NEW YORK – Hôm thứ Năm (24/10), tòa án phúc thẩm liên bang đã cho phép New York được thực thi phần lớn các điều khoản trong luật kiểm soát súng mở rộng của tiểu bang, cấm người dân mang vũ khí tại các khu vực “nhạy cảm” như trường học, công viên, nhà hát, quán bar và tại Times Square, theo Reuters.
Trong quyết định dài 246 trang, Tòa Phúc Thẩm Khu Vực 2 của Hoa Kỳ (2nd U.S. Circuit Court of Appeals) tại Manhattan cũng cho phép các cơ quan có trách nhiệm từ chối cấp quyền sử dụng súng cho những người mà họ cho rằng có thể gây nguy hiểm. Để được cấp giấy phép sử dụng súng, người xin phải chứng minh được là mình có “phẩm chất đạo đức tốt.”
Tuy nhiên, hội đồng gồm ba thẩm phán đã bác bỏ một số phần của luật kiểm soát súng năm 2022, bao gồm lệnh cấm mang súng tại một số nơi kinh doanh tư nhân như trạm xăng hay siêu thị.
Hội đồng đã đưa ra phán quyết tương tự vào tháng 12, nhưng sau đó xem xét lại sau khi Tối Cao Pháp Viện (TCPV) Hoa Kỳ làm rõ các quyền sở hữu súng trong một vụ án khác.
David Pucino, giám đốc pháp lý của Trung tâm Luật Giffords về Phòng chống Bạo lực Súng đạn, cho biết: “Thông điệp chính của vụ kiện này là luật an toàn công cộng của bang New York, được xây dựng một cách cẩn thận và nghiêm ngặt, và hoàn toàn phù hợp với Tu Chính Án thứ hai.”
Bộ trưởng Tư pháp New York, bà Letitia James, cho biết: “Phán quyết này là một chiến thắng khác trong nỗ lực bảo vệ toàn bộ người dân New York khỏi những hiểm họa của bạo lực súng đạn. Luật an toàn súng hợp lý giúp bảo vệ an toàn cho người dân New York.”
Thống đốc Kathy Hochul đã ký ban hành luật này vào ngày 1 tháng 7 năm 2022, chỉ một tuần sau khi TCPV bãi bỏ một luật giới hạn việc mang súng ra khỏi nhà, vốn đã tồn tại hơn một thế kỷ.
Quyết định trong vụ New York State Rifle & Pistol Association v. Bruen là một cột mốc quan trọng, mở rộng quyền sở hữu súng công khai theo Tu Chính Án thứ 2. TCPV cũng yêu cầu các tòa án khi xem xét các quy định mới về hạn chế súng phải dựa trên các quy định hoặc quyết định tương tự trong quá khứ để đưa ra quyết định.
Tuy nhiên, vào tháng 6, TCPV đã thu hẹp tác động của quyết định trong vụ kiện Bruen, giữ nguyên quy định liên bang về việc những ai đang chịu lệnh hạn chế do có hành vi bạo lực gia đình sẽ không được phép sở hữu súng.
Sau đó, TCPV yêu cầu tòa phúc thẩm Manhattan xem xét lại luật kiểm soát súng năm 2022 của New York dựa trên quyết định mới trong vụ U.S. v. Rahimi. Tòa phúc thẩm nhận thấy rằng phân tích của TCPV trong vụ Rahimi phù hợp và củng cố cho các quyết định trước đó của họ.
Erich Pratt, phó chủ tịch của tổ chức Gun Owners of America, đã gọi quyết định này là “hết sức khó chịu” và là “một cái tát vào mặt” đối với TCPV và những người sở hữu súng ở New York. Ông nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục tranh đấu chống lại Thống đốc Hochul và các nhà lập pháp phản đối việc sở hữu súng ở Albany, cho đến khi người dân New York có thể tự mang súng để tự vệ mà không bị cản trở.”
Eric Tirschwell, trưởng cố vấn của Everytown for Gun Safety, cho rằng quyết định này chứng tỏ những nỗ lực làm suy yếu các biện pháp an toàn công cộng là thiếu trách nhiệm và không phù hợp với các quyết định trước đó của TCPV.
Tòa phúc thẩm đã chuyển vụ án trở lại Thẩm phán Glenn Suddaby ở Syracuse. Vào tháng 10 năm 2022, Thẩm phán Suddaby từng chặn phần lớn các điều khoản trong luật kiểm soát súng của bang New York.
Vụ án này là Antonyuk et al v. James et al, Tòa Phúc Thẩm Khu Vực 2, Số 22-2908, 22-2972.