiên cứu tại Washington, mức thuế quan mới sẽ khiến một hộ gia đình điển hình ở Hoa Kỳ phải trả hơn $1,200 một năm.
Chính sách thuế quan của chính quyền Trump tạo ra một tình trang kinh doanh bất ổn, sẽ ảnh hưởng nặng nề đến việc đầu tư của hầu hết các công ty Hoa Kỳ và thế giới.
Một bài phân tách của Washington Post cho thấy rằng sau một thời gian lạc quan sau cuộc bầu cử vào tháng 11 vừa qua, các cuộc khảo sát về tâm lý người tiêu dùng cho thấy người Mỹ đang cảm thấy tài chính của họ tệ hơn, và đặc biệt là lạm phát, so với vài tháng trước. Trong khi đó, các công ty tuyển dụng ít người hơn, đơn đặt hàng sản xuất đã chậm lại và số lượng giao dịch mua nhà đang giảm, làm tăng thêm nỗi lo về nền kinh tế đang suy yếu.
Tổng Giám đốc Điều Hành Ford Jim Farley, tại một hội nghị đầu tư vào tháng 1: "Thành thật mà nói. Về lâu dài, mức thuế quan 25% trên khắp biên giới Mexico và Canada sẽ tạo ra một lỗ hổng trong ngành công nghiệp Hoa Kỳ mà chúng ta chưa từng thấy."
Cục Dự trữ Liên Bang (Federal Reserve) đã cắt lãi suất ba lần trong 2024 nhưng đã tạm dừng giảm lãi suất vào tháng 1,2025 và không dự định sẽ sớm thực hiện thêm các đợt cắt giảm nữa. Quyết định giữ nguyên lãi suất của Cục Dự Trữ Liên Bang phản ánh trọng tâm kiểm soát lạm phát.
CÁCH BÀO CHỮA CỦA CHÍNH QUYỀN TRUMP
Trong khi đó Tổng thống Donald Trump có cái nhìn hoàn toàn khác biệt về thuế quan. Trong bài phát biểu tại phiên họp chung của Quốc Hội tối thứ Ba 4/3/2025 ông nói: "Thuế quan là để làm cho nước Mỹ giàu có trở lại và làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại. Và điều đó đang xảy ra, và nó sẽ xảy ra khá nhanh chóng."
Cũng trong bài phát biểu trước phiên họp chung của Quốc Hội, Tổng Thống Trump đổ lỗi cho chính quyền Biden. Ông cho biết Biden đã để lại cho ông một "thảm họa kinh tế" và một "cơn ác mộng lạm phát" mà ông phải giải quyết.
Ngay lập tức vào ngày hôm sau, Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick phụ họa lập luận của Trump rằng cựu Tổng thống Joe Biden - không phải xếp của ông, Tổng thống Donald Trump - phải chịu trách nhiệm cho dữ liệu kinh tế tiêu cực gần đây và sự sụt giảm trong giá cổ phiếu. Ông nói rằng Biden đã để lại cho Trump một đống phân.
Nhưng Trên thực tế, nền kinh tế Hoa Kỳ đã tăng trưởng 2.8% trong năm 2024 và tỷ lệ lạm phát trong tháng 12 là 2.9% — thấp hơn nhiều so với mức cao nhất trong 40 năm là 9.1% đạt được vào tháng 6 năm 2022.
Trump xem ra không quan tâm về giá cả mọi thứ sẽ tăng nhanh chóng làm đời sống của công chúng khó khăn hơn, miễn là thuế quan mang lại nguồn lợi tức để bù vào ngân sách thiếu hụt gây ra bởi việc giảm thuế cho các đại gia và đại công ty.
Theo Sở Thống Kê Lao Động, lạm phát hiện tại là 3% và có chiều hướng đi lên vì thuế quan. Bộ Trưởng Tài Chánh Scott Bessent công nhận thuế quan là một vấn đề nhưng ông cho biết lạm phát sẽ giảm xuống còn 2% theo cách tiếp cận nền kinh tế của Tổng thống Donald Trump với việc giảm bớt luật lệ và giá năng lượng rẻ. Điều này không có gì bảo đảm và ông Bessent cũng không cho biết phải đợi bao lâu mức lạm phát mới đạt được mức lý tưởng.
Nguyễn Quốc Khải
THAM KHẢO:
(1) Abha Bhattarai and Jaclyn Peiser, "Consumers are already tired of inflation. Tariffs are sending prices higher.," Washington Post, March 5, 2025.
(2) ChargeDrive, "Mexico strikes back—a devastating blow to cripple the U.S. auto industry." March 5, 2025.
(3) Matina Stevis-Gridneff, Ana Swanson, and Simon Romero, "How Could Trumpʼs Tariffs Affect the U.S., Canada, and Mexico?" New York Times, January 23, 2025.
(4) James Bickerton, "Car Price Jumps 20% After Trump Tariffs." Newsweek, March 5, 2025.
(5) Dan Mangan, “Latest negative economic data is ‘Biden data’ and Trump will fix it, Commerce chief Lutnick says.” CNBC, March 5, 2025.