Hôm nay,  

Từ Chuyện Afghanistan Là Mồ Chôn Đế Quốc …

12/09/202109:28:00(Xem: 1544)

Sơ lược diễn tiến tình hình Afghanistan gần đây

Năm 1747, lợi dụng sự suy yếu của 2 nước Perse và Ấn, Ahmad Khan thống nhứt Afghanistan lần đầu tiên . Thanh niên Ahmad còn là một thi sĩ, đã đánh chiếm các bộ lạc khác để mở mang xứ Afghanistan . Sau khi ông chết, xứ sở rơi vào khủng hoảng triền miên kéo dài 150 năm, với cả cuộc chiến với Đế quốc Anh .

Qua năm sau, một vị tướng của Anh tới trình diện Triều đình Kaboul để xin thiết lập mối quan hệ với Afghanistan .

Năm 1840, xảy ra vụ xung đột giữa Anh và Nga . Chỉ 2 năm sau, trong một cuộc diễu binh, quân afghans giết hết 16 000 quân Anh không võ trang .

Để tránh xung đột, năm 1893, Anh kẻ một đường dài 2600 km trên vùng núi giữa Afghanistan và Ấn độ thuộc Đế quốc Anh.

Năm 1919, Liên-xô bắt đầu viện trợ cho Afghanistan .  Đến năm 1973, Afghanistan bị Liên-xô lật đổ, thiết lập chế độ cộng sản . Năm 1979 Liên xô xâm chiếm afghanistan, bị dân afghans làm thánh chiến chống lại . Trong thời chiến tranh lạnh giữa hai khối, Mỹ muốn đưa Liên xô vào thế khó khăn, cho những nhóm khủng bố hồi giáo từ các nơi lẻn về trong đó có cả chàng trai trẻ Oussama Ben Laden . Năm 1989, cầm cự không nổi nữa, Liên xô rút ra khỏi Afghanistan để khỏi sa lầy thêm, tổn thất nặng, với 13 000 người chết và 53 000 thương tật .

Qua 2 năm sau, Mỹ thật sự nhảy vô Afghanistan để truy lùng tên khủng bô Oussama Ben Laden đã chỉ huy đánh sập 2 tòa cao ốc ở NY làm cho 2977 người chết, chỉ để chứng tỏ « Mỹ không phải là quốc gia bất khả xâm phạm » .

20 năm sau, Mỹ bỏ chạy khi quân talibans chưa tới Kaboul . Và họ chỉ có 80 000 quân trong lúc dưới tay Mỹ có 300 000 quân afghans được Mỹ huấn luyện và trang bị võ khí tối tân đủ loại .

Trước thực tế ở Afghanistan hôm rồi, có vài người của Nhà nước vc ở Hà nội tự sướng, nói một cách tự hào «Quân đội nhân dân ta chưa từng bị thua, đánh đâu thắng đó . Thắng cả virus vũ hán !» !


Kaki 

Ở Việt nam trước 75, chắc ngày nay, vẫn còn vài người nhớ « Đảng kaki », « giới kaki », « dân kaki », ...Có lần, một vị cố vấn lớn tuổi, có dịp can thiệp trực tiếp với ông Tổng thống Nguyễn văn Thiệu về vụ « Phụ tá An ninh Đặng văn Quang  tại Tổng thống Phủ mang tai tiếng tham nhũng » . Ông Thiệu trả lời « Tôi biết nhưng  kẹt  cùng  kaki với nhau . Khó quá !» .


Vậy kaki là gì?

Nhơn nói chuyện về Afghanistan, thật bất ngờ chúng ta có được một thông tin khá lý thú về tiếng «kaki» với cả nguồn gốc của nó .

Ai cũng biết và cũng thấy lính là vận quân phục kaki . Hay nói kaki là nói người lính .

