
(HOA KỲ, ngày 9 tháng 2, Reuters) – Cuối tuần qua, Sở Bảo Vệ Tài Chánh Người Tiêu Thụ (Consumer Financial Protection Bureau, CFPB) đã bị vô hiệu hóa, toàn bộ hoạt động bị đình chỉ, nguồn tài trợ sắp tới trước nguy cơ bị cắt giảm và trụ sở cơ quan tạm thời đóng cửa. Như vậy là một tầng kiểm soát quan trọng đối với các công ty tài chánh phục vụ người tiêu dùng đã bị loại bỏ.
CFPB từng là tâm điểm tranh cãi giữa các phe phái chính trị kể từ khi được Quốc hội thành lập vào năm 2010. Đến thứ Sáu tuần trước thì cơ quan này đã gần như tê liệt hoàn toàn sau khi Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm Russell Vought làm quyền Giám đốc CFPB.
Ngay sau khi nhậm chức, Vought ra lệnh cho toàn bộ nhân viên “đình chỉ tất cả các hoạt động giám sát và kiểm tra,” đồng thời tuyên bố sẽ cắt giảm toàn bộ ngân sách của CFPB trong quý tài chánh sắp tới.
Từ lâu, CFPB đã bị Đảng Cộng Hòa chỉ trích gay gắt, cho rằng cơ quan này có thẩm quyền pháp lý quá lớn mà lại thiếu phần trách nhiệm phúc trình. CFPB có nhiệm vụ giám sát ngành tài chánh tiêu dùng – lĩnh vực đã sản sinh ra các khoản cho vay thế chấp nguy cơ cao (toxic mortgage-related products), nguyên nhân chính gây ra cuộc khủng hoảng tài chánh toàn cầu 2008. Cơ quan kiểm soát các ngân hàng, công ty cho vay thế chấp, dịch vụ chuyển tiền, và nhiều tổ chức tài chánh khác.
Lệnh của Vought đã khiến phần lớn các hoạt động trong lĩnh vực tài chánh tiêu dùng không còn bị giám sát bởi chính phủ liên bang. Hành động này vấp phải sự chỉ trích mạnh mẽ từ nhiều phía.
Dennis Kelleher, Giám đốc điều hành tổ chức Better Markets, đã lên án hành động này, gọi đây là “một cái tát vào mặt tất cả người dân Hoa Kỳ, họ đang phụ thuộc vào các sản phẩm và dịch vụ tài chánh cơ bản.”
Kelleher thậm chí còn cáo buộc Tổng thống Trump đã phản bội chính những cử tri đã bỏ phiếu cho mình, “mang cử tri ủng hộ mình giao vào tay các tập đoàn tài chánh.”
Không chỉ bị phản đối bởi các nhóm bảo vệ người tiêu dùng, quyết định này còn làm dấy lên làn sóng phẫn nộ ngay trong nội bộ CFPB. Nhiều nhân viên của cơ quan tố cáo rằng việc làm suy yếu CFPB có liên quan trực tiếp đến tỷ phú Elon Musk.
Theo các nguồn tin nội bộ, Bộ Cải tổ Chính phủ (Department of Government Efficiency – DOGE) do Musk lãnh đạo đã được cấp quyền vào hệ thống máy tính của CFPB (đây vốn là cơ quan có thể giám sát các kế hoạch kinh doanh tài chánh tiêu dùng của Musk cũng như các đối thủ cạnh tranh của ông).
Vought vừa ngồi vào ghế Giám đốc Phòng Quản Trị Ngân Sách Bạch Ốc (OMB) là đã cấp quyền tiếp xúc cấp quản trị cho các thành viên của DOGE vào toàn bộ hệ thống công nghệ thông tin của CFPB.
Trước đó, Musk từng tuyên bố công khai trên mạng xã hội X rằng sẽ “xóa sổ” CFPB, vì cho rằng cơ quan này cản trở sự phát triển của các công ty tài chánh. Nhưng các viên chức công đoàn cho rằng đây thực chất là một nỗ lực nhằm kiểm soát chính cơ quan giám sát mình, lót đường sẵn cho nền tảng X của Musk gia nhập lĩnh vực tài chánh tiêu dùng.
CFPB bị vô hiệu hóa
Những hành động mạnh tay vào cuối tuần qua cho thấy quyết tâm cải tổ chính phủ mạnh mẽ của Trump và Musk, gây ra làn sóng phản đối dữ dội từ nhân viên CFPB và các nhà lập pháp thuộc Đảng Dân Chủ tại Quốc hội.
Trong một thông cáo chính thức vào thứ Bảy, Vought xác nhận CFPB sẽ không nhận được bất kỳ khoản ngân sách nào trong quý tài chánh tới. Ngoài ra, theo một email nội bộ, trụ sở chính của cơ quan tại Washington sẽ bị đóng cửa trong tuần tới.
Cũng vào thứ Bảy, Vought đã ra chỉ thị cho nhân viên “dừng toàn bộ các hoạt động giám sát và kiểm tra,” còn vượt xa cả quyết định trước đó do Bộ trưởng Tài chánh Scott Bessent, người mà Trump tạm thời giao quyền điều hành CFPB sau khi sa thải Giám đốc Rohit Chopra.
Khi được hỏi về lý do đóng cửa trụ sở CFPB, OMB không có câu trả lời ngay. Nhưng vào Chủ Nhật, OMB cho biết Vought đang xem xét lại liệu CFPB có bị “vũ khí hóa” và có những hành động vượt quá thẩm quyền pháp lý của mình hay không.
Vought cũng đã ra lệnh cấm CFPB đưa ra bất kỳ tuyên bố công khai nào, nên cơ quan bị “bịt miệng” hoàn toàn trước mọi câu hỏi từ truyền thông. Skye Perryman, Chủ tịch kiêm CEO của Democracy Forward, đã lên án gay gắt các hành động nhằm làm tê liệt CFPB: “Đây là một nỗ lực có hệ thống nhằm tháo gỡ các biện pháp bảo vệ người tiêu dùng Hoa Kỳ.”
Perryman cũng cho biết tổ chức của bà sẽ “nhanh chóng theo đuổi mọi biện pháp pháp lý để bảo vệ CFPB và người dân Hoa Kỳ khỏi những tổn hại tài chánh.”