WASHINGTON – Căng thẳng chung quanh eo biển Đài Loan đã khiến các viên chức chính quyền Biden xem xét lại việc loại bỏ một số thuế quan đối với Bắc Kinh hay không, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Tư, 10 tháng 8 năm 2022.
Trong nhiều tháng qua, nhóm của Tổng thống Joe Biden đã tìm rất nhiều giải pháp để giảm bớt thuế với hàng nhập cảng từ Trung Quốc, như một nỗ lực để kiềm chế tình trạng lạm phát. Quyết định của ông Biden có thể đánh dấu bước đi quan trọng đầu tiên về quan hệ thương mại giữa hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới.
Tòa Bạch Ốc cho biết Biden chưa đưa ra quyết định cuối cùng và tất cả các lựa chọn vẫn còn đang được thảo luận.
Thuế quan khiến hàng hóa nhập cảng của Trung Quốc đắt đỏ hơn đối với các công ty Hoa Kỳ, do đó, sản phẩm có giá cao hơn đối với người tiêu dùng. Giảm lạm phát là mục tiêu chính của Biden trước cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11, bởi khả năng kiểm soát một hoặc cả hai viện của Quốc Hội đều có thể rơi vào tay Đảng Cộng Hòa.
Các loại thuế được áp đặt dưới thời cựu Tổng thống Trump từng là nguyên nhân dẫn tới cuộc chiến tranh thương mại được mô tả là có quy mô lớn nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, khi hy vọng gỡ bỏ thuế quan đã gần hơn bao giờ hết, thì những căng thẳng tại eo biển Đài Loan lại khiến chính quyền Biden xem xét lại.
Tháng 5 năm 2022, văn phòng Đại Diện Thương Mại Hoa Kỳ (U.S. Trade Representative) thông báo đã bắt đầu quy trình theo luật định để có thể gỡ bỏ thuế quan đối với hàng hóa Trung Quốc. Tới đầu tháng 7 năm 2022, Tổng thống Joe Biden vốn đã có thể thông báo ngay lập tức về việc cắt giảm thuế với hàng tiêu dùng sản xuất tại TQ, nhưng ông Biden lại không ra quyết định cuối cùng vào thời điểm đó.
Sau cuộc điện đàm của Tổng thống Joe Biden với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, triển vọng về việc Hoa Kỳ nới lỏng một số mức thuế đối với 370 tỷ đô la hàng nhập cảng của Trung Quốc tưởng chừng như đã thành hiện thực. Nhưng ‘30 chưa phải là Tết,’ chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ Viện Nancy Pelosi đã làm đảo lộn tất cả.
Phản ứng của Trung Quốc đối với chuyến thăm Đài Loan của Pelosi đã khiến các viên chức chính quyền phải tính toán lại. Quân đội Trung Quốc trong nhiều ngày đã tổ chức các vụ phóng hỏa tiễn đạn đạo và mô phỏng các cuộc tấn công vào hòn đảo.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Saloni Sharma cho biết: “Tổng thống đã không đưa ra quyết định trước các sự kiện ở eo biển Đài Loan, và vẫn chưa có quyết định cuối cùng. Người duy nhất đưa ra quyết định là tổng thống - và ông ấy sẽ quyết định dựa trên những gì có lợi cho chúng ta.”
Giải thích tại sao vấn đề lại tốn rất nhiều thời gian để quyết định, Bộ Trưởng Thương Mại Gina Raimondo cho rằng, đây là một quyết định nhạy cảm về địa lý chính trị. Ông Biden cần phải cân nhắc rằng, việc gỡ bỏ thuế có thể làm các doanh nghiệp Hoa Kỳ gặp khó khăn, có khiến người lao động mất việc làm hay không. Nhưng nếu không giảm thuế để giải quyết tình trạng lạm phát, uy tín của Tổng thống sẽ xuống thấp và khả năng thắng cử của Đảng Dân Chủ trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ là không cao.
Một số viên chức chính quyền cấp cao, bao gồm Bộ Trưởng Tài Chánh Janet Yellen, đã lập luận rằng thuế được áp dụng đối với hàng tiêu dùng “không có mục đích chiến lược” đã làm tăng chi phí một cách không cần thiết cho người tiêu dùng và doanh nghiệp, và việc loại bỏ chúng có thể giúp giảm lạm phát tràn lan. Một số người khác thì cho rằng thuế quan là “đòn bẩy đáng kể” cần được sử dụng để buộc Trung Quốc thay đổi hành vi của mình.
Phát ngôn viên của Đại Sứ Quán Trung Quốc tại Washington cho biết quan hệ kinh tế và thương mại giữa hai nước đối mặt với những thách thức “nghiêm trọng.” Liu Pengyu nói trong một email: “Chuyến thăm (của bà Pelosi) đã phá hoại nền tảng chính trị của mối quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ và chắc chắn sẽ gây ra sự gián đoạn lớn đối với trao đổi và hợp tác giữa hai bên.”
Theo hai nguồn tin tiết lộ với Reuters, sau khi thông báo sẽ xem xét loại bỏ một số thuế quan với hàng hóa Trung Quốc, Tòa Bạch Ốc mong muốn nhận được phản ứng “có đi có lại” từ Bắc Kinh, nhưng hiện chưa nhận được câu trả lời của Trung Quốc.
Chính phủ Hoa Kỳ được cho là sẽ tạm hoãn việc đơn phương gỡ bỏ một số thuế quan đối với hàng hóa nhập cảng từ Trung Quốc, một phần do Bắc Kinh không thể hiện thái độ sẵn lòng để có các hành động “bánh ít đi, bánh quy lại” hoặc đáp ứng các cam kết trong thỏa thuận thương mại Hoa Kỳ – Trung Quốc “Giai Đoạn 1.”
Thỏa thuận thương mại Giai Đoạn 1 giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, đạt được vào cuối năm 2019 dưới thời chính quyền Tổng thống Donald Trump, yêu cầu Bắc Kinh mua thêm 200 tỷ đô la hàng hóa của Hoa Kỳ trong năm 2020 và 2021, bao gồm mặt hàng năng lượng và nông nghiệp.
Tuy nhiên, phía Hoa Kỳ cho biết Trung Quốc đã không thực hiện đầy đủ các cam kết, bao gồm việc tăng nhập cảng hàng hóa sản xuất của Hoa Kỳ trong hai năm lên 77.7 tỷ USD, bao gồm máy bay, máy móc, phương tiện và thuốc men.
Theo Viện Kinh Tế Quốc Tế Peterson, Trung Quốc không tuân thủ đúng cam kết trong thỏa thuận thương mại Giai Đoạn 1. Phía Bắc Kinh đổ lỗi cho đại dịch COVID-19.
Trong khi đó, các nhóm công đoàn do United Steelworkers dẫn đầu đã kêu gọi USTR giữ nguyên mức thuế đối với hàng hóa Trung Quốc để giúp “san bằng sân chơi” cho người lao động tại Hoa Kỳ và giảm bớt sự phụ thuộc của Hoa Kỳ vào các nhà cung cấp Trung Quốc.