Chiến thắng rõ rệt của ông Trump trong kỳ bầu cử tháng 11 đã khiến đảng Dân Chủ phải tự nhìn lại mình. Thống kê cho thấy những thành phần cử tri trước đây từng là thành trì của Đảng Dân Chủ, nhưng trong năm 2024 đã bỏ phiếu cho ứng cử viên Cộng Hòa. Họ là những người nghèo, đang hưởng trợ cấp an sinh xã hội. Họ tin rằng ông Trump sẽ tạo ra công ăn việc làm, làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại, giúp họ thoát nghèo. Nhưng họ cũng mong chính phủ mới đừng cắt đi sự trợ giúp mà họ đang được hưởng.
Trong một bài báo đăng trên tờ Washington Post ngày 26/12/2024, phóng viên Tim Craig đã tìm đến thành phố New Castle, Pennsylvania, nơi ông Trump đã giành chiến thắng với khoảng 400 phiếu bầu, trở thành ứng cử viên tổng thống Đảng Cộng Hòa đầu tiên giành chiến thắng tại đây sau gần 70 năm. Hơn 1/4 cư dân ở đây sống trong cảnh nghèo đói. Thu nhập trung bình tại khu vực trước đây từng có nhà máy thép và ngành phục vụ đường sắt này thuộc hàng thấp nhất Pennsylvania.
Lori Mosura là một người mẹ đơn thân, sống với người con trai 17 tuổi trong một căn hộ nhỏ đến mức bà phải ngủ trong phòng ăn. Họ nhận được $1,200 mỗi tháng dưới dạng tem phiếu thực phẩm và trợ cấp an sinh xã hội, nhưng vẫn thiếu. Mosura thường phải quyết định xem nên mua sữa hay giấy vệ sinh. Sự túng quẫn này đưa Morusa đến quyết định từ bỏ Đảng Dân Chủ, bỏ phiếu cho Donald Trump vào tháng 11. Bà nói: "Ông ấy quan tâm đến nhu cầu của mọi người chứ không chỉ những người giàu có. Tôi nghĩ ông ấy biết rằng chính những người nghèo đã giúp ông đắc cử, vì vậy sẽ làm nhiều hơn nữa để giúp chúng tôi".
Một thập niên trước, Mosura là người ủng hộ nhiệt thành cho cả Bill Clinton và Hillary Clinton. Nhưng người mẹ đơn thân này bắt đầu xa rời Đảng Dân Chủ khi nhận ra những lời hứa giúp đỡ của đảng này bắt đầu trở nên vô nghĩa. Bà cho biết bà đã "chịu đựng rất nhiều" vì giá cả tăng cao. Những mặt hàng tạp hóa mà bà từng coi là nhu yếu phẩm, như soda, giờ đây đã trở thành hàng xa xỉ. Mọi người đang phải vật lộn nhiều hơn bao giờ hết. Mosura phải trả $375 một tháng cho tiền thuê nhà. Bà đã "cầu nguyện nhiều hơn bao giờ hết trong năm qua" vì các hóa đơn ngày càng tăng.
Những cư dân nghèo của New Castle không phải là những người duy nhất đặt niềm tin vào ông Trump. Thống kê cho thấy ông đã xóa bỏ lợi thế mà Đảng Dân Chủ có được với những cử tri có thu nhập thấp trên khắp cả nước. 50% cử tri thuộc các gia đình có thu nhập dưới $50,000/năm đã bỏ phiếu cho Trump, so với 48% cho Kamala Harris. Bốn năm trước, Joe Biden vượt qua Donald Trump 11% trong thành phần cử tri này. Bà Hillary Clinton dù không thắng cử năm 2016 nhưng vẫn giành được 12 điểm; và cựu tổng thống Barack Obama với 22 điểm vào năm 2012.
