Lạm phát cao kỷ lục trong gần 40 năm trở thành mối đe dọa lớn nhất đối với nền kinh tế Hoa Kỳ, và là bài toán nan giải cho Quỹ Dự Trữ Liên Bang (FED) và Tổng thống Biden. (Nguồn: pixabay.com)
WASHINGTON - Lạm phát đã tăng với tốc độ kỷ lục trong gần 40 năm vào tháng 12 năm 2021, tăng vọt 7% so với một năm trước đó, trở thành mối đe dọa lớn nhất đối với nền kinh tế Hoa Kỳ, và là bài toán mà Quỹ Dự Trữ Liên Bang (FED) và Tổng thống Biden phải tìm cách giải quyết, theo trang APnews đưa tin ngày Thứ Tư, 12 tháng 1 năm 2022.
Giá tiêu dùng ở Hoa Kỳ trong tháng 12 năm 2021 tiếp tục tăng lên mức cao nhất trong vòng gần 4 thập niên do giá thuê phòng ở, giá xe hơi, khí đốt, thực phẩm và đồ nội thất tăng mạnh, như một phần của sự phục hồi nhanh chóng sau đợt suy thoái do đại dịch gây ra.
Những khoản viện trợ lớn từ chính phủ và lãi suất cực thấp đã giúp thúc đẩy nhu cầu hàng hóa, đồng thời tiêm chủng cũng giúp người dân tự tin đi ăn uống và du lịch. Khi người dân tăng chi tiêu, các chuỗi cung ứng vẫn bị siết chặt bởi tình trạng thiếu nhân công và nguyên liệu thô; chính điều này ảnh hưởng đến cán cân cung-cầu làm cho giá cả tăng lên.
Hôm Thứ Tư, 12 tháng 1 năm 2022, Bộ Lao Động Hoa Kỳ báo cáo lạm phát tổng thể tăng 0.5% so với tháng 11 năm 2021, giảm so với 0.8% của tháng trước. Dù vậy, hầu hết các nhà kinh tế đều cho rằng lạm phát sẽ không sớm trở lại mức trước đại dịch.
“Áp lực lạm phát ở Hoa Kỳ không có dấu hiệu giảm bớt,” James Knightley, kinh tế gia quốc tế trưởng tại ING ở New York cho biết. “Kể từ thời Thatcher và Reagan, con số chưa từng cao đến mức như vậy. Chúng ta có thể gần đạt đến mức đỉnh, nhưng điều nguy hiểm là lạm phát vẫn tăng cao trong thời gian dài.”
Lạm phát cao không chỉ là vấn đề của riêng Hoa Kỳ. Trong 19 quốc gia châu Âu sử dụng đồng tiền chung Euro, lạm phát đã tăng 5% trong tháng 12 năm 2021 so với một năm trước đó, mức tăng lớn nhất được ghi nhận. Các công ty lớn và nhỏ đang cố gắng bằng mọi giá để thích ứng.
Các công ty, cơ sở đang gặp khó khăn trong việc thuê mướn người đã phải tăng lương, nhưng mức tăng đó không ‘xi nhê’ gì trước mức tăng còn cao hơn của giá cả hàng hóa và dịch vụ. Các gia đình có thu nhập thấp cảm thấy điều này rõ nhất.
Hoa Kỳ chưa từng gặp điều tương tự kể từ đầu những năm 1980. Khi đó, Cựu Chủ Tịch Quỹ Dự Trữ Liên Bang Paul Volcker đã đối phó bằng cách đẩy lãi suất lên mức cao nhức nhối - lãi suất cơ bản dành cho khách hàng thân thiết nhất của các ngân hàng đạt 20% vào năm 1980 – tuy Volcker đã thành công trong việc kiềm chế mức lạm phát, nhưng đã đẩy nền kinh tế vào một cuộc suy thoái trầm trọng.
Lạm phát cao đã khiến cho Tổng thống Biden phải tìm cách phòng vệ. Ban đầu, chính quyền của ông, lặp lại lời các quan chức FED, cho rằng việc tăng giá sẽ chỉ là tạm thời. Bây giờ thì lạm phát đã kéo dài, Biden và một số Nghị sĩ Đảng Dân chủ bắt đầu đổ lỗi cho các tập đoàn lớn, cho rằng các nhà sản xuất thịt và các ngành công nghiệp khác đang lợi dụng tình trạng thiếu hụt do đại dịch để tăng giá cả, kiếm lợi. Tuy nhiên, ngay cả một số kinh tế gia cánh trung tả cũng không đồng ý với mấy lời đó.
Giá xe hơi cũ đã tăng hơn 37% trong năm qua do tình trạng thiếu phụ tùng lắp ráp khiến các công ty xe không thể sản xuất đủ xe mới. Những hạn chế trong chuỗi cung ứng đã khiến giá đồ nội thất cao hơn gần 14% trong năm qua.
Người mua sắm đang cảm thấy ngột ngạt, từ trạm xăng cho đến cửa hàng tạp hóa. Vicki Bernardo Hill, một nhà trị liệu 65 tuổi ở Gaithersburg, Maryland, cho biết bà không còn chọn thức ăn đóng hộp, hộp ngũ cốc hoặc các mặt hàng bánh loại Extra vào giỏ hàng của mình tại Giant Food. Hill nói: “Tôi đang cố theo sát danh sách mua sắm, chỉ chọn mấy thứ đang giảm giá.” Vì không tìm được một chiếc xe cũ giá tốt, Hill đã phải bấm bụng chi nhiều hơn dự định 5,000 đô la để mua một chiếc Mazda mới.
Lạm phát có thể giảm bớt khi làn sóng Omicron giảm dần và người dân chi tiêu nhiều hơn vào các dịch vụ như du lịch, ăn uống và xem phim. Điều đó sẽ làm giảm nhu cầu hàng hóa và giúp khơi thông chuỗi cung ứng. Nhưng một số mức giá, chẳng hạn như giá thuê nhà, có thể sẽ còn ở mức cao dài dài. Chi phí thuê nhà, vốn đã tăng nhanh kể từ mùa hè, đã tăng 0.4% trong tháng 12 năm 2021, mức tăng hàng tháng thứ ba liên tiếp.
Jerome Powell nói với Quốc hội rằng phải chống lạm phát cao một cách quyết liệt hơn nếu cần thiết, Quỹ Dự trữ Liên bang đã sẵn sàng đẩy nhanh việc tăng lãi suất dự kiến bắt đầu trong năm 2022. Việc tăng lãi suất được cho là sẽ khiến việc vay mua nhà hoặc xe hơi trở nên đắt hơn, giúp hạ nhiệt nền kinh tế.
Một số ngân hàng dự đoán Fed sẽ nâng lãi suất tới 4 lần trong năm 2022, trong đó có các ngân hàng: Goldman Sachs, J.P.Morgan và Deutsche Bank. Nhưng việc FED tăng lãi suất quá nhanh gây lo ngại có thể làm xáo trộn thị trường tài chính và siết chặt các điều kiện tài chính trên toàn cầu.
Lạm phát tăng vọt và kéo dài cũng khiến Tổng thống Joe Biden và Đảng Dân chủ gặp khó khăn hơn trong việc duy trì đa số trong Quốc hội tại cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới cũng như trong việc thông qua các dự luật thuế và chi tiêu riêng.
Gửi ý kiến của bạn
