Hôm nay,  

Chứng Phình Động Mạch Chủ Là Gì?

12/14/202221:46:00(View: 3365)

download (4)
Với chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysm), chỗ phình ra ở động mạch chủ, mạch máu chính đưa máu từ tim đi khắp ngực và phần còn lại của cơ thể. Phình động mạch chủ có 2 loại chính: phình động mạch chủ ngực (abdominal aortic aneurysms) và phình động mạch chủ bụng (thoracic aortic aneurysms). (Nguồn: YouTube)

Phóng viên thể thao Hoa Kỳ Grant Wahl từ trần trong khi đang đưa tin về World Cup ở Qatar. Ông chỉ mới 49 tuổi và được cho là có sức khỏe tốt. Hôm Thứ Tư, 14 tháng 12, gia đình Wahl thông báo rằng ông bị vỡ mạch máu dẫn đến tim; cái chết của ông là do chứng phình động mạch chủ dẫn đến vỡ mạch máu.

 

Các bác sĩ cho biết chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysms) rất hiếm gặp, nhưng phổ biến hơn mọi người nghĩ. Theo bác sĩ phẫu thuật tim mạch Eric Roselli tại Cleveland Clinic cho biết, từ 1 đến 2% dân số Hoa Kỳ có khuynh hướng phát triển chứng này. Bác sĩ Roselli nói thêm: “Rất nhiều người không biết gì về nó. Họ không coi trọng động mạch chủ (aorta).”

 

Đây là những điều cần biết về chứng phình động mạch chủ, các yếu tố rủi ro và các lựa chọn điều trị.

 

Phình động mạch chủ (aortic aneurysm) là gì?

 

Phình động mạch (aneurysm) là khi động mạch bị giãn nở (phình ra) bất thường bởi sự suy yếu của thành động mạch. Nó có thể xảy ra ở bất kỳ bộ phận nào của cơ thể. Với chứng phình động mạch chủ (aortic aneurysm), chỗ phình ra ở động mạch chủ, mạch máu chính đưa máu từ tim đi khắp ngực và phần còn lại của cơ thể.

 

Phình động mạch chủ có 2 loại chính: phình động mạch chủ ngực (abdominal aortic aneurysms), xảy ra ở vùng ngực và phình động mạch chủ bụng (thoracic aortic aneurysms), xảy ra ở vùng bụng. Bác sĩ Douglas Johnston, trưởng khoa phẫu thuật tim của Northwestern Medicine cho biết, nhiều bác sĩ có khuynh hướng nghĩ phình động mạch chủ bụng thường xảy ra ở người cao niên. Nhưng chứng phình động mạch chủ ngực cũng có thể tấn công người trẻ. Theo báo cáo khám nghiệm tử thi, ông Wahl bị phình động mạch chủ ngực đoạn đi lên (ascending aorta).

 

Điều gì xảy ra sau khi chứng phình động mạch chủ hình thành?

 

Hai vấn đề chính có thể phát sinh từ chứng phình động mạch chủ: phần động mạch chủ bị giãn có thể bị lủng lỗ, khiến máu tràn lan vào cơ thể, hoặc máu bơm mạnh qua động mạch có thể làm rách các lớp bên trong của động mạch chủ. Hiện tượng các lớp của động mạch chủ bị rách như thế được gọi là ‘bóc tách’ (dissection), và khi máu tiếp tục tích tụ lại và làm rách thành động mạch, nó có thể dẫn đến tử vong.

 

Bác sĩ James Pirruccello, giảng sư (assistant professor) y khoa và chuyên gia nghiên cứu về tim mạch tại Trường California, San Francisco, cho biết chứng phình động mạch chủ là nguyên nhân chính gây ra cái chết bất ngờ ở những người khỏe mạnh.

 

Theo Bác sĩ Pirruccello, nhiều người bị giãn nở động mạch chủ (enlarged aorta) sẽ không gặp phải những biến chứng này. Nhưng nguy cơ bị bóc tách hoặc bị vỡ sẽ tăng lên khi động mạch chủ phình to ra. Trong một số trường hợp, tùy vào kích thước của túi phình, dù không có triệu chứng nào nhưng bệnh nhân vẫn phải làm phẫu thuật để thay thế đoạn động mạch chủ đã phình quá lớn.

 

Ai có nguy cơ bị phình động mạch chủ?

