Phiên họp tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm 10/10/2022 (Hình chụp lại từ RFA)
Tin Tổng Hợp từ RFA và VOA - Việt Nam vừa thắng cử trở thành thành viên Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc nhiệm kỳ 2023 – 2025 sau phiên bỏ phiếu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc ở New York vào ngày 11/10, bất chấp những phản đối của một số các tổ chức nhân quyền quốc tế trước đó.
Thông tấn xã Việt Nam đưa tin nhận định rằng: “kết quả của cuộc bỏ phiếu cho thấy sự tham gia tích cực của Việt Nam vào các hoạt động của Hội đồng Nhân quyền và cam kết mạnh mẽ cũng như nỗ lực của Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ các quyền con người đã được cộng đồng quốc tế nhìn nhận và tin tưởng”.
Ngay sau khi kết quả bỏ phiếu được công bố, tổ chức Giám sát Nhân quyền (HRW) và các nhóm về môi trường đã ra thông cáo báo chí kêu gọi Chính phủ Việt Nam phải thực hiện các cam kết về nhân quyền trong cương vị mới của mình. Đó là trả tự do ngay lập tức cho bốn nhà hoạt động môi trường bị Hà Nội bắt giam trong vòng hai năm qua với các cáo buộc tội trốn thuế mà quốc tế cho là vô lý.
“Là một thành viên mới của Hội đồng Nhân quyền LHQ, bước đầu tiên ngay lập tức mà Chính phủ Việt Nam nên làm là chứng minh cam kết về nhân quyền của mình bằng cách trả tự do cho bà Ngụy Thị Khanh – người nhận giải thưởng môi trường Goldman – cùng các nhà bảo vệ môi trường khác bị bỏ tù trong hai năm qua” – ông Michael Sutton – Giám đốc điều hành của Quỹ Môi trường Goldman được trích lời trong thông cáo báo chí.
“Là một thành viên mới của Hội đồng Nhân quyền, Chính phủ Việt Nam nên cho thấy là mình đã chuẩn bị để tôn trọng các quyền con người thay vì vi phạm chúng.” – ông Phil Robertson, Giám đốc Phân ban Châu Á của Human Rights Watch phát biểu.
Một ngày trước cuộc bỏ phiếu, một nhóm các tổ chức nhân quyền quốc tế gồm Ân xá Quốc tế (Amnesty International), Article 19, Giám sát Nhân quyền (Human Rights Watch) và Ủy ban Luật gia Quốc tế -ICJ đã đưa ra thông cáo đòi hỏi Việt Nam phải có những cải thiện về tình hình nhân quyền để đáp ứng yêu cầu trở thành thành viên Hội đồng.
Theo thông cáo này, kể từ khi Hà Nội tuyên bố ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền vào ngày 22/2/2021, chính quyền Việt Nam đã bắt giữ, hoặc bỏ tù ít nhất 48 nhà báo, nhà hoạt động và những người lãnh đạo các tổ chức phi chính phủ với các tội danh như “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ”, “Tuyên truyền chống Nhà nước” và “Trốn thuế” trong Bộ Luật hình sự.
Theo thống kê của RFA, kể từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã bắt bỏ tù ít nhất 29 người với các cáo buộc như vừa nêu.
Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc đã bỏ phiếu cho 14 nước vào Hội đồng Nhân quyền gồm 47 quốc gia.
Khu vực Châu Á Thái Bình Dương có sáu ứng cử viên cho bốn ghế. Các nước Bangladesh, Kyrgyzstan, Maldives và Việt Nam đã đánh bại hai nước khác là Nam Hàn và Afghanistan để vào Hội đồng.
Louis Charbonneau, Giám dốc của HRW tại Liên Hiệp Quốc nhận định: “Việc bầu cho các chính phủ đàn áp như Việt Nam vào Hội đồng chỉ phá hỏng uy tín của Hội đồng Nhân quyền”.
Đây là lần thứ hai Việt Nam trúng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ. Lần đầu tiên Việt Nam trúng cử vào Hội đồng là vào nhiệm kỳ 2014 – 2016.
Quốc tế kêu gọi Hội đồng Nhân quyền LHQ ‘yêu cầu tiến bộ nhân quyền từ Việt Nam’ trước cuộc bỏ phiếu
Chụp Lại từ trang web mạng lưới nhân quyền Việt Nam.
Việt Nam hồi tháng 2 năm nay thông báo chính thức về việc ứng cử làm thành viên của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (UNHRC) nhiệm kỳ 2023-2025, với tư cách là đại diện của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Đây là lần thứ hai Việt Nam tham gia ứng cử thành viên UNHRC và là ứng viên duy nhất của ASEAN tham gia lần này.
Tuy nhiên kể từ khi Việt Nam thông báo ứng cử vào UNHCR, đã có nhiều tổ chức quốc tế lên tiếng phản đối quốc gia Đông Nam Á trở thành thành viên của tổ chức nhân quyền liên chính phủ vì họ cho rằng Việt Nam có hồ sơ nhân quyền yếu kém và không đủ tiêu chuẩn để có ghế trong hội đồng.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền quốc tế (HRW), có trụ sở ở New York của Mỹ, Ân xá Quốc tế (AI) và Article 19, đều có trụ sở ở London của Anh, cùng Ủy ban Luật gia Quốc tế (ICJ), có trụ sở ở Geneva của Thụy Sỹ, hôm 10/10 ra một thông cáo chung “bày tỏ quan ngại công khai từ lâu nay về tình hình nhân quyền ở Việt Nam”.