« Kaki » là tiếng afghan, viết đúng, phải như viết như vầy « Khaki » . Khaki có nghĩa là màu đất của vùng núi khô cằn nơi những chiến binh pachtouns (sắc dân đông, thành lập xứ Afghanistan, chiếm phía Nam và Đông-Nam của Afghanistan) ngụy trang bằng y phục cùng màu đất. Năm 1900, quân Anh đóng quân ở biên giới Ấn-Afghan bắt chước cũng mặc quân phục cùng màu . Từ đó, quân đội là mặc quần áo màu đất khaki, tức vãi màu kaki .

Ngoài ra, khi đi đánh giặc, dân afghans nghĩ ra cách làm cho đối phương không nhìn thấy quân ta nên ngụy trang cho tiệp với nơi mai phục . Từ xưa, Afghanistan vẫn là dân thiện chiến, lì lợm, thứ sớm đầu, tối đánh . Nên các nước địa phương gọi là «Vương quốc xấc xược», «Vương quốc du côn» .

Phải chăng vì vậy mà lần lược, cả 3 Đế quốc đầu xỏ Anh, Liên xô và Huê kỳ đã phải tháo chạy ? Riêng Huê kỳ chạy không kịp chuẩn bị, bỏ lại ngày nay cả ngàn dân với gia đình trong tay quân talibans, một số lớn võ khí trị giá cả 82 tỷ đô-la ! Nhưng ông Tổng thống Joe Biden vẫn khẳng định là ông có lý . Một quyết định cực kỳ thông minh !


Dân Afghans hung hăng, giỏi đánh giặc?

Nhưng tại sao dân Afghans lại lì lợm, đánh giặc dai dẳng, làm cho các nước lớn, binh lính tinh nhuệ, trang bị tối tân, mà phải thua?

Theo nhà nhơn chủng học người Mỹ, ông Carleton Coon, dân Afghans có máu họ hàng với dân Kurdes và dân Berbères, giống dân miền núi, họ lúc nào cũng sống ly khai, chống đối, không giống những sắc dân ở đồng bằng. Có thử chinh phục họ, cũng không được.

Dân Turkestan, Afghanistan, Perse, ...từng sống du mục xa. Bản chất cố hữu của họ là đánh và chiếm đoạt.

Nhưng nỗi lo sợ của Afghanistan không  ở người Anh mà Nga . Họ thấy nếu không có Anh tới thì Nga đã nuốt họ từ cuối thế kỷ 19e rồi . Với Anh, Afghanistan chỉ là bức thành bảo vệ Ấn  độ cho họ . Còn Nga đi chậm, từng bước, nhưng là kẻ thù nguy hiểm của họ . Thế mà Nga cũng thua êm .


Thời hoàng kim của phụ nữ

Năm 1972, trên đường phố Kaboul, phụ nữ nhởn nhơ với mini-jupes đủ màu sắc . Đó là giai đoạn Afghanistan canh tân, thế tục, giải phóng, nhứt là giải phóng phụ nữ . Khăn trùm kín mặt không còn bị bắt buộc nữa . 

Thành phần dân chúng có học, đều học theo Anh, Pháp, theo văn minh anh-pháp . Một Trung học pháp mở cửa . Giới khảo cổ pháp tới làm việc . Được ưu đãi . Họ ở đó như một Quốc gia trong một Quốc gia .

Năm 1968, ông Georges Pompidou của Pháp tới Kaboul để đề nghị 2 nước hợp tác cùng khai thác mỏ sắt . Đây thật sự là lúc các cô gái afghanes tới Đại học, đầu tóc chải kiểu mới, jupes ngắn khỏi đầu gối . Tuy nhiên hiện tượng này cũng chỉ mới xảy ra ở những thành phố lớn và chỉ trong giới khá giả, tây học mà thôi. 

Đường xá bắt đầu tráng nhựa . Điện khí hóa . Du khách cũng lần lượt kéo nhau tới . Nhưng đại bộ phận xã hội bộ lạc vẫn chưa thay đổi được .

Rất tiếc thời hoàng kim vừa mới nhá lên lại vội tắt phục mất vì Liên xô tới . Mỹ nhắm qua Pakistan, phong tỏa Kaboul.


