Nhức đầu kinh niên (hình minh họa)
Những người từng bị những cơn nhức đầu hành hạ sẽ dễ dàng hiểu được nỗi khổ sở khi cơn đau kéo tới; nhưng không phải ai cũng có thể sử dụng thuốc để giảm bớt cơn đau. (Nguồn: Yale Medicine.com)
Danielle Wilhour, phụ tá Giáo sư Thần kinh học, Cơ sở Y tế Trường Colorado Anschutz, giới thiệu những liệu pháp thay thế cho thuốc giảm đau dành cho những người đang khổ sở với chứng đau nửa đầu. Bài viết được đăng trên trang The Conversation.
HOA KỲ – Chứng nhức đầu “migraine” đang hành hạ hơn 1 tỷ người và là nguyên nhân gây tàn tật đứng hàng thứ hai trên toàn thế giới. Ở Hoa Kỳ, cứ 4 gia đình thì có 1 gia đình mà trong đó có ít nhất một thành viên bị chứng đau nhức đầu, với những cơn đau dồn dập, kinh niên. Mỗi năm, ước tính có khoảng 85.6 triệu ngày nghỉ ốm là do bệnh đau đầu.
Nhức đầu “migraine” là một một loại đau đầu có thể gây đau nhói dữ dội hoặc cảm giác nhói từng cơn, thường ở một bên đầu. Tuy nhiên, nhiều người bị chứng nhức đầu “migraine” cho rằng cơn đau của họ chỉ đơn giản là bị nhức đầu nặng mà thôi. Thay vì đi bác sĩ để được chăm sóc y tế, họ thường xem nhẹ tình trạng này, ngay cả khi có các triệu chứng khác xảy ra cùng với cơn đau, như là nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh, mắc ói, ói mửa và chóng mặt.
Các khoa học gia đã phát hiện ra rằng di truyền và các yếu tố môi trường cũng góp phần gây ra tình trạng đau nửa đầu. Chúng xảy ra khi những thay đổi trong thân não kích hoạt dây thần kinh chia ba (trigeminal nerve), là dây thần kinh chính trong cơn đau. Điều này báo hiệu cơ thể thả ra các chất gây viêm như CGRP, viết tắt của calcitonin gene-related peptide (peptide có liên hệ tới gen calcitonin). Phân tử này và các phân tử khác có thể làm cho các mạch máu sưng lên, gây ra đau và viêm.
Với một số người, thuốc men bị hạn chế
Chứng đau nửa đầu có thể khiến cho quý vị bị suy nhược. Những người bị cơn đau hành hạ thường chỉ có thể cuộn mình trong phòng tối, bầu bạn cùng cơn đau. Những cơn đau có thể kéo dài nhiều ngày; khiến cuộc sống bị đình trệ. Sự nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh, cùng với việc nó xảy ra bất ngờ không thể đoán trước, khiến nhiều người phải bỏ bê công việc, học hành, các cuộc hẹn quan trọng và thời gian dành cho gia đình.
Nhiều loại thuốc kê toa có sẵn để ngăn ngừa và điều trị chứng đau nửa đầu này. Nhưng đối với nhiều người, thuốc men cũng có những hạn chế của nó. Một số người kém thích ứng đối với một số loại thuốc. Một số người không đủ khả năng mua thuốc hoặc bị các hiệu ứng phụ. Một số khác thì đang mang thai hoặc cho con bú và không thể sử dụng thuốc.
Tuy nhiên, bà Danielle Wilhour cho biết cũng có các lựa chọn thay thế cho thuốc giảm đau dành cho những người bị chứng đau nửa đầu. Thực tế, bà đánh giá cao những phương pháp điều trị phi truyền thống này.
Nghiên cứu cho thấy rằng các liệu pháp thay thế có liên quan đến việc cải thiện giấc ngủ, giúp cảm xúc người bệnh tốt hơn và việc tự chủ cũng tốt hơn. Các tùy chọn này có thể được sử dụng từng loại hoặc kết hợp, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của cơn đau và nguyên nhân gây ra nó.
Nếu nguyên nhân gây ra cơn đau là do căng cơ cổ, thì liệu pháp vật lý trị liệu hoặc xoa bóp sẽ là có lợi nhất. Nếu nguyên nhân đau là do căng thẳng (stress), có lẽ thiền sẽ là một biện pháp thích hợp hơn cả. Nhìn chung, quý vị nên nói chuyện với bác sĩ của mình để tìm ra những tùy chọn nào có thể phù hợp nhất với quý vị.
Chánh niệm, thiền định và hơn thế nữa
Bởi vì căng thẳng là nguyên nhân chính gây ra chứng đau nửa đầu, một trong những liệu pháp thay thế hiệu quả nhất là thiền chánh niệm, đây là phương pháp mà quý vị sẽ tập trung tâm trí lại trong lúc thiền với một tư duy thả lỏng, không phán xét. Các nghiên cứu cho thấy thiền chánh niệm có thể làm giảm tần suất và mức độ của cơn đau.
Một công cụ hữu ích khác là phương pháp tập luyện phản hồi sinh học (biofeedback), giúp một người nhận ra các dấu hiệu thuộc về sinh hoạt của họ trong thời gian thực và sau đó học cách ổn định chúng.
Ví dụ, nếu quý vị đang bị căng thẳng, quý vị có thể nhận thấy mình bị căng cơ, đổ mồ hôi và nhịp tim nhanh. Với liệu pháp phản hồi sinh học, những thay đổi này xuất hiện trên màn hình và bác sĩ trị liệu hướng dẫn quý vị các bài tập để giúp kiểm soát chúng. Có bằng chứng mạnh mẽ cho thấy phương pháp phản hồi sinh học có thể làm giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của chứng đau nửa đầu và giảm tỷ lệ bị khuyết tật liên quan đến bệnh đau đầu migraine.
