Nam Hàn đã trải qua một buổi tối 3 tháng 12 đầy biến động khi Tổng thống Yoon Suk Yeol đưa ra quyết định gây tranh cãi nhất trong nhiệm kỳ của mình: ban bố lệnh thiết quân luật.
Trong một bài phát biểu đầy cảm xúc, Tổng thống Yoon cáo buộc phe đối lập có cảm tình với Bắc Hàn. Đây là một lời buộc tội nghiêm trọng nhất có thể tưởng tượng được ở Nam Hàn, nơi vẫn đang trong tình trạng chiến tranh với nước láng giềng phương Bắc.
Phải chăng đây là chiến thuật sử dụng nỗi sợ hãi để đạt được mục tiêu chính trị? Và thiết quân luật ở Hàn Quốc? Nơi mà người dân đã sống trong một nền dân chủ hiện đại từ những năm 1980, và hầu như đã quen sống với sự đe dọa từ phương Bắc.
Quyết định này của Tổng thống Yoon không chỉ khiến dân chúng bàng hoàng mà còn tạo ra làn sóng phản đối mạnh mẽ, ngay cả từ những người trong cùng đảng của ông. Han Dong Hoon, một cựu bộ trưởng tư pháp và là thành viên cùng đảng, lên tiếng công khai chỉ trích, gọi đó là một sai lầm nghiêm trọng.
Theo các chuyên gia chính trị tại Seoul, bài phát biểu và quyết định ban bố thiết quân luật không thực sự liên quan nhiều đến mối đe dọa từ Bắc Hàn - mặc dù đảng cánh hữu của Yoon muốn có lập trường cứng rắn hơn đối với chế độ ở Bình Nhưỡng so với phe đối lập - mà là về tình hình chính trị nội bộ đang bị đình trệ.
Chính phủ thiểu số của Tổng thống Yoon đã gặp khó khăn trong việc thực hiện chính sách của mình từ khi ông nhậm chức năm 2022. Quốc hội do phe đối lập kiểm soát đã nhiều lần chặn đứng các đề xuất của chính phủ, thậm chí 22 lần cố gắng buộc ông đối mặt với quy trình luận tội.
Khi phe đối lập cắt giảm ngân sách quốc hội một cách đáng kể, Tổng thống Yoon gọi đó là hành động phá hoại các chức năng cần thiết của chính phủ. Ông ban bố thiết quân luật để củng cố quyền lực, nhưng chỉ vài giờ sau, quốc hội đã phủ quyết quyết định này, buộc ông phải rút lại lệnh trong sự nhục nhã. Hành động này không chỉ làm suy giảm uy tín của Tổng thống Yoon mà còn khiến nội bộ đảng cầm quyền rạn nứt.
"Tuyên bố thiết quân luật của ông Yoon dường như vừa là hành động vượt quá thẩm quyền pháp lý lại vừa là một tính toán chính trị sai lầm, gây rủi ro không cần thiết cho nền kinh tế và an ninh của Nam Hàn," chuyên gia Leif-Eric Easley từ Đại học Ewha ở Seoul đánh giá, theo BBC.
Vào sáng thứ Tư, 4 tháng 12, đảng đối lập đã đệ trình kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk-Yeol. Việc bỏ phiếu có thể diễn ra vào thứ Sáu, theo tin AP.
Nhưng cho dù tình hình hỗn loạn, các cơ chế dân chủ ở Nam Hàn vẫn hoạt động hiệu quả. Quốc hội đã thể hiện quyền lực và vai trò giám sát, ngăn chặn một quyết định được cho là vượt quá quyền hạn của Tổng thống.
Nam Hàn, đối mặt với mối đe dọa từ Triều Tiên, đã chứng minh rằng dù có áp lực từ bên ngoài hay bên trong, nền dân chủ vẫn là tấm lá chắn bảo vệ quốc gia. Tuy nhiên, đối với Tổng thống Yoon, nước đi sai lầm này không chỉ gây tổn hại cá nhân mà còn là bài học về giới hạn quyền lực trong một hệ thống dân chủ.