Biểu tình ở Tehran, Iran, ngày 21 tháng Chín. Hình: Chụp lại từ truyền hình.
Các cuộc biểu tình ở Iran đang nhận được sự ủng hộ chưa từng có từ những người nổi tiếng trong lĩnh vực nghệ thuật và thể thao, thể hiện cường độ của sự tức giận lan truyền rộng rãi từ cái chết của người phụ nữ Mahsa Amini.
Mahsa Amini mới 22 tuổi. Cô không phải là không che mặt; chỉ có một vài sợi tóc của cô ấy lộ ra. Vậy mà cô đã bị bắt bởi cái gọi là "cảnh sát đạo đức" và bị tống vào tù. Ba ngày sau cô chết. Nhiều người Iran tin rằng cô đã bị giết — một niềm tin được xác định bởi vô số trải nghiệm cá nhân về sự tàn bạo của cảnh sát an ninh.
Ít nhất sáu nữ diễn viên, một số với những vai diễn nổi tiếng trong các bộ phim truyền hình nổi tiếng, cùng với hàng nghìn phụ nữ khác đã công khai bỏ khăn trùm đầu hoặc cắt tóc để hỗ trợ Mahsa Amini, khi cái chết của cô đã gây nên các cuộc biểu tình chống chính phủ lớn nhất kể từ cuộc Cách Mạng Xanh năm 1979.
“Tôi là một phụ nữ Iran trong nhiều năm vì bị cưỡng chế và sợ hãi, đã đeo khăn trùm đầu, nhưng đó không bao giờ là lựa chọn của tôi và sẽ không còn nữa,” nữ diễn viên Shiva Ebrahimi viết trên tài khoản Instagram của mình. Amini đã bị cảnh sát đạo đức ở Tehran bắt giữ vì bị cáo buộc vi phạm quy định về trang phục của quốc gia này đối với phụ nữ quy định phải buộc tóc, phải choàng khăn che mặt và phải mặc quần áo rộng.
Một phụ nữ không choàng khăn bị ví như sự băng hoại đạo đức tựa như cô ta làm điếm. Việc đăng ảnh không trùm khăn trên mạng xã hội sẽ bị đuổi việc và tước bỏ nhiều quyền công dân trong vòng 1 năm. Công nghệ nhận diện qua camera của chính phủ Iran được dùng để truy đuổi những người không tuân thủ luật này. Trong 40 năm thần quyền, vô số các nhà hoạt động, gồm cả nam giới và phụ nữ, đã bị đánh đòn trước công chúng, bị cầm tù hàng chục năm chỉ vì dám phản đối đạo luật này.
Đáp trả những biểu hiện ủng hộ vũ bão của các nữ diễn viên, nhà nước Iran, vốn độc quyền quản trị ngành truyền thông, truyền hình và giải trí, đã sa thải tất cả các phụ nữ này ngay sau đó.
Bộ trưởng Văn Hóa và Hướng Dẫn Hồi giáo Mohammad-Mehdi Esmaili cho biết những người phụ nữ này đã “phạm luật” khi đăng những bức ảnh chưa được tiết lộ lên các trang mạng xã hội của họ và “có thể tự do đi kiếm công việc mới ở những nơi khác”.
Các quan chức Iran đã không đưa ra con số thiệt mạng cho các cuộc biểu tình kể từ thứ Bảy, khi họ cho biết 41 người đã thiệt mạng. Hôm thứ Ba, Tổ chức Nhân quyền Iran có trụ sở tại Oslo cho biết họ đã xác nhận cái chết của 76 người biểu tình trên khắp 14 tỉnh trong bối cảnh một cuộc đàn áp an ninh lớn.
Gia đình của Amini nói rằng cô ấy vẫn khỏe mạnh khi rời khỏi tỉnh Kurdistan, miền tây quê hương của mình và chết sau khi bị đánh đập khi bị giam giữ với nhiều vết thương trên người. Tuyên bố của cảnh sát rằng cô ấy bị "suy tim" do một tình trạng sẵn có trước khi rơi vào trạng thái hôn mê đã thổi bùng lên cơn giận dữ trên đường phố.
Đạo diễn từng đoạt giải Oscar Asghar Farhadi cho biết trong một video được đăng lên Instagram hôm thứ Bảy rằng những người biểu tình phụ nữ “đang tìm kiếm những quyền đơn giản nhưng cơ bản mà nhà nước đã từ chối họ trong nhiều năm” và bày tỏ niềm tự hào về hành động của họ. Ông kêu gọi các nghệ sĩ, trí thức và các nhà hoạt động dân quyền trên khắp thế giới hỗ trợ những người biểu tình.
Hiện tại, phim ảnh và truyền hình bị kiểm duyệt kỹ lưỡng ở Iran. Các chương trình truyền hình do Đài truyền hình Cộng Hòa Hồi Giáo Iran giám sát, được kiểm soát bởi những người theo đường lối cứng rắn, những người cố gắng miêu tả một phiên bản tôn giáo và bảo thủ của xã hội Iran trên màn hình truyền hình.
Các vận động viên nổi tiếng cũng đã tham gia tố cáo ban lãnh đạo Iran, trong đó có Ali Karimi đến từ Dubai, cựu tiền vệ của đội bóng Đức Bayern Munich với 12,3 triệu người theo dõi trên Instagram.
Thông tấn xã nhà nước Fars đã kêu gọi bắt giữ anh và vào cuối ngày thứ Hai tuần này, các bức ảnh được chia sẻ trên Twitter cho thấy ngôi nhà của anh ta ở phía bắc Tehran bị bao vây trong thông báo bắt giữ chính thức.
Tuy chưa xác minh được thực hư của những hình ảnh này nhưng chúng xuất hiện sau khi một nhà hoạt động chính trị bảo thủ và cựu nghị sĩ nói với kênh truyền hình nhà nước rằng tài sản của Karimi ở Iran nên bị tịch thu để trừng phạt.
Có vẻ như để phủi mối đe dọa này, Karimi đã viết trên Twitter của Anh hôm thứ Ba rằng "một ngôi nhà không có đất là vô giá trị."
Gửi ý kiến của bạn
