Với mục đích tìm hiểu, học hỏi nỗ lực gìn giữ tiếng mẹ đẻ của cộng đồng người Việt ở Mỹ, vào trưa ngày Thứ Bảy 26/03/2022, Jay Chen - ứng cử viên dân biểu liên bang địa hạt 45- đã đến thăm viếng Trường Việt Ngữ Cộng Đoàn Công Giáo Westminster. Thầy Vũ Hoàng- đồng sáng lập Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam Cali, thầy hiệu trưởng Nam và thầy hiệu phó Thịnh đã có mặt để dắt ông Chen đi thăm, giới thiệu các hoạt động của trường.
Jay Chen chia sẻ rằng ông người gốc di dân Đài Loan, đã từng giữ chức vụ Chủ Tịch Hội Đồng Học Khu Hacienda Heights vào đầu thập niên 2000s. Trong thời gian này, ông đã từng kiến tạo các lớp học dạy tiếng Quan Thoại, giúp trẻ em gốc Hoa tìm hiểu ngôn ngữ văn hóa cội nguồn của mình, đồng thời cổ xúy một nước Mỹ đa sắc tộc, đa văn hóa. Nỗ lực này tương tự với những gì mà cộng đồng gốc Việt ở Mỹ đã và đang làm trong suốt nhiều thập niên qua. Ông được biết rằng cộng đồng gốc Việt đã phải soạn thảo ra bộ sách giáo khoa dạy tiếng Việt cho riêng mình, nhằm mục đích giữ gìn tiếng Việt truyền thống trong sáng, không sử dụng thứ ngôn ngữ bị bóp mép, kém văn hóa của nền giáo dục cộng sản Việt Nam đang tồn tại . Ông muốn hiểu rõ hơn những khó khăn mà cộng đồng gốc Việt đã và đang gặp phải trong công cuộc bảo toàn ngôn ngữ của mình.
Thầy Vũ Hoàng, thầy Nam đã tường thuật, giải thích hoạt động của Trường Việt Ngữ Cộng Đoàn Westminster trong suốt hơn hai thập niên qua. Đây là một trong những trường Việt Ngữ lâu đời nhất của người Việt Quận Cam. Do nhà thờ Blessed Sacrament mới được tân trang, hiện nay trường được sử dụng những điều kiện cơ sở vật chất thật khang trang, rộng rãi. Vào thời điểm trước đại dịch covid-19, có lúc trường đã tiếp nhận được đến gần 400 em học sinh. Hiện nay, khi hoạt động trở lại sau mùa dịch, trường có gần 200 em đang theo học các lớp Việt Ngữ từ lớp 1 đến lớp 6. Tại trường, các em không chỉ học đọc và viết tiếng Việt, mà còn được học cả lịch sử, văn hóa của Việt Nam nữa. Các em được giáo dục theo đúng tinh thần “tiên học lễ, hậu học văn”. Khi thấy có khách đến thăm lớp, các em đã đứng lên chào hết sức lễ phép.
Có thể nói rằng Trường Việt Ngữ Cộng Đoàn Westminster tồn tại và phát triển là nhờ sự chung tay góp sức của cộng đồng. Học phí thu từ học sinh chỉ mang tính tượng trưng, đủ để trả tiền điện, nước, tiền mua sách. Tất cả thầy cô dạy đều là tình nguyện viên không lương. Có nhiều thầy cô đã dạy ở đây hơn 10 năm trời. Sự tình nguyện này còn có sự kế thừa: một số em học sinh đã từng học ở trường, sau này khi lớn lên lại quay trở lại trường để trở thành thầy cô giáo.
Nói về khó khăn trong việc duy trì ngôn ngữ Việt tại hải ngoại, thầy Vũ Hoàng cho rằng cái chính vẫn là kinh phí và nhân sự. Thầy nhớ lại trong thời gian đầu khi bắt đầu in những cuốn sách giáo khoa, Ban Đại Diện Các Trung Tâm Việt Ngữ Nam Cali đã phải mượn tiền ứng trước của các mạnh thường quân. Sau khi sách bán được cho các trung tâm Việt Ngữ, tiền thu được mới hoàn trả lại. Nếu muốn bộ sách giáo khoa này hoàn chỉnh, được sử dụng bởi các trường công lập dạy tiếng Việt ở Quận Cam, nó cần được tu chỉnh thêm bởi những nhà giáo dục chuyên môn của nền giáo dục Hoa Kỳ.
Về phần mình, Jay Chen đã bày tỏ sự ngưỡng mộ nỗ lực bảo tồn ngôn ngữ, văn hóa của cộng đồng gốc Việt. Hai cộng đồng tị nạn Đài Loan, Việt Nam ở Mỹ có nhiều điểm tương đồng. Nhưng cộng đồng Đài Loan may mắn có được sự liên kết, hỗ trợ từ một nước Đài Loan tự do dân chủ. Chính quyền Đài Loan hiện đang hỗ trợ chương trình ngôn ngữ Quan Thoại ở 2 thành phố Cerritos và Fullerton, đều thuộc địa hạt 45. Ông Chen hoàn toàn ủng hộ những chương trình này. Trong khi đó, cộng đồng gốc Việt không có được điều này từ chính quyền độc tài cộng sản Việt Nam. Ông Chen nghĩ rằng có thể có một số nguồn tài trợ từ cấp quận hạt, tiểu bang cho các hoạt động văn hóa, ngôn ngữ của các cộng đồng sắc tộc. Ông hứa là khi trở thành dân biểu liên bang sẽ tìm hiểu thêm về các nguồn hỗ trợ có thể có từ cấp liên bang. Những đóng góp của các trường Việt ngữ, cũng như các trường dạy tiếng Quan Thoại cùng các ngôn ngữ sắc tộc khác là cần thiết cho một đất nước Hoa Kỳ đa văn hóa, đa sắc tộc. Điều này càng có ý nghĩa hơn khi sự thù hận sắc tộc của các nhóm cực đoan, theo chủ nghĩa thượng tôn da trắng đang có chiều hướng trỗi dậy trong những năm gần đây. (DV)