 

Theo Cơ Quan Kiểm Soát và Phòng Bệnh (CDC), những người bị cao huyết áp hoặc cholesterol cao đều nên thường được kiểm tra sức khỏe, vì họ có nhiều nguy cơ mắc bệnh này. Động mạch bị cứng lại cũng là một nguy cơ.

 

Chứng van động mạch chủ hai mảnh (Bicuspid Aortic Valve - BAV), nghĩa là van động mạch chủ của quý vị có hai nắp thay vì ba, sẽ khiến quý vị có nguy cơ cao bị phình động mạch chủ. Theo Bác sĩ Johnston, khoảng 2% dân số bị chứng van động mạch chủ hai mảnh.

 

Hút thuốc sẽ khiến quý vị có nguy cơ rất cao bị mắc chứng phình động mạch chủ bụng. Theo CDC, khoảng 75% người bị phình động mạch chủ bụng có tiền sử hút thuốc.

 

Bác sĩ Eric Isselbacher, phó giáo sư (associate professor) y khoa tại Trường Y Harvard cho biết, nam giới có nguy cơ mắc chứng phình động mạch chủ bụng cao hơn. Preventive Services Task Force của Hoa Kỳ đã khuyến nghị nam giới trong độ tuổi từ 65 đến 75 đã từng hút thuốc nên đi siêu âm.

 

Di truyền cũng đóng một vai trò quan trọng. Quý vị nên nắm rõ tiền sử sức khỏe gia đình mình. Nếu có một thành viên trực tiếp trong gia đình (anh chị em ruột hoặc cha mẹ) bị phình động mạch chủ, quý vị nên nói chuyện với bác sĩ để được kiểm tra, vì chứng bệnh này có thể di truyền trong gia đình. Một số rối loạn di truyền, như hội chứng Marfan và hội chứng Ehlers-Danlos *, có thể làm tăng nguy cơ phát triển chứng phình động mạch chủ. Điều quan trọng là phải biết được liệu có ai trong gia đình bị đột tử hay không, vì chứng phình động mạch chủ có thể là một nguyên nhân tiềm ẩn.

 

* Hội chứng Marfan là kết quả của đột biến gen trội trên nhiễm sắc thể thường của gen mã hoá glycoprotein fibrillin-1 là thành phần chính của vi sợi, dẫn đến nhiều biến dạng và khiếm khuyết có thể xảy ra. Đây là một rối loạn về tổ chức liên kết mang tính di truyền gây tổn thương ở tim, mạch máu, phổi, mắt, xương và dây chằng.

 

* Hội chứng Ehlers-Danlos là một rối loạn collagen di truyền được đặc trưng bởi sự tăng hoạt động của khớp, tăng độ dẻo dai của mô, và tăng đứt gãy mô. Đây là rối loạn di truyền hiếm gặp có ảnh hưởng đến các mô liên kết (thành mạch máu, da và khớp xương).

 

Các triệu chứng là gì và làm thế nào để phát hiện mình có bị phình động mạch chủ?

 

Bác sĩ Isselbacher cho biết phình động mạch chủ bụng có thể được phát hiện khi khám sức khỏe. Bác sĩ có thể cảm thấy động mạch chủ phình to khi ấn vào bụng.

 

Nhưng bệnh nhân bị chứng phình động mạch chủ ngực sẽ không có bất kỳ triệu chứng nào. Một số người có thể cảm thấy tức ngực hoặc ho. Những người khác có thể có tiếng thổi nhẹ của tim *.

 

* Heart murmurs: âm thanh của máu chảy qua tim, do bất cứ hoạt động gì từ gắng sức đối với tim khỏe mạnh khi tập luyện đến van tim bị bệnh hoặc bất thường khác.

 

Chụp CT và MRI có thể phát hiện ra chứng phình động mạch chủ ngực, nhưng các bác sĩ thường sẽ không đề nghị các biện pháp này, trừ khi quý vị có tiền sử gia đình hoặc nguy cơ rối loạn di truyền có liên quan tới chứng phình động mạch chủ. Siêu âm tim (echocardiogram) cũng có thể giúp phát hiện chứng phình động mạch chủ.

 

Theo Bác sĩ Elizabeth Ratchford, giám đốc Johns Hopkins Center for Vascular Medicine, những người bị vỡ hoặc bóc tách động mạch chủ có thể gặp khó khăn khi thở hoặc nuốt và có thể cảm thấy cơn đau ngực dữ dội lan ra sau lưng.

