PARIS – Kết quả cuộc bầu cử lập pháp của Pháp là một đòn khá đau cho Tổng thống Emmanuel Macron, liên minh của ông mất thế đa số tuyệt đối tại Hạ Viện vào tay liên minh cánh tả mới thành lập và phe cực hữu, khiến cho kế hoạch cải tổ của ông trong nhiệm kỳ thứ hai trở nên khó khăn hơn, theo trang NYTimes đưa tin ngày Chủ Nhật, 19 tháng 6 năm 2022.
Liên minh “Together” của ông Macron vốn đang trên đà trở thành đảng lớn nhất tại Quốc Hội khóa tiếp theo. Tuy nhiên, dựa trên kết quả kiểm phiếu hôm Chủ Nhật của Bộ Nội Vụ, chỉ với 234 ghế, liên minh sẽ không đạt được 289 ghế cần thiết để giữ thế đa số tuyệt đối trong Quốc Hội có 577 ghế.
Theo sau là NUPES (141-188 ghế) và Đảng Cộng Hòa (60-75 ghế). NUPES là liên minh cánh tả mới được thành lập sau cuộc bầu cử tổng thống Pháp hồi tháng 4 và do chính trị gia kỳ cựu 70 tuổi Jean-Luc Melenchon – người về thứ ba trong cuộc bầu cử tháng 4 – dẫn đầu. Trong khi đó, Đảng Mặt Trận Quốc Gia của lãnh đạo phe cực hữu Marine Le Pen cũng được dự báo giành bước tiến lớn với khoảng 60-102 ghế trong nghị viện mới.
Kết quả là một lời cảnh báo đanh thép của cử tri Pháp đối với ông Macron, người cách đây chỉ vài tháng đã tái thắng cử trước nhà lãnh đạo cực hữu Marine Le Pen. “The Slap” (Cái Tát) là tiêu đề trên trang nhất của tờ Libération trong ngày Thứ Hai, 20 tháng 6 năm 2022.
Điều này có thể dẫn đến việc chia sẻ quyền lực và thỏa hiệp liên đảng cầm quyền mà Pháp chưa từng ghi nhận trong những thập niên gần đây. Chính phủ của ông Macron có thể sẽ phải tìm kiếm một liên minh hoặc xây dựng các liên minh ‘tạm thời’ cho các dự luật.
Các dự đoán ban đầu của các cuộc thăm dò dư luận như Ifop, OpinionWay, Elabe và Ipsos cho thấy liên minh của ông Macron giành được 230-250 ghế, liên minh Melenchon giành được 141-175 ghế và Les Republicains là từ 60-75 ghế.
Bộ Trưởng Tài Chánh Bruno Le Maire gọi kết quả hôm Chủ Nhật là một “cú sốc dân chủ” và nói thêm rằng nếu các khối khác không hợp tác, “điều này sẽ cản trở năng lực của chúng ta trong việc cải cách và bảo vệ người dân Pháp.”
Élisabeth Borne, nữ thủ tướng được ông Macron chọn - người đã giành chiến thắng trong cuộc đua của riêng mình ở Normandy - cho biết kết quả là “chưa từng có” và rằng “tình hình này tạo ra một nguy cơ cho đất nước chúng ta, trước những thách thức mà chúng ta phải đối mặt.”
Étienne Ollion, một nhà xã hội học đang giảng dạy tại École Polytechnique, cho biết kết quả hôm Chủ Nhật là “ngạc nhiên kép.” Theo ông Ollion, liên minh của ông Macron có thể gặp khó khăn trong việc thông qua các dự luật, có thể tổng thống sẽ buộc phải tiếp cận với các nhà lập pháp đối lập để giành được số phiếu cần thiết cho một dự luật nào đó.
Ông Macron cũng sẽ phụ thuộc nhiều hơn vào các đồng minh hơn so với trong nhiệm kỳ đầu tiên, đặc biệt là để thông qua các dự luật gây tranh cãi như kế hoạch nâng độ tuổi nghỉ hưu hợp pháp từ 62 lên 65 tuổi.
Trong khi đó, lãnh đảo Đảng Cộng Hòa Christian Jacob tuyên bố vẫn giữ vị trí đối lập nhưng “mang tính xây dựng” và đề xuất “tùy cơ ứng biến” thay vì thỏa thuận liên minh.
Tình thế khó khăn của ông Macron không phải là chưa từng xảy ra trong lịch sử hiện đại của Pháp. Năm 1988, dưới thời Tổng thống François Mitterrand, Đảng Xã Hội cũng không chiếm được đa số tuyệt đối trong Quốc Hội, và họ buộc phải thỉnh thoảng thăm dò các nhà lập pháp bên cánh tả hoặc cánh hữu để thông qua các dự luật. Tuy nhiên, chính phủ Pháp thời đó cũng có quyền sử dụng các công cụ – như khả năng bắt buộc thông qua một dự luật mà không cần bỏ phiếu, bằng cách để chính phủ bỏ phiếu tín nhiệm – nhưng hiện nay nó đã bị hạn chế hơn nhiều.