Nghị quyết 60/251 của Đại hội đồng LHQ yêu cầu các thành viên được bầu vào Hội đồng Nhân quyền phải duy trì các tiêu chuẩn cao nhất trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người, 4 tổ chức phi chính phủ chuyên thúc đẩy cho quyền con người nói trong một tuyên bố chung đưa ra hôm 10/10.
“Việt Nam cần phải ngay lập tức cam kết thực hiện các bước cụ thể để cải thiện hoạt động nhân quyền của mình, bằng cách thả những người bảo vệ nhân quyền bị giam giữ tùy tiện, trong đó có các nhà báo, đảm bảo quyền tự do ngôn luận và lập hội, đồng thời cải thiện hợp tác với các cơ chế nhân quyền quốc tế”, các tổ chức nói trong tuyên bố chung. “Các bước như vậy sẽ là cần thiết để Việt Nam trở thành một thành viên đánh tin cậy của Hội đồng”.
Vào tháng trước, đã có 8 tổ chức nhân quyền gửi một bức thư chung cho Đại diện Thường trực của các quốc gia thành viên ĐHĐ LHQ để kêu gọi không bỏ phiếu cho Việt Nam làm thành viên UNHRC. Các tổ chức, gồm cả các tổ chức xã hội dân sự và phi chính phủ, cho rằng Việt Nam “vi phạm nhân quyền nghiêm trọng và triền miên, không tuân thủ các cam kết, có thành tích hợp tác kém với Hội đồng Nhân quyền”.
Đầu tháng này, có thêm 3 tổ chức – gồm các nhóm nhân quyền phi chính phủ từ Mỹ, Canada và châu Âu – đồng kêu gọi các quốc gia thành viên LHQ bác tư cách ứng cử thành viên của Việt Nam vào UNHRC. Các tổ chức này cũng cho rằng “Việt Nam vi phạm nhân quyền nghiêm trọng” và “không đủ tiêu chuẩn” để trở thành một thành viên của UNHRC.
Kể từ khi tuyên bố ứng cử vào UNHRC vào ngày 22/2/2021, Việt Nam “đã câu lưu, bắt giam, hoặc kết án ít nhất 48 nhà báo, nhà hoạt động và các nhà lãnh đạo NGO [tổ chức phi chính phủ] vì các tội danh tùy tiện, từ ‘lạm dụng quyền tự do dân chủ’ cho đến ‘tuyên truyền chống nhà nước’ cho đến ‘trốn thuế’, theo các điều 331, 117 và 200 của Bộ luật Hình sự [Việt Nam]”, theo thống kê của HRW, AI, Article 19 và ICJ.
Hai trường hợp tiêu biểu của xu hướng gần đây được 4 tổ chức này nêu ra trong tuyên bố chung là ông Phạm Chí Dũng, chủ tịch Hội nhà báo Độc lập Việt Nam – người bị kết án 15 năm tù hồi tháng 1/2021, và bà Phạm Đoan Trang, một nhà báo độc lập nổi danh và cũng là một người bảo vệ nhân quyền – bị kết án 9 năm tù vào tháng 12 năm ngoái cũng về tội “tuyên truyền chống nhà nước”.
Một loạt các nhà hoạt động môi trường đồng thời là lãnh đạo tổ các chức xã hội dân sự, trong đó có bà Ngụy Thị Khanh – người được mệnh danh là “anh hùng chống biến đổi khí hậu”, cũng đã bị bắt giam và kết án gần đây tại Việt Nam. Họ đều bị kết tội “trốn thuế”, một tội danh mà các tổ chức nhân quyền quốc tế xem là được nhà cầm quyền Việt Nam dùng để tấn công những người bất đồng chính kiến.
Việt Nam hồi đầu tháng 8 năm nay tuyên bố về những thành tựu nhân quyền và chia sẻ những cam kết tự nguyện của họ khi phát biểu trước Chủ tịch Đại hội đồng LHQ, trong đó quốc gia Đông Nam Á tái khẳng định các cam kết trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người.
Tuy nhiên 4 tổ chức nhân quyền quốc tế nêu trên cho rằng “Việt Nam đã mô tả sai các quyền dân sự và chính trị trong nước khi quốc gia Đông Nam Á nói là các quyền này đã “được đảm bảo tốt hơn”. Các tổ chức đặc biệt quan ngại về việc “các nhà hoạt động và các nhà báo vẫn tiếp tục bị sách nhiễu và bắt giữ”. Đưa ra ví dụ cho mối lo ngại này, tuyên bố chung của các tổ chức cáo buộc về trường hợp nhà hoạt động cho quyền đất đai Trịnh Bá Tư bị “đánh đập, biệt giam và cùm chân trong nhiều ngày trong lúc đang chấp hành bản án 8 năm tù vì tội ‘tuyên truyền chống Nhà nước’”.
Gửi ý kiến của bạn
