WASHINGTON – Chính quyền Biden đang lên kế hoạch sử dụng các biện pháp hạn chế trong thời kỳ đại dịch để trục xuất hàng loạt di dân người Cuba, Nicaragua và Haiti bị bắt ở biên giới tây nam sang Mexico, đồng thời cho phép một số người được vào Hoa Kỳ bằng đường hàng không theo diện nhân đạo, theo Reuters.
Chính sách mới nhất này đang được xem xét sau khi Tối Cao Pháp Viện (TCPV) Hoa Kỳ ra phán quyết tạm thời giữ nguyên Title 42 một thời gian, có thể là vài tháng trong lúc chờ kết quả của cuộc chiến pháp lý về tương lai của nó, .
Theo Title 42, được ban hành dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump hồi tháng 3 năm 2020 khi đại dịch COVID-19 bùng phát, các đặc vụ biên giới có quyền nhanh chóng trục xuất di dân sang Mexico mà không cho họ có cơ hội được xin tị nạn.
Quan hệ ngoại giao ‘băng giá’ giữa Hoa Kỳ và chính phủ Cuba, Nicaragua và Venezuela khiến cho việc trục xuất di dân đến các quốc gia có một số vấn đề phức tạp. Ngày càng có nhiều di dân từ các quốc gia đó chạy đến biên giới Hoa Kỳ-Mexico để xin tị nạn tại Hoa Kỳ bởi tình hình kinh tế và chính trị ở quê nhà của họ đang bất ổn.
Quy định mới dành cho di dân người Cuba, người Nicaragua và người Haiti sẽ được mô phỏng theo một chương trình hiện có dành cho người Venezuela, được đưa ra vào tháng 10. Chương trình này cho phép tối đa 24,000 người Venezuela bên ngoài Hoa Kỳ ghi danh nhập cảnh bằng đường hàng không thông qua quy chế “humanitarian parole” nếu họ có công dân Hoa Kỳ đứng ra bảo trợ. Những di dân Venezuela cố vượt biên mà bị bắt thường sẽ được trục xuất sang Mexico.
Mexico chỉ chấp nhận một số quốc tịch, chủ yếu là người Mexico và Trung Mỹ, theo Title 42. Tuy nhiên, từ sau khi Mexico đồng ý nhận thêm di dân người Venezuela vào tháng 10, số người Venezuela vượt biên đã giảm đáng kể, một số đã bỏ cuộc và trở về nhà.
Sự thay đổi chính sách đối với người Cuba, người Haiti và người Nicaragua có thể sẽ được áp dụng ngay trong tuần này.
Theo các viên chức Hoa Kỳ, Title 42 ban đầu được đưa ra để hạn chế sự lây lan của COVID-19, nhưng CDC hiện nay nó không còn cần thiết vì lý do sức khỏe cộng đồng. Những người ủng hộ di dân nói rằng nó khiến cho di dân dễ gặp phải những rủi ro nghiêm trọng, như bị bắt cóc hoặc hành hung, ở các thị trấn biên giới Mexico.
Quy chế Humanitarian Parole
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, Đảng Dân Chủ, đã chật vật với mức độ chưa từng có của số lượng di dân vượt biên ở biên giới Hoa Kỳ-Mexico kể từ khi nhậm chức vào tháng 1 năm 2021. Nhiều người chỉ trích ông vì cho rằng chính sách của ông quá lỏng lẻo.
Trong năm tài chính 2022, kết thúc vào ngày 30 tháng 9, Hoa Kỳ ghi nhận con số kỷ lục 2.2 triệu di dân bị bắt ở biên giới phía tây nam. Gần một nửa số người bị bắt đã nhanh chóng bị trục xuất theo Title 42.
Sau khi triển khai chương trình ân xá dành cho người Venezuela, số người Venezuela bị bắt khi vượt biên trái phép vào Hoa Kỳ đã giảm gần 70% từ khoảng 21,000 vụ vào tháng 10 xuống còn 6,200 vụ vào tháng 11.
Ngược lại, số di dân người Cuba và Nicaragua vượt biên đã tăng 38% trong cùng thời gian đó với khoảng 68,000 di dân trong tháng 11, tăng so với 49,000 người một tháng trước đó.