Cộng Đồng Gốc Việt & Di Dân Sẽ Bị Ảnh Hưởng Ra Sao Dưới Thời Chính Phủ Trump?

 

Quận Cam (VB) - Tổng thống đắc cử Donald Trump đã hứa sẽ khởi động chương trình trục xuất lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Phó Tổng thống đắc cử JD Vance ước tính chương trình này trục xuất khoảng một triệu người di dân mỗi năm.

 

Trong thực tế, liệu Hoa Kỳ có đủ khả năng chi trả cho các chính sách này không? Những chính sách chống di dân này có ý nghĩa gì đối với những người nhập cư hợp pháp, trong đó có cộng đồng gốc Việt? Việc trục xuất di dân không có giấy tờ (undocumented) sẽ ảnh hưởng ra sao đến tình hình kinh tế- xã hội Hoa Kỳ?

 

Vào ngày 15/11/2024, Tổ Chức Dịch Vụ Truyền Thông Sắc Tộc (EMS) tổ chức một cuộc họp báo trên mạng. Các chuyên gia về nhập cư đã phân tích các chính sách nhập cư của ông Trump, chỉ ra những hậu quả tiềm tàng đối với người nhập cư và cả nước Mỹ.

 

Các diễn giả trong cuộc họp báo:

Jeremy Robbins, Giám Đốc Điều Hành, Hội Đồng Nhập Cư Hoa Kỳ

Greg Chen, Giám Đốc Cấp Cao Về Quan Hệ Chính Phủ Của Hiệp Hội Luật Sư Nhập Cư Hoa Kỳ (AILA)

Elizabeth Taufa, Luật Sư Chính Sách & Chiến Lược Gia, Trung Tâm Nguồn Lực Pháp Lý Nhập Cư

(ILRC)

Julia Gelatt, Phó Giám Đốc Chương Trình Chính Sách Nhập Cư Hoa Kỳ, Viện Chính Sách Nhập Cư (MPI)

 

Dựa trên các cuộc khảo sát dữ liệu của Cục Điều Tra Dân Số, ước tính có 11.7 triệu người nhập cư không có giấy tờ tại Hoa Kỳ tính đến tháng 7 năm 2023, chiếm khoảng 3.5% tổng dân số. Mức cao nhất mọi thời đại là 12 triệu người nhập cư, xảy ra vào năm 2008, vào thời cựu Tổng Thống Bush. Năm Hoa Kỳ trục xuất nhiều người nhập cư nhất là 238,000 người, xảy ra vào năm 2009, vào thời cựu Tổng Thống Obama.

 

Theo diễn giả Jeremy Robbins, hiện tại, hầu hết những người sắp bị trục xuất bởi Hội Đồng Nhập Cư Hoa Kỳ đang bị giam giữ. Chính phủ mới chỉ cần xét duyệt họ có được phép ở lại Mỹ hay không, làm thế nào để đưa họ trở về nguyên quán, và liệu tổ quốc có tiếp nhận họ trở về hay không.

 

Tuy nhiên, với các cuộc trục xuất hàng loạt, ông Trump đang nói về việc truy lùng những người còn đang sống trong cộng đồng. Bộ Nội An (DHS) hiện nay không có đủ năng lực để làm việc này vì quá tốn kém, cũng không đủ năng lực giam giữ. Sẽ cần nhiều cơ sở tạm giam, các phiên toàn xét xử mới trước khi trục xuất.

Những người nhập cư không có giấy tờ chiếm khoảng 4.8% lực lượng lao động của Hoa Kỳ tính đến năm 2022. Nếu trục xuất tất cả họ, Hoa Kỳ sẽ thiệt hại khoảng 315 tỷ đô la, làm giảm GDP từ 4.2% đến 6.8% theo ước tính. Để so sánh, GDP của Hoa Kỳ đã giảm 4.3% trong thời kỳ đại suy thoái từ năm 2007 đến năm 2009.

Ngân sách hiện tại của DHS là 107.9 tỷ đô la cho năm tài chính 2025, vượt quá tất cả các ngân sách thực thi pháp luật liên bang khác cộng lại. Sức chứa giam giữ di dân bất hợp pháp hiện tại ước tính khoảng 50,000 người. Trong năm 2024, Quốc Hội đã đồng ý ngân sách khoảng 3.4 tỷ đô la để giam giữ khoảng 41,500 người không phải công dân Hoa Kỳ.

 

Theo diễn giả Greg Chen, chính phủ Biden đã tận dụng tối đa các nguồn lực hiện có để thực thi việc trục xuất di dân. Họ không đủ nguồn lực để làm nhiều hơn nữa. Việc ký hợp đồng với các cơ sở tư nhân, hoặc đào tạo lực lượng vệ binh quốc gia để làm việc này sẽ tốn kém hơn và làm chậm đi tiến trình trục xuất.

 

Dữ liệu của DHS từ năm 2023 cho thấy, xét về giá trị tuyệt đối, số người bị trục xuất dưới thời Biden nhiều gấp 3.5 lần so với dưới thời Trump. Trong hai năm 2019 và 2020, chính phủ Trump bắt giữ 1.4 triệu di dân, 47% trong số này bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ. Trong khoảng 26 tháng đầu tiên dưới thời Biden, DHS đã thực hiện hơn 5 triệu vụ bắt giữ, trong đó 51% bị trục xuất.