Những người có thu nhập thấp đã bỏ phiếu cho Trump nay hy vọng rằng tân tổng thống sẽ giữ nguyên các quyền lợi của họ, ngay cả khi nhiều người được chọn vào nội các mới cùng các nhà lập pháp Đảng Cộng Hòa đang kêu gọi cắt giảm chi tiêu liên bang. Elon Musk và Vivek Ramaswamy, người mà Trump chọn để lãnh đạo "Bộ Hiệu Quả Chính Phủ", tuyên bố muốn cắt giảm 2 nghìn tỷ đô la từ ngân sách hàng năm của chính phủ. Một số chuyên gia cho rằng điều này chỉ có thể thực hiện được bằng cách cắt giảm các chương trình phúc lợi. Người được Trump chọn làm giám đốc ngân sách Tòa Bạch Ốc, là kiến trúc sư chính của Dự Án 2025, kêu gọi cắt giảm mạnh các chương trình như tem phiếu thực phẩm. Các nhà lãnh đạo GOP tại Quốc Hội đang cân nhắc những thay đổi đáng kể đối với Medicaid, tem phiếu thực phẩm và các khoản trợ cấp liên bang khác.
Tom Scott, giám đốc điều hành của Lawrence County Community Action Partnership, một cơ quan dịch vụ xã hội hỗ trợ cư dân New Castle, cho biết mọi người đều trong tình trạng báo động cao độ, vì không biết chương trình nào có thể bị cắt giảm chi tiêu.
Trong lần xuất hiện gần đây trên chương trình "Meet the Press" của NBC News, Trump cho biết bất kỳ nỗ lực nào của chính quyền mới nhằm tinh giản chính quyền liên bang sẽ không ảnh hưởng đến các chương trình phúc lợi như an sinh xã hội. Anna Kelly, phát ngôn viên của nhóm chuyển giao quyền lực của Trump tuyên bố: "Người Mỹ thuộc mọi thành phần đã bầu cho Tổng Thống Trump vì các kế hoạch nhằm giảm chi phí, chấm dứt tình trạng cạn kiệt tài chính do những người nhập cư bất hợp pháp; bảo đảm rằng đất nước chúng ta có thể tiếp tục chăm sóc cho những công dân Mỹ đang phụ thuộc vào Medicaid, Medicare và An sinh xã hội."
Một số cử tri Dân Chủ lâu năm như Mosura cho biết rất khó khăn khi quyết định bỏ phiếu cho Trump. Họ tin rằng Đảng Dân Chủ có nhiều khả năng giúp đỡ người nghèo hơn; và không đồng tình với Đảng Cộng Hòa về các vấn đề như phá thai. Nhưng Mosura vẫn kết luận rằng Trump sẽ đặt người Mỹ như bà lên hàng đầu, và cải thiện triển vọng kinh tế. Nhưng bà cũng cảm thấy lo lắng khi nghe các chính trị gia GOP nói về việc cắt giảm chi tiêu của chính phủ. Bà nói: "Chúng tôi đã giúp đưa ông ta vào Tòa Bạch Ốc; xin hãy chăm sóc chúng tôi. Xin đừng cắt giảm những thứ giúp ích cho những người dễ bị tổn thương nhất."
New Castle là thành phố công nghiệp lớn thứ ba ở phía Tây Pennsylvania, cũng là nơi có phong trào lao động phát triển mạnh mẽ, góp phần định hình nền chính trị thiên tả của thành phố. Trước khi Trump giành chiến thắng năm nay, New Castle ủng hộ một ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng Hòa lần cuối vào năm 1956, Dwight D. Eisenhower. Nhưng thành phố đã thay đổi đáng kể khi các nhà máy đóng cửa, khiến cư dân trẻ tuổi chuyển đến các khu vực đô thị có nhiều việc làm hơn. Các phúc lợi của liên bang đang giúp người dân tại đây duy trì cuộc sống. Khoảng 60% số nhà trong thành phố là nhà cho thuê; các chương trình trợ cấp tiền nhà của liên bang giúp nhiều gia đình trả tiền thuê nhà. Nhiều cư dân cũng nhận được Medicaid và tem phiếu thực phẩm. Ngân sách liên bang đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp thức ăn cho trẻ em ở New Castle. Khoảng 90% học sinh đến từ các gia đình thu nhập thấp và đủ điều kiện được hưởng bữa trưa miễn phí tại trường. Nhiều em còn được gửi về nhà thức ăn cho cuối tuần.