Năm 1998, Bin Laden tuyên bố lệnh trừng phạt Huê kỳ từ đất lánh nạn . Ben Laden chọn Afghanistan ẩn trốn để đánh Huê kỳ vì nơi đây là đất màu kaki, màu mà người ẩn trốn khó bị lộ diện .

Sau vụ khủng bố 9-11, Huê kỳ tới Afghanistan và ở lại 20 năm.


Tại sao Huê kỳ tháo chạy khỏi Afghanistan?

«Suốt thời gian qua, Mỹ liên tục nói dối khủng khiếp là ta thành công tái thiết Afghanistan» . Đó là lời tuyên bố trước Quốc hội Huê kỳ của ông John Sopko, Tổng Thanh tra đặc trách về Afghanistan (Le Point, 10/09/21, Paris). 

Ông lớn tiếng tố cáo cái văn hóa nói dối đang ngự trị các Cơ quan quan trọng của Huê kỳ đặc trách tái thiết xứ Afghanistan. Ông còn dẫn chứng trước Quốc hội những thí dụ nổi cộm.

 Ông đặt câu hỏi «145 tỷ đô la của Mỹ bỏ ra trong 20 năm qua để tái thiết Afghanistan  đã chạy đi đâu?» . Tính ra thì số tiến này nhiều hơn hối năm 1945, Mỹ đã bỏ ra tái thiết Âu châu . Và đâu là kết quả ?

Cuộc điều trần này đã xảy ra hồi đầu năm rồi nhưng nay mới được «Association National Security Archive» của Đại học George Washington tiết lộ . Đây là một tổ chức tranh đấu cho tính minh bạch của chánh sách đối ngoại huê kỳ .

Phải nhiều năm làm việc trên thực địa với một ê-kíp 175 người, ông John Sopko mới có được kết quả như vậy .

Tất cả những gian dối đó đều do những báo cáo «phịa», tức báo cáo «đểu» hoặc lập trên những dữ liệu hoàn toàn tưởng tượng .

Theo ông John Sopko, vấn đề là mọi người được ngăn cản nói ra sự thật . Nghĩa là chúng ta khuyến khích mọi người nói dối . Và không chỉ trên chương trình này hay chương trình kia . Mà trên tất cả các chương trình tái thiết Afghanistan do Huê kỳ chủ trương .

Tham nhũng . Tất cả cấu kết với những Lãnh chúa . Tiền bạc lại đổ vào quá nhiều và quá mau . Tiền đã làm bại hoại nền kinh tế vốn yếu ớt của Afghanistan, nuôi dưỡng tham nhũng ngày thêm mập ra . Đã thấy có nhiều người mua nhà ở Dubai và Huê kỳ, xây ở Kaboul nhiều Palaces nguy nga .

Cách các Cơ quan tái thiết nói dối để tham nhũng rất đơn giản . Như một báo cáo của Usaid về giáo dục viết « Nay có 3 triệu gái và 5 triệu trai đi học so với trước kia chỉ có không tới 900 000 trai gái đi học » . Báo cáo này tuy không đúng sự thật nhưng Usaid đã không  kiểm chứng lại .

Cũng theo báo cáo về y tế mà  Usaid nhận được, số tử vong trẻ con giảm 60%, của các bà mẹ, giảm 80%, số người được săn  sóc sức khỏe lên tới 90% . Nhưng khi điều tra lại thì tất cả báo cáo đều sai sự thật  Cụ thể như tuổi thọ suốt cả hai mươi năm qua, đàn ông chỉ thêm được 5 năm, phụ nữ tăng được  8 năm !

Ông John Sopko còn nói ra một chuyện mà không ai có thể nghĩ lại có thể xảy ra ở Afghanistan «Quân nhơn mỹ dùng loạt phim TV loại NCIS làm phương tiện huấn luyện cảnh sát afghans» thay thế trường huấn luyện với huấn luyện viên tại chỗ . 

Huê kỳ tham nhũng có tổ chức . Nói dối để tham nhũng trở thành một thứ văn hóa ! Mà mải hai mươi năm mới bị khám phá . Vậy Huê kỳ giỏi hơn VC ?

