HELSINKI - Moscow cảnh báo Phần Lan sẽ phải gánh chịu hậu quả khi tìm cách xin gia nhập NATO “ngay lập tức,” trong khi Ukraine cho biết đã làm hư hại một tàu hậu cần của hải quân Nga ở Biển Đen, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Năm, 12 tháng 5 năm 2022.
Phát ngôn viên Serhiy Bratchuk của cơ quan quân sự khu vực Odesa ở miền nam Ukraine cho biết, tàu Vsevolod Bobrov đã bốc cháy ở gần Đảo Rắn (Snake Island), gần biên giới biển của Ukraine với Romania. Bratchuk nói: “Lực lượng hải quân của chúng tôi đã hành động, khiến tàu hậu cần Vsevolod Bobrov bốc cháy - nó là một trong những chiếc mới nhất trong hạm đội Nga.”
Bộ Quốc phòng Nga không trả lời yêu cầu bình luận. Soái hạm Moskva ở Biển Đen vừa bị chìm vào tháng trước.
Trong khi đó, Phần Lan có kế hoạch xin gia nhập NATO, với hy vọng rằng Thụy Điển cũng sẽ làm theo. Việc liên minh quân sự phương Tây mở rộng là điều mà Tổng thống Nga Vladimir Putin luôn muốn ngăn chặn.
Từ bỏ sự trung lập mà Phần Lan và Thụy Điển đã duy trì trong suốt thời Chiến tranh Lạnh sẽ là một trong những thay đổi lớn nhất đối với an ninh châu Âu trong nhiều thập niên.
Moscow gọi thông báo của Phần Lan là thù địch và đe dọa sẽ trả đũa, bao gồm các biện pháp “quân sự-kỹ thuật.” Bộ Ngoại giao Nga cho biết: “Helsinki phải nhận thức được trách nhiệm và hậu quả của hành động đó.”
Trưởng phòng Báo chí Bạch Ốc Jen Psaki cho biết: “Chúng tôi sẽ ủng hộ đơn ghi danh gia nhập NATO của Phần Lan và - hoặc Thụy Điển nếu họ nộp.”
Phần Lan có chung đường biên giới dài hơn 800 dặm (1,300 km) với Nga và thủ đô Helsinki chỉ cách St. Petersburg, quê hương của Tổng thống Vladimir Putin vài giờ lái xe. Biên giới đất liền giữa NATO và Nga sẽ tăng gấp đôi, nếu Phần Lan gia nhập NATO.
Ngoài biên giới đất liền, Phần Lan và Nga còn là những quốc gia ven biển dọc Vịnh Phần Lan, đổ ra Biển Baltic, nơi có vùng lãnh thổ hải ngoại Kaliningrad mà Hạm đội Biển Đen của Nga đang đóng quân. Ở bờ đông của Biển Baltic là các thành viên NATO bao gồm Đức, Ba Lan, Estonia, Latvia và Litva.
Kaliningrad nằm giữa Ba Lan và Litva, cho nên nếu Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO, sẽ có những thay đổi và tác động địa lý chính trị lớn. Nó sẽ ảnh hưởng tới khả năng duy trì quyền tiếp cận trên biển và trên không của Nga tới vùng lãnh thổ Kaliningrad, trong trường hợp xảy ra chiến tranh, vì hành lang nối vùng lãnh thổ với Nga sẽ bị bao quanh bởi các thành viên NATO.
“Phần Lan chắc chắn nộp đơn xin gia nhập NATO ngay lập tức,” Tổng thống Sauli Niinisto và Thủ tướng Sanna Marin cho biết trong một tuyên bố chung.
Khi được hỏi rằng liệu Phần Lan có khiêu khích Nga bằng cách gia nhập NATO hay không, ông Niinisto nói: “Phản ứng của tôi là do chính họ gây ra. Hãy tự nhìn lại mình đi.”
Phần Lan có lịch sử nhiều thế kỷ không mấy êm đềm dưới cái bóng của Nga. Họ từng có một thế kỷ thuộc đế chế Nga trước khi giành độc lập vào năm 1917. Năm 1939, cuộc chiến mùa đông nổ ra giữa Phần Lan và Liên Xô, do những tính toán an ninh địa lý chính trị trong Thế Chiến II và mâu thuẫn lâu đời giữa hai bên.
Năm 1948, Phần Lan trở thành nước trung lập thông qua hiệp ước hữu nghị với Liên Xô, với kỳ vọng không để lặp lại bi kịch cuộc chiến mùa đông. Sau khi Liên Xô tan rã, Phần Lan đã gia nhập Liên minh châu Âu (EU) vào năm 1995. Tuy nhiên, Helsinki vẫn lựa chọn chính sách không liên minh quân sự và không muốn gia nhập NATO, do người dân Phần Lan lo ngại nguy cơ đối đầu với Nga.
Theo một cuộc khảo sát vào mùa thu năm 2021, chưa tới 1/3 người dân Phần Lan ủng hộ gia nhập NATO, xu hướng này vốn đã kéo dài suốt nhiều thập niên. Thay vào đó, người Phần Lan thích được xem như cầu nối kinh tế và ngoại giao giữa Nga với phương Tây.
Nhưng quyết định xâm lược Ukraine của Putin đã làm thay đổi dư luận Bắc Âu. Hiện nay, nhiều người đã coi Nga là một mối đe dọa. Phần lớn công chúng và hầu hết đảng chính trị ở Phần Lan đều ủng hộ gia nhập NATO. Phần Lan có khả năng sẽ nộp đơn xin gia nhập trước Hội nghị thượng đỉnh NATO tại Madrid vào cuối tháng 6 năm 2022.
Nga được cho là đã bắt đầu đưa thêm các hệ thống vũ khí hạng nặng và tên lửa tới gần biên giới Phần Lan, sau khi Helsinki công bố ý định gia nhập NATO. Tuy nhiên, Điện Kremlin sẽ phải cẩn trọng xem xét khả năng sử dụng biện pháp quân sự với Phần Lan. Kể từ năm 2014, lực lượng phòng vệ 280,000 quân của Helsinki đã được tái cấu trúc để phản ứng nhanh với chiến tranh lai, loại chiến tranh trên nhiều mặt trận, từ chính trị, quân sự cho tới tấn công mạng. Hồi đầu tháng 4 năm 2022, chính phủ Phần Lan đã tăng thêm 2 tỷ đô la chi tiêu quốc phòng, cao hơn 70% so với ngân sách quân sự thường niên của nước này.
Gửi ý kiến của bạn