New Castle vẫn là thành trì của Đảng Dân Chủ cho đến năm nay. Nhưng với Quận Lawrence, sự chuyển dịch sang Đảng Cộng Hòa diễn ra từ vài năm trước. Người Mỹ da trắng thuộc tầng lớp lao động ngày càng ủng hộ Đảng Cộng Hòa, lý do là vì vấn đề an ninh và nhập cư. Lynne Ryan, chủ tịch Đảng Cộng Hòa Quận Lawrence, cho biết Đảng Dân Chủ đã mất đi sự ủng hộ của cư dân vì cách giải quyết vấn đề nhập cư bất hợp pháp và viện trợ nước ngoài. Bà nói Trump là một chính trị gia tài giỏi mà các cử tri thu nhập thấp thấy là trung thực và dễ gần. Trump sẽ không cắt giảm các chương trình trợ cấp cần thiết cho người dân Mỹ, chỉ cắt giảm bộ máy chính phủ cồng kềnh.
Chris Frye, quản trị viên thành phố New Castle, hy vọng các nhà lãnh đạo GOP sẽ thúc đẩy một số thay đổi về cách quản lý các chương trình liên bang. Frye mong đảng của mình thể hiện sự đồng cảm với người nghèo. Sẽ thật ngu ngốc nếu cắt giảm trợ cấp của người nghèo.
Kathy Davis, một nghệ sĩ đã nghỉ hưu, sống nhờ khoản an sinh xã hội hàng tháng $1,300 và $75 tem phiếu thực phẩm. Khi được hỏi có lo lắng rằng chương trình nghị sự của Trump có thể gây tổn hại đến người nghèo hay không, bà tin tổng thống đắc cử đủ thông minh để không làm điều này. Những người như bà đã già và mệt mỏi, chỉ muốn được chăm sóc. Trump có lối suy nghĩ hữu lý, chắc sẽ không làm bất cứ điều gì gây tổn hại.
Dawn Simmons là một cư dân đang nhận được $900/tháng tiền trợ cấp an sinh xã hội và $171/tháng tiền tem phiếu thực phẩm. Bà tin rằng chính phủ Trump có thể còn làm tăng phúc lợi trong những năm tới, vì ông có kế hoạch “đặt người Mỹ lên hàng đầu.”
Ngược lại, những người ủng hộ Đảng Dân Chủ cho rằng cư dân New Castle sẽ hối hận về lá phiếu của mình. Timothy Buck, chủ tịch Đảng Dân Chủ Quận Lawrence, nói những người đã bỏ phiếu cho Trump không nhận ra những gì họ làm; và điều đó sẽ ảnh hưởng đến gia đình, bạn bè và có thể là cả chính họ. Tom Jones, một cư dân 86 tuổi cho biết đã nghe thấy giáo dân tại nhà thờ lo lắng về việc họ sẽ xoay xở thế nào nếu chi tiêu của liên bang bị cắt giảm. Ông sợ rằng chính phủ mới sẽ xóa bỏ Obamacare, và đó chỉ là bước khởi đầu. Những người bỏ phiếu cho Trump đã không nhìn ra bức tranh toàn cảnh.
Cũng chưa biết ai đúng ai sai. Sang năm tới, những người nghèo hưởng trợ cấp chính phủ ở Mỹ sẽ bắt đầu có câu trả lời.
Việt Báo biên dịch
Gửi ý kiến của bạn