TIJUANA – Một phiên điều trần tại phiên tòa di trú Hoa Kỳ sẽ diễn ra vào thứ Ba, 26 tháng 2 năm 2022, trước Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, theo APnews đưa tin ngày Chủ Nhật, 24 tháng 4 năm 2022.
Tổng thống Joe Biden đã tạm dừng chính sách xin tị nạn “Ở lại Mexico” (Remain in Mexico) ngay trong ngày đầu tiên ông nắm quyền. Một thẩm phán đã buộc ông phải khôi phục nó vào tháng 12 năm 2021, nhưng chỉ có 3,000 di dân được ghi danh vào cuối tháng 3 năm 2022, con số ít ỏi so với thời kỳ chính quyền ngăn chặn khoảng 700,000 di dân ở biên giới.
Chính sách “Chương trình Bảo vệ Di dân” (Migrant Protection Protocols), được biết đến rộng rãi dưới thời Tổng thống Donald Trump, là trung tâm trong nỗ lực ngăn chặn người xin tị nạn sau khi được ban hành vào năm 2019.
Gần 2,200 người xin tị nạn, 73% trong số những người ghi danh tính đến tháng 3 năm 2022, là đến từ Nicaragua; hầu hết những người còn lại đến từ Colombia, Cuba, Ecuador và Venezuela. Các nhà chức trách Hoa Kỳ đã ngăn chặn hơn 56,000 người Nicaragua, từ tháng 12 đến tháng 3.
Những lời chỉ trích về chính sách đều giống nhau dưới thời Biden và Trump: di dân đang sợ hãi vì phải ở các thành phố biên giới nguy hiểm của Mexico và rất khó khăn để tìm luật sư từ Mexico.
Bộ trưởng Bộ Nội An Hoa Kỳ Alejandro Mayorkas miễn cưỡng thừa nhận rằng chính sách đã khiến số người xin tị nạn giảm hẳn dưới thời Trump nhưng cũng khẳng định rằng nó không khỏa lấp được những tác hại.
Emil Cardenas, 27 tuổi, cho biết anh bị thương ở chân và phải uống nước tiểu sau trong 3 ngày lội bộ ở vùng núi gần San Diego; một kẻ buôn lậu đã cuỗm sạch 10,000 đô la và hộ chiếu, điện thoại và các giấy tờ tùy thân khác của anh. Cardenas hy vọng được sống gần anh trai, một linh mục Công giáo ở New Jersey, trong khi xin tị nạn, nhưng phải ở lại nơi tạm trú Tijuana trong khi chớ tới phiên điều trần đầu tiên ở San Diego vào ngày 18 tháng 5. Ở đây có nhiều người khác cũng đang chờ phiên điều trần thứ ba hoặc thứ tư của họ.
Nhiều người đã bị cướp và hành hung ở Mexico, khiến họ quá sợ hãi không dám rời khỏi nơi tạm trú. Vấn đề đặt ra trước Tối cao Pháp viện là liệu chính sách có tính cân nhắc và có thể được chấm dứt, như chính quyền Biden lập luận, hay như những gì Texas và Missouri nói là Quốc hội phải ra lệnh không được thả di dân vào Hoa Kỳ.
Không có đủ các cơ sở để tạm giữ, các tiểu bang cho rằng lựa chọn duy nhất là để di dân ở Mexico chờ xét xử về việc xin tị nạn ở Hoa Kỳ.
Hai bên cũng không đồng ý về việc liệu cách chính quyền kết thúc chính sách có tuân thủ luật liên bang buộc các cơ quan phải tuân theo các quy tắc nhất định và giải thích hành động của họ hay không.
Một phán quyết dự kiến sẽ được đưa ra ngay sau khi Title 42 chấm dứt vào ngày 23 tháng 5. Quyết định chấm dứt Title 42 đang bị thách thức về mặt pháp lý bởi 22 tiểu bang và khiến cho sự chia rẽ trong Đảng Dân chủ ngày càng sâu sắc.
Các thẩm phán cảnh báo di dân rằng luật nhập cư rất phức tạp và thời gian sẽ kéo dài hơn nếu họ không có luật sư. Nhiều di dân cho biết các cuộc gọi họ gọi đến luật sư không có ai nghe máy, và họ cũng không có khả năng chi trả các khoản phí.
Gần như tất cả những người di cư đều cho biết họ sợ phải chờ đợi ở Mexico. Khoảng 15% được tha vì viên chức tị nạn thấy rằng những lo lắng của họ là có cơ sở, cùng với những người khác có lý do về giới tính hoặc khuynh hướng tình dục, được cho là khiến họ dễ bị tổn thương ở Mexico. Trong khi đó, những người bị trả về thắc mắc tại sao lại là họ trong khi rất nhiều người khác lại được thả ở Hoa Kỳ.
“Nó là một cuộc xổ số,” Alvaro Galo, 34 tuổi, một người đàn ông Nicaragua, người dọn dẹp và nấu các bữa ăn tại nhà tạm trú cho biết.