WARSAW – Ngũ Giác Đài đã từ chối đề nghị của Ba Lan về việc chuyển các máy bay chiến đấu MiG-29 qua tay Hoa Kỳ rồi mới giao cho Ukraine, theo APnews đưa tin ngày Thứ Ba, 8 tháng 3 năm 2022.
Phát ngôn viên của Ngũ Giác Đài John Kirby cho biết, đề xuất của Ba Lan về việc chuyển các máy bay phản lực đến Căn cứ Không quân Ramstein ở Đức là không khả thi, vì nó làm dấy lên lo ngại rằng các máy bay chiến đấu khởi hành từ một căn cứ quân sự của Hoa Kỳ và NATO sẽ bay vào không phận đang tranh chấp với Nga trong cuộc chiến Ukraine.
Kirby cho biết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục bàn bạc với Ba Lan và các đồng minh khác trong NATO về vấn đề này, nhưng chúng tôi tin đề xuất của Ba Lan như vậy là không khả thi. Đơn giản là không hề có lý do nào hợp lý để làm vậy.”
Thứ trưởng ngoại giao Hoa Kỳ Victoria Nuland cho biết thông báo của Ba Lan là một điều bất ngờ. Bà nói: “Theo tôi được biết thì họ không có bàn bạc gì trước với chúng tôi về kế hoạch chuyển máy bay cho chúng tôi hết.”
Ukraine đang xin tăng cường thêm máy bay chiến đấu. Các phi công Ukraine được đào tạo để lái máy bay chiến đấu thời Liên Xô. Washington đang xem xét đề xuất Ba Lan sẽ cho Ukraine các máy bay Mig29 để đổi lại các máy bay F-16 của Hoa Kỳ.
Bộ Ngoại giao Ba Lan đã công bố kế hoạch mới, cho biết các máy bay phản lực sẽ được chuyển giao miễn phí cho Ramstein: “Đồng thời, Ba Lan yêu cầu Hoa Kỳ cung cấp cho chúng tôi những máy bay đã qua sử dụng có các khả năng hoạt động tương ứng.”
Chính phủ Ba Lan cũng kêu gọi các nước khác có máy bay MIG-29 làm theo. Việc Ba Lan chuyển giao 28 chiếc MiG-29 báo hiệu quyết tâm của phương Tây trong việc răn đe Nga.
Phía Nga đã cảnh báo rằng việc hỗ trợ lực lượng không quân của Ukraine ở Moscow sẽ được coi là trực tiếp ‘nhúng tay’ vào cuộc xung đột và họ sẽ trả đũa. Chuyển giao máy bay cũng sẽ làm suy yếu lực lượng không quân của Ba Lan vào thời điểm mà tình hình nguy hiểm ở Đông Âu ngày càng tăng cao.
Việc chuyển giao các máy bay MiG cho Ukraine là rất phức tạp vì cả NATO và Liên minh châu Âu đều không muốn bị coi là trực tiếp ‘nhúng tay’ vào giao dịch, điều này sẽ làm tăng cao tình trạng vốn đã căng thẳng với Nga. Hoa Kỳ không có kế hoạch trực tiếp giao các máy bay cho Ukraine.
Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki cho biết bất kỳ quyết định nào về việc chuyển giao các loại vũ khí tấn công đều phải được các thành viên NATO thống nhất đồng ý. Ông nói: “Đây là lý do tại sao chúng tôi có thể giao toàn bộ phi đội máy bay chiến đấu của mình cho căn cứ ở Ramstein, nhưng chúng tôi chưa sẵn sàng để làm bất cứ gì bởi vì… chúng tôi không phải là một phần trong cuộc chiến.”
Để NATO và EU không trực tiếp dính dáng vào cuộc xung đột của Ukraine, các quan chức Hoa Kỳ và Ba Lan đã cân nhắc nhiều phương án. Một trong số đó là “tặng” các máy bay MiG của Ba Lan cho Hoa Kỳ. Theo kịch bản, Ba Lan sẽ chuyển các máy bay chiến đấu đến căn cứ của Hoa Kỳ ở Đức, nơi chúng sẽ được sửa san lại và bay tới một quốc gia không thuộc NATO hay Liên minh châu Âu. Sau đó, các phi công Ukraine sẽ lái chúng bay về Ukraine.