HOA KỲ – Tòa án Tối cao đã dọn đường cho Ủy Ban 6 Tháng 1 công bố hồ sơ tổng thống từ Tòa Bạch Ốc thời Trump trong nỗ lực điều tra vụ bạo loạn Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021, theo trang CNN đưa tin ngày Thứ Tư, 19 tháng 1 năm 2022.
Tối ngày Thứ Tư, 19 tháng 1 năm 2022, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã bác bỏ yêu cầu của cựu Tổng thống Donald Trump về việc ngăn công khai hồ sơ liên quan vụ bạo loạn Điện Capitol. Quyết định của tòa đồng nghĩa với việc hơn 700 trang tài liệu liên quan tới vụ bạo loạn ở Điện Capitol có thể sẽ được Cơ quan Lưu trữ Quốc gia (National Archives) chuyển cho Ủy ban Đặc biệt Hạ viện.
Chỉ có một trong 9 thành viên Tòa án Tối cao phản đối quyết định Thẩm Phán Tối Cao Pháp Viện Clarence Thomas. Thẩm phán Clarence Thomas sẽ chấp nhận yêu cầu của Trump nhưng không giải thích về lý do bất đồng quan điểm của mình.
Chính quyền Biden ủng hộ việc giao tài liệu cho Ủy ban, cho rằng việc công khai tài liệu là vì lợi ích cao nhất của quốc gia và từ chối viện dẫn đặc quyền hành pháp. Các tài liệu bao gồm nhật ký hoạt động, lịch trình, ghi chú bài phát biểu và ba trang ghi chú viết tay của Chánh văn phòng Bạch Ốc lúc bấy giờ là Mark Meadows - các giấy tờ có thể tiết lộ diễn biến bên trong Cánh Tây khi vụ bạo loạn xảy ra.
Trump cũng đang tìm cách giữ bí mật về dự thảo tuyên bố tôn vinh hai sĩ quan cảnh sát đã chết trong vụ bạo loạn, các bản ghi nhớ và các tài liệu khác về việc gian lận bầu cử được cho là nỗ lực lật lại thất bại của Trump.
Ủy ban Hạ viện, Tòa Bạch Ốc, Cơ quan Lưu trữ Quốc gia và các luật sư của Trump đã không trả lời các câu hỏi của CNN về lệnh của Tòa án Tối cao.
Các luật sư của Trump nói rằng các tài liệu là hồ sơ nhạy cảm, và các đặc quyền có hiệu lực. “Sự bất đồng giữa một Tổng thống đương nhiệm và người tiền nhiệm từ đảng chính trị đối thủ của ông ấy vừa mới lạ vừa làm nổi bật tầm quan trọng của đặc quyền hành pháp, cũng như khả năng của Tổng thống và các cố vấn trong việc cho và nhận những lời khuyên đầy đủ, thẳng thắn và đáng tin, mà không lo ngại rằng các thông tin liên lạc rồi đây sẽ bị công khai cho mục tiêu chính trị,” luật sư của Trump, Jesse R. Binnall nói với các thẩm phán.
Ông nhấn mạnh rằng Quốc hội không có mục đích lập pháp hợp lệ để yêu cầu công khai các tài liệu. Binnall nói thêm: “Quốc hội không được phép thông qua các giấy tờ tuyệt mật của một cựu Tổng thống vì bất đồng chính trị.” Tuy nhiên, Tòa án Tối cao nhấn mạnh không cần trả lời câu hỏi liệu cựu tổng thống Donald Trump có thể thực thi đặc quyền hành pháp trong vụ kiện hay không.
“Tòa phúc thẩm kết luận yêu cầu của Trump không có tác dụng ngay cả khi ông ấy đang nắm quyền, cho nên tư cách cựu tổng thống không tạo ra sự khác biệt nào trong phán quyết cuối cùng,” Tòa án Tối cao cho biết.
Steve Vladeck, giáo sư trường Đại học Luật Texas, nhận xét: “Phán quyết tối nay là một bước lùi lớn đối với cựu Tổng thống Trump trong nỗ lực ngăn Cơ quan Lưu trữ Quốc gia giao tài liệu cho Ủy ban 6 tháng 1.”
Ảnh hưởng cho cuộc điều tra của Ủy ban 6 Tháng 1
Quyết định của Tòa án Tối cao là một đòn giáng mạnh đối với Trump, vào thời điểm mà Ủy ban Đặc biệt đang gặp khó khăn trong việc thu thập thông tin từ hàng trăm nhân chứng và các nhà mạng. Giờ đây, Ủy ban sẽ bắt đầu nhận được các hồ sơ mà họ yêu cầu. Điều này cũng có thể gửi một tín hiệu cho các nhân chứng khác, rằng họ có rất ít khả năng để phản đối trát đòi liên quan đến vụ việc ngày 6 tháng 1. Điều này có thể dẫn tới việc nhiều cựu quan chức Bạch Ốc sẽ phải ra làm chứng.
Thẩm phán Brett Kavanaugh cho biết, mặc dù đứng về phía đa số nhưng ông không hoàn toàn đồng ý với quyết định của tòa phúc thẩm cấp thấp hơn. “Tòa phúc thẩm cho rằng một cựu Tổng thống có thể không viện dẫn thành công đặc quyền liên lạc diễn ra trong nhiệm kỳ Tổng thống của mình, ít nhất là nếu Tổng thống đương nhiệm không ủng hộ yêu cầu đặc quyền đó. Những ý kiến của Tòa phúc thẩm là tuyên bố sai và không nên được coi là tiền lệ ràng buộc trong tương lai,” ông nói.
Tuy nhiên, để nói rằng một cựu Tổng thống có thể yêu cầu đặc quyền đối với những thông tin liên lạc xảy ra trong nhiệm kỳ Tổng thống của mình, “không có nghĩa là đặc quyền đó là tuyệt đối hoặc không thể bị vượt qua,” Kavanaugh nói thêm.