Trước giờ chỉ nghe người ta nói VC tham nhũng có hệ thống . Hệ thống đảng, đoàn ! Còn VC nói dối vì họ 

được cấy từ gène đểu của Hồ Chí Minh !

Nay ông T.T. Biden vội rút quân Mỹ vế gắp như tháo chạy, tuy talibans chưa tới, vì sợ nếu để chậm, Mỹ sẽ bị mất thêm tiền cho tham nhũng hay còn vì một lý do nào sâu kín, khác hơn ?


Nguyễn thị Cỏ May

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cuối cùng thì các mẫu máy nghe tai cũng sắp ‘tạm biệt’ công nghệ cũ hàng thế kỷ nhờ một loại chip siêu nhỏ mới sử dụng sóng siêu âm. Chip âm thanh mới có thể mở đường cho một loại tai nghe chống ồn mới, có thể tái tạo ảo giác âm thanh đến từ nhiều hướng. Ngày 9 tháng 1, tại sự kiện CES 2024, công ty khởi nghiệp xMEMS lần đầu tiên giới thiệu chip âm thanh Cypress, có kích thước khoảng 0.25 x 0.25 inch (6.3 x 6.5 mm). Theo đại diện của công ty, con chip mới này sẽ được đưa vào các loại tai nghe nhét tai (earbuds) và tai nghe chụp đầu (headphones) từ cuối năm 2025.
Một nhóm các khoa học gia đã phát hiện ra mẫu hóa thạch hoàn chỉnh của một loài bò sát sống dưới nước có hình dáng giống với “rồng Trung Quốc,” với hình dạng na ná với rắn và cái cổ khá dài. Đây là một phát hiện rất ‘hợp thời’ khi chúng ta vừa bước sang năm Giáp Thìn. Hóa thạch của Dinocephaloosaurus Orientalis có niên đại 240 triệu năm trước, thuộc Triassic period (tạm dịch là Kỷ Tam Điệp), và được tìm thấy ở tỉnh Quý Châu, miền nam Trung Quốc.
Jack Teixeira, một thành viên của Lực Lượng Vệ Binh Phòng Không Quốc Gia ở Massachusetts, dự kiến sẽ thú nhận tội danh liên quan đến cáo buộc làm lộ tài liệu quân sự tối mật trên mạng xã hội. Đây được xem là một trong những vụ vi phạm an ninh quốc gia nghiêm trọng nhất của Hoa Kỳ trong nhiều năm, theo Reuters.
Cơ quan y tế Gaza cho biết lực lượng Israel đã nổ súng bắn chết hơn 100 người Palestine khi họ chờ viện trợ; nhưng Israel cho biết các nạn nhân chết là do bị đám đông giẫm đạp hoặc bị xe tải chở hàng viện trợ cán qua, theo Reuters.
Tình hình thế giới trở nên vô cùng nguy hiểm mà không ai lường trước được. Cuộc chiến Ukraina đang tiếp diễn ác liệt khiến Mỹ và Âu Châu hết sức lo lắng thì cuộc chiến Palestine nổ ra kéo theo cuộc khủng hoảng Trung Đông mà không ai có thể nghĩ tới vài ngày trước đó...
Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm thứ Năm đã công bố một loạt hành động nhằm giải quyết các mối đe dọa tiềm tàng do các xe "kết nối" mạng ra nước ngoài, đặc biệt là Trung Quốc, gây ra, tổng thống cho biết trong một tuyên bố do Bạch Ốc công bố.
Tối Cao Pháp Viện (TCPV) Hoa Kỳ đã đồng ý giải quyết yêu cầu miễn trừ truy tố của Donald Trump trong vụ kiện liên quan đến nỗ lực lật ngược thất bại bầu cử năm 2020, tiếp thêm động lực cho Trump để trì hoãn các vụ truy tố hình sự trong thời gian tham gia tranh cử Tổng Thống, theo Reuters.
