Lời người dịch: Hoa Kỳ hiện có số ca tử vong cao nhất thế giới do Covid-19, với ít nhất 21.692 người mất mạng - tính đến chiều Chủ nhật 12/4/20.
Tác giả bài viết này là Jeffrey David Sachs, một kinh tế gia, một học giả, nhà phân tích chính sách công, cựu giám đốc Viện Trái Đất tại Đại học Columbia, cũng là nơi ông dậy học. Ông được biết đến như một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về phát triển kinh tế và cuộc chiến chống đói nghèo.
Nguyên văn Anh ngữ bài này đăng tải trên mục Ý KIẾN của CNN 13/4/2020, có thể xem nguyên văn với link:
https://edition.cnn.com/…/coronavirus-us-death-t…/index.html
Người dịch không nhất thiết đồng ý với tác giả trong mọi vấn đề, tuy nhiên trong tinh thần chia sẻ, xin đăng bản dịch lên đây để mọi người có cơ hội tìm hiểu: Do khác biệt ngôn ngữ, nhiều người Việt chúng ta không đủ thông tin, không theo dõi đầy đủ tình hình và các quan điểm khác nhau.
Với tai họa thảm khốc đang giáng xuống, chúng ta cùng góp tay để loan chuyển các thông tin cần thiết, đấy là một trong những việc chúng ta có thể làm trong thời gian này
***
Hoa Kỳ hiện có số ca tử vong cao nhất thế giới do Covid-19, với ít nhất 21.692 người mất mạng vì virus - tính đến chiều Chủ nhật 12/4/20.
Người Mỹ sẽ tiếp tục chết với số lượng lớn cho đến khi đất nước chúng ta có được một phản ứng hợp lý, mạch lạc, vững chắc với dịch bệnh.
Tổng thống Donald Trump đã thất bại. Mỹ vẫn còn thiếu một kế hoạch cơ bản để kiểm soát dịch bệnh và khởi động lại nền kinh tế.
Chỉ cần so sánh đơn giản về số người chết ở Mỹ với các nước châu Á để hiểu quy mô thất bại của chính quyền Trump. Hoa Kỳ hiện có khoảng 62 người chết trên một triệu người. Trong khi đó, theo dữ liệu của Đại học Johns Hopkins, Hồng Kông, Nhật Bản và Đài Loan đều có ít hơn 1 người chết trên một triệu; và Trung Quốc, Hàn Quốc và Singapore có mỗi người chết dưới 5 triệu. Ấn Độ cũng vậy, đã có những hành động quyết liệt với việc khóa chặt toàn quốc bắt đầu vào ngày 24 tháng 3, khi đó mới chỉ có 10 người chết ở một đất nước 1,3 tỷ dân này. Tính đến hôm nay, Ấn Độ có 289 trường hợp tử vong, tương đương 0,2 trường hợp trên một triệu và các bệnh viện không bị kẹt với bệnh nhân như ở Mỹ.
.
Không giống như các nước châu Á này, Trump đã thất bại trong việc chuẩn bị cho đại dịch - ngay cả sau khi tiếng chuông báo thức đã vang lên. Ông bỏ qua các dấu hiệu cảnh báo khẩn cấp. Ông tiếp tục làm giảm nhẹ những rủi ro cao, liên tiếp nói là mọi thứ đều đã được kiểm soát.
Chắc chắn Trump không đơn độc. Nhiều nước Âu châu cũng không hành động kịp thời và một số có tỷ lệ tử vong trên một triệu thậm chí còn cao hơn ở Mỹ. Vương quốc Anh, dưới quyền Thủ tướng Boris Johnson, đã do dự thay vì hành động - và hiện đang có một trong những khu vực tồi tệ nhất Âu châu, trong khi chính Thủ tướng đã phải đến khu Điều Trị Cấp Cứu và mới rời bệnh viện vào ngày Chủ nhật. Tại Brazil, Tổng thống Jair Bolsonaro đã phủ nhận khi dịch bệnh gia tăng.
Trong khi đó Trump thất bại lập đi lập lại trong việc đưa các chuyên gia y tế công cộng vào vị trí thực sự dẫn đầu. Ông làm ngơ với những sơ hở trong vấn đề sức khỏe cộng đồng cơ bản và dường như chỉ nhìn vấn đề dịch bệnh qua nhãn quan chính trị và bầu cử hơn là về mặt y tế công cộng. Như thường lệ, ông ta đổ lỗi cho người khác về những thất bại thảm hại của chính mình.
Mục tiêu tấn công mới nhất của Trump là Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tổ chức đóng vai trò chính trong việc giúp các chính phủ trên toàn thế giới chống lại căn bệnh này. Dưới đây là những gì Trump đã tweet vào ngày 24 tháng 2: "Coronavirus được kiểm soát rất chặt chẽ ở Hoa Kỳ. Chúng tôi đang liên lạc với tất cả mọi người và tất cả các quốc gia có liên quan. Trung Tâm Phòng Chống Bệnh Hoạn ở Hoa Kỳ (CDC) và Tổ chức Y tế Thế giới đã làm việc chăm chỉ và rất thông minh."
Tuy nhiên, bây giờ, với cách tiếp cận của Trump, một cách tiếp cận thảm hại và hiển nhiên (ngoại trừ đối với những người hăng hái theo ông), thì nay ông nhắm vào WHO bởi vì, ông nói, họ "bảo tổ chức này sai."
