Kế hoạch của chính phủ Trump nhằm đóng băng các khoản vay và tài trợ liên bang vừa có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, vừa vượt quyền của Quốc Hội; và ý của Tổng thống không phải là ý trời để các cơ quan chính phủ dựa vào đó mà lộng quyền. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
(WASHINGTON, ngày 3 tháng 2, Reuters) – Một tòa án liên bang tại Washington đã gia hạn lệnh tạm hoãn đối với kế hoạch của chính phủ Trump nhằm đóng băng các khoản vay, tài trợ và hỗ trợ tài chánh liên bang. Tòa cho rằng kế hoạch này có vẻ đã “vượt quyền” của Quốc hội đối với việc chi tiêu ngân sách chính phủ.
Trong quyết định, Thẩm phán Loren AliKhan tại Tòa án Quận Columbia viết rằng lệnh đóng băng ngân sách nêu trong một bản ghi nhớ từ Phòng Ngân sách Bạch Ốc tuần trước có thể gây “hậu quả thảm khốc” cho các tổ chức phụ thuộc vào nguồn tài trợ liên bang để thực hiện sứ mệnh của mình và phục vụ công chúng.
Bà cho biết: “Tiến hành đóng băng ngân sách mà không xác định rõ thời điểm chấm dứt là điều không thể chấp nhận được. Việc này còn đe dọa đến tính ổn định của hàng ngàn chương trình phục vụ cộng đồng.”
Phán quyết của thẩm phán AliKhan được đưa ra theo yêu cầu của nhiều tổ chức vận động, khiến chính sách đóng băng tài trợ này hiện phải chịu hai lệnh cấm tạm thời. Thứ Sáu tuần trước, một tòa án liên bang tại Rhode Island cũng đã ra phán quyết tương tự theo yêu cầu của các bộ trưởng tư pháp thuộc đảng Dân chủ từ 22 tiểu bang và Quận Columbia.
Thẩm phán AliKhan đã ra lệnh hoãn tạm thời, yêu cầu Phòng Ngân Sách và Quản Trị (Office of Management and Budget, OMB) ngừng khai triển chính sách đóng băng này trong khi bà xem xét liệu có nên ra lệnh hoãn lâu hơn hay không.
Trong bản ghi nhớ của mình, OMB cho rằng việc đóng băng ngân sách là cần thiết nhằm tuân thủ các sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump liên quan đến nhập cư, biến đổi khí hậu, giới tính và nhiều vấn đề khác.
Tuy nhiên, sau khi cố gắng giải thích rõ việc hoãn tài trợ, OMB đã hoàn toàn rút lại bản ghi nhớ vào thứ Tư. Chính phủ của Trump cho rằng việc rút lại bản ghi nhớ này sẽ có tác dụng kết thúc vụ kiện mà các tổ chức vận động mang ra tòa án của thẩm phán AliKhan.
Tuy nhiên, thẩm phán AliKhan (được bổ nhiệm bởi cựu Tổng thống Biden) cho rằng lệnh hạn chế tạm thời vẫn cần thiết vì vấn đề ngân sách chưa được giải quyết triệt để và không có gì ngăn cản OMB tái ban hành chính sách này. Bà nhấn mạnh: “Ý muốn của Tổng thống không phải là cái cớ cho OMB muốn làm gì thì làm.”
Bản ghi nhớ của OMB liên quan đến một khoản tài trợ lên tới 3 ngàn tỷ MK, số tiền khổng lồ này mà bị đình chỉ ngay lập tức thì sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
AliKhan cũng cho biết chính sách này có vẻ tùy tiện và có thể vượt quyền kiểm soát ngân sách của Quốc hội. Bà viết trong phán quyết: “Trong bản ghi nhớ không ghi rõ khi nào lệnh đóng băng sẽ kết thúc (hoặc thậm chí có kết thúc hay không), và dường như đang cố tranh giành quyền quyết định ngân sách từ Quốc hội, cơ quan duy nhất có thẩm quyền đó.”
Tòa Bạch Ốc chưa có phản hồi gì về sự việc. Trong một phiên điều trần vào thứ Hai, luật sư Kevin Friedl của tổ chức National Council of Nonprofits và các nhóm khác cho biết mặc dù bản ghi nhớ đã bị thu hồi và lệnh cấm của thẩm phán Rhode Island đã được ban hành, một số tổ chức được cấp tài trợ liên bang vẫn gặp khó khăn trong việc nhận tiền tài trợ.
Friedl nói với thẩm phán AliKhan: “Chúng tôi biết chính sách này vẫn còn đó.”
Trong khi đó, luật sư Daniel Schwei thuộc Bộ Tư pháp Hoa Kỳ của chính quyền Trump lập luận rằng Tổng thống vẫn có quyền quyết định các ưu tiên về việc tài trợ thông qua các sắc lệnh hành pháp mà không bị ảnh hưởng bởi vụ kiện này. Schwei nhấn mạnh: “Tổng thống có quyền chỉ đạo các cơ quan cấp dưới và giám sát hoạt động của họ.”
Gửi ý kiến của bạn