TNS Mitch McConnell tuyên bố sẽ từ chức lãnh đạo Đảng Cộng Hòa tại Thượng Viện trong năm nay, kết thúc nhiệm kỳ lãnh đạo dài 17 năm, theo Reuters.
Hôm thứ Tư, Đức Giáo Hoàng Francis đã tới bệnh viện Gemelli ở Rome sau buổi tiếp kiến chung tại Vatican. Một quan chức Vatican cho biết: “Sau buổi tiếp kiến chung, Đức Giáo Hoàng Francis đã đến Bệnh viện Gemelli Isola Tiberina để thực hiện một số xét nghiệm chẩn đoán. Sau đó, ngài trở lại Vatican.”
Một viên chức cao cấp của Liên Hiệp Quốc nói tại Hội Đồng Bảo An (HDBA) rằng có ít nhất 576,000 người ở Dải Gaza – tương đương khoảng một phần tư dân số – sắp phải đối mặt với nạn đói; đồng thời cảnh báo là nếu không làm gì ngay, thì việc nạn đói lan rộng là “hầu như không thể tránh khỏi”, theo Reuters.
Trong thông cáo báo chí hôm thứ Hai (26/2/2024), trường Đại học Y khoa Albert Einstein (Albert Einstein College of Medicine) cho biết đã nhận được 1 tỷ Usd từ Ruth Gottesman, chủ tịch hội đồng quản trị của trường. Đây là món quà lớn nhất từng được tặng cho bất kỳ trường y nào ở Hoa Kỳ.
Đức Thánh Tổ Đại Ái Đạo Kiều Đàm Di, Người đã dấn thân vượt khó cầu xin Đức Phật cho phép Ni giới được xuất gia, hội nhập Tăng Đoàn, đã mở ra trang sử rạng ngời cho Ni giới ngày nay. Với lòng hoài niêm ân xưa, chư Ni miền Nam California chúng con hằng năm đều hân hoan, thành kính tổ chức Đại Lễ Tưởng Niệm Đức Thánh Tổ Kiều Đàm Di. Tiếp theo tinh thần Lễ Tưởng Niệm lần thứ 2 năm 2023 tại chùa Phước Quang và muốn tiếp nối truyền thống này không bị đứt đoạn, Chùa Hương Sen dù ở vùng xa và ít người Việt, chúng con cũng mạo muội phát tâm đảm trách Lễ Tưởng Niệm Đức Thánh Tổ lần thứ 3 tại chùa Hương Sen, 19865 Seaton Avenue, Perris, CA-92570.
Một cựu giáo sư tại một trường y ở thành phố New York đã trao cho quỹ này 1 tỷ USD, nói rằng số tiền này nên được sử dụng để trang trải học phí cho tất cả sinh viên tương lai. Ruth Gottesman, 93 tuổi, đã nghiên cứu về khuyết tật học tập và điều hành một số chương trình tại Đại học Y khoa Albert Einstein ở Bronx, theo tờ New York Times đưa tin.
Một báo cáo mới cho thấy nhiều trẻ nhỏ có thể bị tổn thương thính giác vĩnh viễn nếu nghe nhạc quá lớn bằng các loại tai nghe nhét tai (earbuds) và tai nghe chụp đầu (headphones). Theo cuộc khảo sát được thực hiện bởi Bệnh viện Trẻ em C.S. Mott thuộc Đại học Michigan, 2/3 phụ huynh cho biết rằng con của họ, trong độ tuổi từ 5 đến 12, thường xuyên đeo tai nghe. Theo các chuyên gia y tế, có một nửa số trẻ em trong độ tuổi từ 5 đến 8 thường xuyên đeo tai nghe, mà ở độ tuổi này, tiếp xúc với âm thanh lớn trong khoảng thời gian dài là rất nguy hiểm.
Nhà sư, nhà thơ, nhà thư pháp Thích Nhuận Tâm cho biết sau khi thầy hoàn tất Lớp hướng dẫn thư pháp tại Huntington Beach, California cuối tuần này, Thầy sẽ bay sang Houston, Texas để sẽ hướng dẫn một lớp thư pháp dự kiến sẽ mở ra tại Tịnh Xá An Nhiên ở Houston.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.