Các đồng minh phe đảng thái quá và vô trách nhiệm của ông trong Quốc hội đã đi theo sự dẫn dắt của ông, kêu gọi Hoa Kỳ cắt nguồn vốn cho WHO giữa đại dịch. Thật khó mà nghĩ ra một chính sách nào đáng xấu hổ hơn để chấm dứt mọi trách nhiệm đối với trách nhiệm toàn cầu của Hoa Kỳ. Những dân biểu này cần có trách nhiệm với các cử tri đang đau khổ của họ, chứ không phải là với một ông tổng thống liều lĩnh. Họ nên tập trung vào thảm kịch đang diễn ra ở nhà, thay vì là cán bộ tuyên truyền của Trump.
Các cuộc tấn công nhắm vào WHO là vô nghĩa. Tất cả các quốc gia đều có quyền truy cập vào cùng một thông tin trong cùng một thời gian. Tại sao các nước châu Á thành công trong khi Mỹ và nhiều nước ở Âu châu thất bại nặng nề như vậy? Câu trả lời là sự lãnh đạo quốc gia và sự chuẩn bị sẵn sàng cho sức khỏe cộng đồng, chứ không phải WHO, tổ chức đã báo cáo cho tất cả các quốc gia cùng một lúc và theo cùng một cách. Một sự thật hiển nhiên là WHO chỉ là một nguồn thông tin cho Hoa Kỳ và cho các quốc gia khác. Hoa Kỳ có các chuyên gia riêng, có các chiến đoàn riêng. Hoa Kỳ có các cơ quan tình báo riêng của mình. Hoa Kỳ có mạng lưới giám sát dịch tễ học riêng. Hoa Kỳ có thể trực tiếp quan sát cảnh báo ngày càng tăng của Trung Quốc và các hành động mãnh liệt, bao gồm cả việc khoá chặt Vũ Hán bắt đầu từ 23 tháng 1.
Việc này có điều gì khó hiểu mà Trump không hiểu được?
Quốc hội hiện nay đang đối mặt với thử thách cuối cùng của lãnh đạo.
Đây là một sự thật đơn giản. Tiếng chuông báo động đã vang lên từ cuối tháng 12 trở đi. Ví dụ, Đài Loan, đã bắt đầu thực hiện các biện pháp phòng ngừa khẩn cấp ngay từ ngày 31 tháng 12 năm 2019. Các cơ quan tình báo Hoa Kỳ đã viết thư cho Trump để báo động từ đầu tháng 1. Giám đốc Trung Tâm Kiểm Soát Dịch Bệnh Trung Quốc đã đích thân gọi cho giám đốc Trung Tâm Kiểm Soát Dịch Bệnh Hoa Kỳ vào ngày 3 tháng 1. Cố vấn Nhà Trắng của Trump, Peter Navarro đã viết một bản ghi nhớ khẩn cấp vào ngày 28 tháng 1 để cảnh báo về khả năng gây bệnh của virus.
Trump nói rằng ông chưa bao giờ thấy các báo cáo và những bản ghi nhớ ấy. Tôi tin Trump về điều này. Ông là một ông tổng thống “khiếm diện”: Ông vắng mặt ngoại trừ trong các cuộc mít tinh hoan hô ông, những buổi “chỉ đạo” thực tế qua TV, và các trò chơi golf. Ông được hỗ trợ bởi một nhóm những người ưu tú trên lý thuyết rằng không có nhiều sai lầm nếu thị trường chứng khoán tăng và thuế thấp.
Trump sẽ tiếp tục mãnh liệt chống WHO, chống Trung Quốc và bất kỳ mục tiêu nào khác để đánh lạc hướng sự chú ý. Tuy nhiên, hồ sơ rất rõ ràng: Trung Quốc đã kiểm soát được dịch bệnh trong khi Hoa Kỳ thì không. Trung Quốc đã thực hiện việc khóa chặt quốc gia một cách nghiêm ngặt trong khi Mỹ thì không. Trung Quốc đã triển khai các công nghệ và các công ty hàng đầu để thực hiện công tác. Trên thực tế, Trump đã liên tục ca ngợi Trung Quốc trong tháng 2, chỉ nhắm vào đả kích Trung Quốc khi tình hình trở nên khó khăn ở Mỹ.
Khác với Trung Quốc, chuyển trách nhiệm cho các chuyên gia y tế công cộng, Trump đã chuyển sang cho Phó Tổng thống Mike Pence và con rể Jared Kushner. Kết quả là hàng ngàn người Mỹ đang chết một cách không cần thiết và hãy còn xa lắm chúng ta mới có được bất kỳ một kế hoạch quốc gia nào hợp lý, mạch lạc, vững chắc. Chỉ có các thống đốc và thị trưởng hiện đang tranh giành và tư vấn cho các chuyên gia trong các các hệ thống y tế công cộng, các trường đại học và các tổ chức khoa học khác.
Điều gì sẽ xẩy ra trong một kế hoạch quốc gia như thế? Đó là điều hiển nhiên và tôi đã vạch ra nó trước đây.
Jeffrey David Sachs/Nguyễn Bá Trạc phỏng dịch
Gửi ý kiến của bạn