 

Bác sĩ Johnston nói: “Bất cứ ai bị đau ngực đột ngột nên đến bệnh viện càng sớm càng tốt.”

 

Được cấp cứu và được chẩn đoán chính xác thì cơ hội sống sót càng cao. Các bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để cắt bỏ phần phình to của động mạch chủ và giúp bệnh nhân hồi phục.

 

Làm thế nào để giảm nguy cơ biến chứng do phình động mạch chủ?

 

Theo Bác sĩ Pirruccello, khi các bác sĩ phát hiện ra chứng phình động mạch, họ sẽ theo dõi bệnh nhân chặt chẽ, thường sẽ chụp, quét sáu tháng một lần. Ông nói: “Chúng tôi không làm việc theo kiểu phát hiện ra bệnh rồi chỉ ôm hy vọng nó không phát triển. Chúng tôi tích cực theo dõi nó. Nếu túi phình đạt đến kích thước nghiêm trọng, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để thay thế đoạn động mạch chủ bị phình quá lớn.”

 

Nhưng đối với một số bệnh nhân, nó không đến mức đó. Bác sĩ Ratchford nói: “Có nhiều người chỉ cần theo dõi thôi, chẳng phải làm gì hết.”

 

Để giúp ngăn ngừa chứng phình động mạch chủ, mọi người nên chú ý kiểm soát huyết áp của mình. Những phương pháp cơ bản để giữ gìn sức khỏe tim mạch – ăn uống, thể dục, ngủ nghỉ – là những công cụ quan trọng để giảm nguy cơ phát triển hoặc tử vong do phình động mạch chủ.

 

Bác sĩ Johnston nói: “Phình động mạch không phải là án tử. Nếu nó được kiểm soát đúng cách, người ta vẫn có cuộc sống và mức tuổi thọ bình thường như mọi người.”

 

Việt Báo phỏng dịch theo bài viết “What is an Aortic Aneurysm?” của Dani Blum, được đăng trên trang NYTimes.

 

