Thuốc chích ngừa vi khuẩn corona đang phát triển – hình minh họa. (www.jpost.com)
Trong lúc đại dịch đang tái phát dữ dội khắp Hoa Kỳ và nhiều nơn trên thế giới, nhu cầu về thuốc chích ngừa Covid-19 là cần thiết hơn bao giờ hết. Nhưng dù có nhiều tiến bộ và kết quả thử nghiệm lâm sàng khả quan, vẫn chưa có thuốc chích ngừa nào được cơ quan FDA của Mỹ chính thức chấp thuận để đem ra sử dụng. Trong tiến trình chế tạo, phân phối và sử dụng thuốc chích ngừa cũng có nhiều trở ngại không tránh khỏi. Dù vậy, nhìn chung ánh sáng đã ló dạng đối với thuốc chich ngừa Covid-19. Nhà nghiên cứu Michael Head tại Đại Học University of Southampton đã có bài phân tích về vấn đề này được đăng trên trang mạng toàn cầu www.theconversation.com hôm 23 tháng 11 năm 2020. Việt Báo xin đăng bản dịch Việt của Thụy Âm để độc giả tường lãm. Tựa đề do người dịch đặt lại.
*******
Trong đường hầm đen tối dài của năm 2020, tháng 11 nổi bật là tháng ánh sáng ló dạng. Một số người có thể thấy nó như là ánh sáng rực rỡ, những người khác thì thấy là ánh sáng lờ mờ -- nhưng đó rõ ràng không sai lầm là ánh sáng.
Vào ngày 9 tháng 11, công ty dược phẩm Pfizer tuyên bố các kết quả tạm thời của thuốc chích ngừa ứng cử của họ, cho thấy nó “hiệu quả hơn 90%” trong việc ngăn chận triệu chứng Covid-19 trong các thử nghiệm lên con người ở giai đoạn cuối. Tin này được chào đón với sự hoan hỷ.
Vài ngày sau, Tổ Chức Russian Direct Investment Fund tuyên bố rằng thuốc chích ngừa ứng cử mà họ tài trợ -- gọi là Sputnik V – cho thấy hiệu quả 92% trong các thử nghiệm giai đoạn sau. Không chịu thua, Hãng Moderna sau đó tuyên bố rằng thuốc chích ngừa ứng cử của họ cho thấy hiệu quả 94.5%.
Tuyên bố thuốc chích ngừa Covid-19 mới nhất đến từ Đại Học Oxford. Và, giống như tất cả các tuyên bố trên, nó đến qua thông cáo báo chí. Ứng viên thuốc chích ngừa của họ, được phát triển trong sự hợp tác với AstraZeneca, cho thấy hiệu quả tổng quát 70.4%.
Trong trường hợp mà nghe có vẻ thất vọng, nên nhớ rằng đây là các kết quả tạm thời và các số liệu có thể thay đổi. Thuốc chích ngừa Oxford đã được tiêm cho một nhóm các thiện nguyện viên khi 2 liều tiêu chuẩn, mà cho thấy hiệu quả 62%, và nhóm thiện nguyện viên khác như một liểu nhỏ hơn theo sau bởi một liều thứ hai tiêu chuẩn. Điều này nâng hiệu quả lên tới 90%.
Những người tình nguyện tại Nam Phi đang chờ nhận thuốc chích ngừa Oxford. (www.theconversation.com)
Ngay bây giờ thì chưa rõ tại sao đây là vấn đề. Giáo Sư Andrew Pollard, một trong những nhà nghiên cứu hàng đầu về dự án, đã mô tả các kết quả như là “hấp dẫn.” Ông cũng nhấn mạnh rằng việc sử dụng các liều thấp hơn có nghĩa là sẽ có thêm liều thuốc chích ngừa hơn.
Không có trường hợp Covid-19 nghiêm trọng trong những người đã nhận được thuốc chích ngừa. Và nó có vẻ tạo ra sự phản ứng miễn nhiễm bảo vệ trong những người già hơn. Dù chúng ta sẽ phải chờ đợi sự đột phá cuối cùng của những kết quả để làm rõ điều đó.