 

Vẫn theo ông Chen, ông Trump đã nói rất nhiều về việc trục xuất hàng loạt di dân bất hợp pháp, đến nỗi người ta quên mất những điều ông đã và sẽ thực hiện đối với những di dân hợp pháp. Theo dữ liệu của DHS, số lượng thường trú nhân hợp pháp mới đã giảm từ 1,183,500 vào năm 2016 xuống còn 707,400 vào năm 2020, xảy ra trong thời chính phủ Trump. Con số này đã tăng lên 1,173,000 vào năm 2023 trong thời Biden. Đó là hàng trăm ngàn visa lao động, visa bảo lãnh gia đình, visa nhân đạo được cấp mỗi năm. Cần nhắc lại rằng cộng đồng gốc Việt có số người sang Mỹ định cư theo diện gia đình cao vào bậc nhất các cộng đồng di dân gốc Á.

 

Trong thời chính quyền Trump, thời gian giải quyết hồ sơ di trú chậm lại hẳn. Đối với visa lao động hoặc bảo lãnh gia đình thường mất từ ​​ba đến sáu tháng. Nhưng trong thời chính phủ Trump, thời gian đó thường tăng gấp đôi. Tình trạng tồn đọng này thường do thiếu nhân sự, và do những yêu cầu cung cấp bằng chứng khó khăn hơn. Đây là cách yêu cầu thêm thông tin để phát hiện gian lận. Nhưng nếu sử dụng không cần thiết, nó trở thành thủ tục hành chính rườm rà, cố tình cản trở số người nhập cư hợp pháp vào Hoa Kỳ. Và khi tiến trình nhập cư chính thức bì đình trệ, Hoa Kỳ sẽ chứng kiến ​​lượng người di cư bất hợp pháp lớn hơn.

 

Theo diễn giả Julia Gelatt, hiện tại những người tị nạn đến các điểm qua biên giới chính thức vào Hoa Kỳ có thể đặt lịch hẹn thông qua ứng dụng CBP One. Họ sẽ chờ nhiều tháng để được xét duyệt vào Hoa Kỳ với qui chế ân xá nhân đạo tạm thời. Dưới thời chính phủ Trump trong tương lai, có thể dự đoán rằng các điều kiện xét duyệt sẽ khó khăn hơn; và ứng dụng CPB One có thể sẽ bị hủy bỏ. Điều này có nghĩa là những người đến biên giới sẽ rất khó để xin tị nạn một cách hợp pháp. Họ sẽ làm gì? Có thể những người di dân sẽ trả tiền cho những kẻ buôn người để lén đưa họ vào Hoa Kỳ, thay vì đến biên giới chính thức.

 

Ông Trump cũng đã gợi ý rằng ông sẽ hạn chế việc sử dụng Quy Chế Bảo Vệ Tạm Thời (TPS), hiện bao gồm hơn một triệu người nhập cư, chủ yếu là người Venezuela, Haiti và Salvador. Ông cũng dự định xóa bỏ DACA, một chính sách trao cho một số người đến Hoa Kỳ bất hợp pháp khi còn là trẻ em quyền được học tập và làm việc. Hiện có khoảng 580,000 trẻ em nhập cư theo diện DACA. Tòa Án Tối Cao đã ra phán quyết vào năm 2020 rằng tổng thống có thể chấm dứt chương trình này.

 

Hầu hết các nhà tuyển dụng đều muốn thuê người lao động hợp pháp. Công nhân thuộc diện DACA và TPS có thể sẽ bị sa thải trong tương lai. Hoa Kỳ là một quốc gia đang lão hóa. Khi quốc gia mất đi những công nhân nhập cư, điều đó không có nghĩa là những công nhân Hoa Kỳ có thể đáp ứng đủ nhu cầu lao động. Người nhập cư và công dân Hoa Kỳ là hai lực lượng lao động bổ sung cho nhau. Dữ liệu của Cục Thống Kê Lao Động cho thấy tỷ lệ thất nghiệp đối với người lao động sinh ra tại Hoa Kỳ vào năm 2023 là 3.6%, mức thấp nhất từng được ghi nhận. Tỷ lệ người lao động sinh ra tại Hoa Kỳ trong độ tuổi lao động chính (25 đến 54) có việc làm là 81.4%, mức cao nhất kể từ năm 2001.

 

Theo diễn giả Elizabeth Taufa, các cuộc đàn áp hàng loạt đối với những người nhập cư trong tương lai mà ông Trump hứa hẹn sẽ tốn nhiều nguồn lực của chính quyền mới, dẫn đến sự tàn phá kinh tế trên khắp đất nước. Thêm nữa, họ đang gieo rắc nỗi sợ hãi trong các cộng đồng di dân. Hiên đang có những người nhập cư hợp pháp gọi cho luật sư, lo sợ rằng họ sẽ bị bắt giữ, bị phân loại. Đó là những lo ngại chính đáng trong môi trường mới đầy đe dọa của tương lai! Có vẻ như trẻ em sẽ không đến trường vì cha mẹ chúng sợ bị trục xuất. Có vẻ như tại một số tiểu bang sẽ thiếu hụt nhân viên chăm sóc sức khỏe, vì di dân sẽ chuyển đến các tiểu bang an toàn hơn.

 

Các diễn giả kết luận rằng ngay cả khi chính phủ trong tương lai của Trump không đủ khả năng thực thi các chính sách chống di dân, họ vẫn đang làm tan rã sự liên kết giữa các cộng đồng di dân tại Mỹ. Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ đang từ từ biến dạng. Giấc Mơ Mỹ đang dần dần biến mất…