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
CIUDAD JUAREZ – Trong số hàng trăm di dân vượt sông Rio Grande từ Ciudad Juarez vào El Paso trong tuần này, có nhiều người là từ một nhóm di dân bị bắt cóc hàng loạt ở Mexico trước đó, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Tư, 14 tháng 12 năm 2022.
KYIV – Moscow cho biết không có ‘lịch trình’ cho việc “ngừng bắn dịp Giáng sinh” ở Ukraine, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Tư, 14 tháng 12 năm 2022.
Cuộc thánh chiến chống khoa học để kiếm phiếu Cộng Hòa? Ron DeSantis (Thống Đốc Florida) đang gây sự với vaccine COVID-19 lên một tầm cao mới: hôm thứ Ba, ông đã yêu cầu Tòa Tối cao Florida triệu tập một đại bồi thẩm đoàn để điều tra bất kỳ "hành vi sai trái" nào liên quan đến vaccine.
Tổ chức Phóng viên Không Biên giới vừa có báo cáo cho biết số nhà báo bị cầm tù vào ngày 1 tháng 12 đã vượt kỷ lục: 533 nhà báo bị bỏ tù chỉ vì họ làm công việc của họ. Số nhà báo bị cầm tù đã tăng lên trong những năm gần đây: năm 2021 con số này tăng 20% ​​và năm 2022 là 13,4%, theo báo DN, Thụy điển ngày 14 tháng 12 năm 2022.
New Zealand đã thông qua một đạo luật mới nhằm loại bỏ dần việc hút thuốc lá, bằng cách đưa ra lệnh cấm những người trẻ tuổi mua thuốc lá. Lệnh cấm sẽ áp dụng cho cả cuộc đời họ, theo tin từ đài truyền hình SVT, Thụy điển ngày 13 tháng 12 năm 2022.
Gần đây, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg đã bày tỏ lo ngại rằng cuộc chiến ở Ukraine có thể vượt khỏi tầm kiểm soát, trở thành một cuộc đối đầu toàn diện giữa Nga và phương Tây. Ông nói trên đài truyền hình NRK của Na Uy: “Nếu tình hình chuyển biến xấu, thì sẽ là xấu khủng khiếp luôn.” Phát biểu của ông Stoltenberg được đưa ra vào ngày 9 tháng 12, vài ngày sau khi Ukraine được cho là đã tiến hành các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (drones) nhằm vào các căn cứ không quân nằm sâu trong lãnh thổ Nga. Ngày hôm sau, 10 tháng 12, Nga được cho là đã sử dụng máy bay không người lái do Iran cung cấp để đáp trả, tấn công thành phố cảng quan trọng phía nam Odesa và khiến 1.5 triệu người mất điện. Kể từ đó, cuộc chiến trên không ngày càng leo thang.
WASHINGTON – TNS Đảng Cộng Hòa Marco Rubio đã đưa ra dự luật lưỡng đảng cấm TikTok, ứng dụng truyền thông xã hội phổ biến của Trung Quốc, gây áp lực lên chủ sở hữu ByteDance, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Ba, 13 tháng 12 năm 2022.
Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen ngày 11/12 dự báo rằng lạm phát của Hoa Kỳ sẽ giảm đáng kể vào năm 2023, nếu không có một cú sốc bất ngờ, theo Reuters. “Tôi tin rằng vào cuối năm tới, quý vị sẽ thấy lạm phát thấp hơn nhiều nếu không có ... một cú sốc không lường trước được”, bà Yellen nói trên chương trình “60 Minutes” của đài CBS trong một cuộc phỏng vấn được phát hôm 11/12.
Cuộc Thi Viết Văn Ứng Dụng Phật Pháp 2022 là một sự kiện hy hữu. Đây là giải thi viết đầu tiên ở hải ngoại để mời gọi viết bài hoằng pháp. Cũng là những hy sinh rất lớn của Ni Sư Thích Nữ Giới Hương, Trưởng Ban Tổ Chức Cuộc Thi, một công trình rất nặng nhọc và rất tốn nhiều thì giờ. Điểm hy hữu là: Chùa Hương Sen được thành lập ở thị trấn Perris, California, từ tháng 4/2010, vậy mà 12 năm qua chưa xây xong chánh điện vì nhiều lý do, bây giờ đã tổ chức được một cuộc thi viết văn gây nhiều tiếng vang toàn cầu. Ngay cả khi chánh điện bằng gạch cát xi măng chưa xây xong, một chánh điện bằng chữ đã hình thành trong tâm của nhiều ngàn người quan sát Cuộc thi này trong hội trường và trên livestream.
Hôm nay, Bộ Năng lượng Hoa Kỳ vừa công bố một cột mốc quan trọng trong nghiên cứu năng lượng nhiệt hạch: lần đầu tiên trong lịch sử, các nhà khoa học từ Phòng thí nghiệm Quốc gia Lawrence Livermore ở California đã đạt được "mức tăng năng lượng ròng". “Nói một cách đơn giản, đây là một trong những kỳ tích khoa học ấn tượng nhất của thế kỷ 21,” Jennifer Granholm, bộ trưởng năng lượng Hoa Kỳ cho biết tại một cuộc họp báo, đồng thời cho biết thêm rằng các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu vấn đề này trong nhiều thập kỷ.
Chứng cớ nổi loạn: Dân cử Quốc Hội xin Trump thiết quân luật để chận Biden (viết sai chính tả: 'martial law' viết là "Marshall's Law"). Trong các cuộc trò chuyện với 34 thành viên của quốc hội, cựu chánh văn phòng Bạch Ốc [của Trump] Mark Meadows, ít nhất một Dân Biểu đã khuyến khích Meadows nói với tổng thống Trump ra lệnh thiết quân luật để Trump có thể ngồi tiếp ở Bạch Ốc sau bầu cử 2020.
HOA KỲ – Tối Cao Pháp Viện (TCPV) đã từ chối yêu cầu chặn luật cấm các sản phẩm thuốc lá có hương vị ở California, dọn đường cho nó có hiệu lực vào tuần tới, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Hai, 12 tháng 12 năm 2022.
KYIV – Bộ Tổng Tham Mưu Ukraine cho biết, hỏa tiễn, phi đạn và máy bay không người lái của Nga đã tấn công các mục tiêu ở miền đông và miền nam Ukraine; trước tình hình đó, nhóm G7 cam kết tăng cường năng lực quân sự của Kiyv, với trọng tâm là phòng không, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Hai, 12 tháng 12 năm 2022.
SIOUX FALLS – Một cơn bão tuyết lớn quét qua Hoa Kỳ, hàng triệu người chuẩn bị đối mặt với tuyết rơi dày đặc, mưa lạnh và lũ lụt, theo trang APNews đưa tin ngày Thứ Hai, 12 tháng 12 năm 2022.
DB Derek Trần: Tôi làm tất cả để bảo vệ cộng đồng mình trong vấn đề di trú

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.