Hiệu quả không phải là thước đo duy nhất
Dù thuốc chích ngừa của Oxford có hiệu quả tổng quát thấp hơn các thuốc chích ngừa của Pfizer hay Moderna – ít nhất ở giai đoạn tạm thời này – có những yếu tố thành công khác cần xem xét. An toàn là một trong số đó, và thuốc chích ngừa của Oxford cho đến nay được báo cáo có kỷ lục an toàn tốt với không có các phản ứng phụ nghiêm trọng.
Một yếu tố quan trọng khác là sự cất giữ. Thuốc chích ngừa của Oxford có thể cất giữ trong tủ lạnh gia đình. Sự cần thiết đối với việc giữ đông lạnh thuốc trong suốt hành trình thuốc chích ngừa từ hãng bào chế tới bệnh viện ở nhiệt độ rất thấp – như được thấy với thuốc chích ngừa Pfizer – có thể là vấn đề đối với nhiều quốc gia, nhưng đặc biệt đối với các nước nghèo hơn.
Thuốc chích ngừa của Oxford cũng rẻ hơn (khoảng $4) hơn các thuốc chích ngừa mRNA của Pfizer và Moderna – khoảng $20 và $33, theo thứ tự. AstraZeneca đã đưa ra “cam kết không có lợi nhuận.”
Phân phối công bằng
Như tôi đã nói trước đây, sự phân phối công bằng của các thuốc chích ngừa mới là quan trọng, đặc biệt đối với các quốc gia nghèo và trung lưu là những nước không có hồ sơ hay sức mạnh mua sắm của các nước giàu hơn. GAVI – một tổ chức y tế toàn cầu nhằm gia tăng sự tiếp cận đối với việc miễn nhiễm hóa tại các nước nghèo – đã làm việc trong nhiều năm để giải quyết vấn đề này. Họ đã thiết lập sáng kiến COVAX trong năm 2020, để có sự tiếp cận với 700 triệu liều thuốc chích người Covid nếu các thử nghiệm lâm sàng thành công.
Công ty Pfizer thử nghiệm lâm sàng thuốc chích ngừa Covid-19. (https://apnews.com)
Oxford và AstraZeneca trước đây đã đưa ra cam kết của họ để cung cấp một tỉ liều thuốc chích ngừa của họ cho các quốc gia nghèo và trung lưu, với lời hứa sẽ cung cấp 400 triệu liều trước cuối năm 2020. Chắc chắn, AstraZeneca đã cam kết cung cấp nhiều liều hơn cho các quốc gia bên ngoài Châu Âu và Hoa Kỳ hơn bất cứ đối thủ nào gần nhất.
Một khởi đầu xuất sắc
Những cam kết này sẽ chắc chắn không đủ cung cấp cho toàn cầu ngay lập tức, nhưng nó là một khởi đầu xuất sắc. Khỏang 9% dân số thế giới sống cực kỳ nghèo khổ, và các hệ thống y tế chung quanh họ thì mong manh. Với các lời cam kết để phân phối thuốc chích ngừa công bằng, có hy vọng rằng dân số nghèo trên thế giới sẽ không bị bỏ quên. Cộng đồng y tế toàn cầu phải tiếp tục tập chú vào khu vực này.
Tuyên bố này có ý nghĩa gì đối với thế giới? Có thể là con số rất lớn. Nhưng nên nhớ rằng các thử nghiệm vẫn chưa hoàn tất và, vào lúc này, các nhà giám sát vẫn chưa chấp thuận bất cứ ứng viên thuốc chích ngừa mới nào. Ngay cả khi những trở ngại đó được xóa đi, chúng ta vẫn cần chích ngừa cả thế giới, mà điều này đòi hỏi việc điều hướng thành công các trở ngại phức tạp của đường xa, địa hình, các chính sách, các hậu cần hệ thống lạnh và thái độ của con người.
Đại dịch toàn cầu chưa hết và sẽ không hết qua một thời gian dài nữa, nhưng ánh sáng thì đã rực rỡ hơn.
Gửi ý kiến của bạn