Yoga bắt nguồn từ triết lý truyền thống của Ấn Độ và kết hợp các tư thế thể chất, thiền và các bài tập thở với mục tiêu hợp nhất tâm trí, cơ thể và tinh thần. Tập luyện yoga thường xuyên có thể hữu ích trong việc giảm căng thẳng và điều trị chứng đau đầu.
Liệu pháp dựa trên thao tác vật lý
Vật lý trị liệu sử dụng các kỹ thuật như điểm kích hoạt, co dãn cơ bị động và kéo giãn cột sống cổ, một động tác kéo nhẹ đầu bằng tay (bởi người có kỹ năng) hoặc bằng thiết bị y tế. Các nghiên cứu cho thấy các phương pháp vật lý trị liệu kết hợp với uống thuốc sẽ có hiệu quả vượt trội trong việc giảm tần suất đau đầu, cường độ cơn đau và cảm nhận về cơn đau so với chỉ sử dụng thuốc.
Nhờ giảm mức độ căng thẳng và giúp thư giãn, phương pháp xoa bóp (mát-xa) có thể làm giảm tần suất đau nửa đầu và cải thiện giấc ngủ. Hiệu quả của việc xoa bóp có thể kéo dài thêm sau đó vài ngày, giúp người bệnh đỡ bị căng thẳng và đau nửa đầu.
Một số bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp châm cứu, một phương pháp điều trị theo y học cổ truyền Trung Hoa. Trong châm cứu, các cây kim nhỏ được cắm vào các vị trí cụ thể trên da để thúc đẩy quá trình chữa lành. Một phân tích tổng hợp lớn năm 2016 cho thấy châm cứu thực sự giúp làm giảm thời gian và tần suất của chứng đau nửa đầu, bất kể tần suất chúng xảy ra như thế nào. Hiệu quả của châm cứu được duy trì sau 20 tuần điều trị.
Một điều thú vị nữa là châm cứu có thể thay đổi hoạt động trao đổi chất trong vùng đồi thị (thalamus), vùng não quan trọng đối với cảm nhận cơn đau. Sự thay đổi này dẫn tới việc giảm cường độ đau đầu sau khi điều trị bằng châm cứu.
Vitamin, chất bổ sung và dinh dưỡng
Các chất bổ sung thảo dược và các sản phẩm có nguồn gốc từ thực phẩm có thể có lợi ích điều trị, cũng có thể được sử dụng để ngăn ngừa chứng đau nửa đầu. Và có bằng chứng cho thấy vitamin có hiểu quả không kém thuốc kê đơn truyền thống. Chúng cũng có ít hiệu ứng phụ hơn. Dưới đây là một số thí dụ:
- Chất Magie (Magnesium) được cho là giúp điều tiết các mạch máu và hoạt động điện não. Một nghiên cứu cho thấy rằng những bệnh nhân được cung cấp 600 mg magie citrate mỗi ngày trong 12 tuần đã giảm được 40% chứng đau nửa đầu. Có gần 20% bệnh nhân bị hiệu ứng phụ như tiêu chảy.
- Vitamin B2, hoặc riboflavin, cũng được coi là hữu ích trong việc ngăn ngừa chứng đau nửa đầu. Khi sử dụng liều 400 miligam mỗi ngày trong 12 tuần, hơn một nửa số người tham gia nghiên cứu đã bớt được 50% tần suất đau nửa đầu.
- Một chất bổ sung có lợi khác là Coenzyme Q10, tham gia vào quá trình sản xuất năng lượng tế bào. Sau 3 tháng, khoảng một nửa số người dùng 100 miligam Coenzyme Q10 3 lần một ngày đã giảm được một nửa số cơn đau nửa đầu.
- Một giải pháp tự nhiên tiềm năng là cây cỏ thơm (feverfew) hoặc Tanacetum parthenium, một loại cây lâu năm giống hoa cúc được cho là có khả năng chống đau nửa đầu. Sử dụng ba lần mỗi ngày, feverfew làm giảm 40% tần suất đau nửa đầu.
Những thiết bị có thể hữu ích
FDA đã phê duyệt một số thiết bị kích thích thần kinh để điều trị chứng đau nửa đầu. Các thiết bị này hoạt động bằng cách vô hiệu hóa các tín hiệu đau được gửi từ não.
Trong số đó có thiết bị Nerivio, được đeo trên cánh tay và gửi tín hiệu đến trung tâm đau thân não trong cơn đau. 2/3 số người tham gia nghiên cứu cho biết cơn đau giảm sau hai giờ, và các hiệu ứng phụ rất hiếm.
Một thiết bị khác đầy hứa hẹn là Cefaly. Nó tạo ra một dòng điện nhẹ đến dây thần kinh chia ba trên trán, có thể làm giảm tần suất và cường độ của các cơn đau nửa đầu. Sau một giờ điều trị, bệnh nhân giảm được gần 60% cường độ cơn đau và hiệu quả kéo dài đến 24 giờ. Các hiệu ứng phụ không phổ biến, nếu có cũng chỉ là buồn ngủ hoặc kích ứng da.
Các phương pháp thay thế không nhất thiết phải là những liệu pháp cao siêu, nhưng tiềm năng giảm đau và giúp bệnh nhân bớt phải khổ sở của chúng là rất đáng kể.
Gửi ý kiến của bạn
