Phát hiện của nhóm nghiên cứu tại Trường Stanford mở ra “một kỷ nguyên hoàn toàn mới” trong việc tìm ra các phương pháp điều trị bệnh Alzheimer và các bệnh liên quan đến tuổi tác khác ảnh hưởng đến trí nhớ và suy nghĩ của con người
HOA KỲ – Một nhóm nghiên cứu tại Trường Stanford đã chứng minh được cách tiếp cận mới để đảo ngược tình trạng mất trí nhớ (ở chuột)..
Báo cáo nghiên cứu đã được đăng trên tạp chí Nature trong tháng này.
Tony Wyss-Coray, khoa học gia về thần kinh và là tác giả của nghiên cứu, cho biết có một chất tăng trưởng được tìm thấy trong chất dịch tủy sống cũng giúp cải thiện trí nhớ, mặc dù ở mức độ thấp hơn. Wyss-Coray nói: “Khi chúng tôi đưa chất đó vào não chuột, chúng thực sự cải thiện khả năng ghi nhớ tốt hơn, giúp chúng nhớ lại điều gì đó đã xảy ra với chúng (một cú sốc điện nhỏ).”
Maria Lehtinen, khoa học gia về thần kinh tại Trường Y Khoa Harvard, đã viết bình luận đi kèm với báo cáo nghiên cứu. Bà cho biết phát hiện của nghiên cứu này mở ra “một kỷ nguyên hoàn toàn mới” trong việc tìm ra các phương pháp điều trị bệnh Alzheimer và các bệnh liên quan đến tuổi tác khác ảnh hưởng đến trí nhớ và suy nghĩ của một người.
Cho đến nay, hầu hết các nỗ lực điều trị bệnh Alzheimer đều tập trung vào việc loại bỏ các dấu hiệu của căn bệnh: các mảng và đám chất độc tích tụ trong não. Những nỗ lực đó đưa đến việc sản xuất ra các loại thuốc có thể làm giảm các mảng và đám, nhưng vẫn chưa có tác dụng gì nhiều để duy trì tư duy và trí nhớ.
Các kết quả mới nhất với dịch tủy sống cho thấy các phương pháp điều trị khác có thể có hiệu quả, ngay cả khi chúng không ảnh hưởng đến quá trình cơ bản của căn bệnh.
Wyss-Coray nói: “Chúng tôi thấy có nhiều tiến triển và có vẻ như sự lão hóa gây ra nhiều điều bất thường, góp phần vào sự suy giảm nhận thức và chứng mất trí nhớ.”
Liều thuốc cho những chú chuột hay quên
Nghiên cứu mới được thực hiện trên những con chuột già, giống như con người, chúng cũng có các vấn đề về trí nhớ.
Wyss-Coray đưa ra ví dụ, một trải nghiệm đau đớn sẽ hình thành ký ức tồn tại hàng tuần hoặc thậm chí hàng tháng ở một con chuột non trẻ. Kết quả là, những con chuột đó sẽ vẫn đứng im, cứng người lại, khi phản ứng với tín hiệu ánh sáng hoặc âm thanh từng được cho kèm theo điện giật.
“Khi chúng già đi, chúng quên luôn điều đó,” ông nói. “Vài ngày sau, chúng thậm chí chẳng thể nhớ rằng mình đã từng bị điện giật.”
Phòng thí nghiệm của Wyss-Coray tự hỏi liệu một trong những nguyên nhân khiến trí nhớ kém dần ở những con chuột có thể liên quan đến dịch não tủy, hoặc CSF, chất này có tác dụng “tắm rửa” não và tủy sống. Tế bào não phụ thuộc vào chất này và thành phần của nó thay đổi đáng kể khi động vật già đi.
Nhưng họ đã không thử nghiệm ý tưởng này vì việc chiết xuất dịch tủy từ một con vật nhỏ bé như chuột là rất khó khăn. Tuy nhiên, điều đó đã thay đổi nhờ Tal Iram, một nghiên cứu gia trong luận án tiến sĩ đã quyết tâm vượt qua những trở ngại kỹ thuật.
Miệt mài trong suốt nhiều tháng ròng, Iram đã có thể thu thập đủ dịch tủy sống từ những con chuột non trẻ để tiến hành thí nghiệm truyền chất dịch vào những con già.
Wyss-Coray nói: “Chúng tôi hy vọng rằng tạo ra một môi trường trẻ trung sẽ khiến não bộ phản ứng lại trong môi trường đó, với chức năng tốt hơn.”
Có hiệu quả!
Những con chuột già cũng bắt đầu giống như những con chuột lứa trẻ hơn khi nhớ lại điều chúng đã trải qua. Đó là một kết quả đáng chú ý, nhưng nhóm nghiên cứu vẫn cần tìm hiểu lý do tại sao nó lại có hiệu quả.
Vì vậy, họ đã tiến hành các cuộc kiểm tra di truyền cho thấy phản ứng mạnh nhất đối với chất dịch não tủy được tìm thấy trong một số tế bào chuyên biệt ở vùng hải mã (hippocampus), một vùng quan trọng có liên hệ đến trí nhớ.
Những tế bào này, được gọi là tế bào đầu gai (oligodendrocytes), tạo ra vỏ myelin giúp cách ly hệ thống dây dẫn trong não và cũng rất quan trọng đối với trí nhớ.
Nhiều thử nghiệm cho thấy các tế bào oligodendrocytes đã phản ứng với một chất tăng trưởng trong chất dịch não tủy có tên là FGF17, chất này sẽ bị suy giảm theo tuổi tác.
Thành công của nhóm nghiên cứu trong việc cải thiện trí nhớ với FGF17 là rất quan trọng, vì nó có thể giúp nghiên cứu ra một loại thuốc được sản xuất hàng loạt. Nhưng, ngay cả khi có một loại thuốc như vậy rồi, thì các nhà khoa học vẫn sẽ phải tìm cách đưa nó vào não người một cách an toàn.
Còn nhiều chất khác nữa
Wyss-Coray nói rằng FGF17 có lẽ chỉ là một trong nhiều chất liên quan đến quá trình lão hóa não. Nhưng hiệu quả của nó trên chuột cho thấy rằng chỉ cần khôi phục một trong những chất này, là có thể tạo ra sự khác biệt.
Ông nói: Một bộ não lão hóa với chứng mất trí nhớ giống như “một chiếc xe cũ bị hư. Khi chúng ta sửa xe, không nhất thiết phải sửa tất cả các bộ phận của cái xe, mà chỉ cần tìm ra những bộ phận chủ chốt bị hư.”
Bà Lehtinen nói rằng ít nhất một số bộ phận đó có thể được tìm thấy trong dịch tủy sống. Phòng thí nghiệm của riêng bà đã nghiên cứu vai trò của dịch tủy sống đối với sự phát triển của não chuột.
Bà nói: “Chúng tôi phát hiện ra rằng CSF cung cấp các chất thúc đẩy tăng trưởng và sức khỏe quan trọng, về cơ bản, có thể điều chỉnh sự phát triển của não. Cho đến nay, điều còn thiếu là bước tiếp theo để kiểm tra xem các chất CSF có thể mang lại lợi ích cho [não] người cao niên hay không.” Và bà cho biết, nghiên cứu mới của nhóm Tony Wyss-Coray mở ra niềm hy vọng rằng chúng có thể thực hiện điều này.
Gửi ý kiến của bạn
