Vào đầu năm 2020, khi được hỏi sự kiện chính trị xã hội nào là quan trọng nhất ở nước Mỹ trong năm nay, nhiều người trong cộng đồng gốc Việt trả lời: kỳ bầu cử tổng thống tháng 11 2020. Ít có người nhắc đến một sự kiện khác không kém phần quan trọng, diễn ra ngay trong đầu năm 2020. Sự kiện này lại diễn ra chỉ 10 năm một lần. Đó chính là sự kiện Thống Kê Dân Số - Census 2020.
Có vẻ như nhiều người trong cộng đồng gốc Việt chúng ta vẫn chưa thấy rõ được tầm quan trọng của sự kiện 10 năm một lần này. Thậm chí có người còn lo sợ nếu tham gia vào cuộc thống kê dân số thì thông tin về gia đình cá nhân, gia đình có thể bị lộ, và có thể làm ảnh hưởng đến quyền lợi an sinh xã hội! Có lẽ vì thế, khẩu hiệu của Census 2020 được chọn là “Định Hình Tương Lai Của Quý Vị Bắt Đầu Tại Đây”. Nó nói lên được một trong những ý nghĩa quan trọng: việc thống kê dân số Hoa Kỳ có ảnh hưởng mạnh mẽ đến tương lai của các cộng đồng cư dân tại Hoa Kỳ, trong đó có cộng đồng gốc Việt.
Thống kê dân số là gì? Cứ 10 năm một lần, chính phủ Hoa Kỳ tổ chức đếm số người sinh sống tại quốc gia của mình. Bắt đầu từ tháng 3 năm nay, cư dân sẽ được yêu cầu điền vào bản câu hỏi thống kê dân số, tính tất cả mọi người sống trong nhà tính vào thời điểm 01 tháng 04 2020. Một lưu ý quan trọng: số người được đếm là mọi cư dân của Hoa Kỳ, bao gồm:
- Tất cả trẻ em trong hộ gia đình, bao gồm trẻ em không có quan hệ với quý vị nhưng sống trong nhà quý vị phần lớn thời gian. Trẻ mới sinh, ngay cả nếu trẻ vẫn ở trong bệnh viện vào ngày 01 tháng 04.
- Cư dân tạm thời, như người lao động tạm thời, du học sinh và người lao động từ nước ngoài đến làm nhiệm vụ.
- Cả cư dân không có giấy tờ.
Như vậy, thống kê dân số không đếm số công dân Hoa Kỳ, mà đếm số cư dân. Nỗ lực của chính phủ Trump muốn đưa câu hỏi quốc tịch vào Census 2020 đã thất bại. Vì thế, những ai lo lắng việc khai thống kê dân số làm lộ quốc tịch, ảnh hưởng đến tình trạng di trú có thể hoàn toàn yên tâm.
Thống kê dân số ảnh hưởng đến quyền lợi của cư dân tại các khu vực như thế nào? Nguyên tắc khá dễ hiểu và logic: chỗ nào có nhiều người ở thì cần phải chi tiền cho cơ sở hạ tầng nhiều hơn. Ước tính hằng năm, ngân quỹ liên bang chi ra khoảng 675 tỉ USD cho các bệnh viện, sở cứu hỏa, trường học, đường sá và những nguồn lực… khác dựa trên dữ liệu thống kê dân số. Nếu cư dân không khai báo đầy đủ, nguồn ngân sách chính phủ liên bang sẽ phân bổ cho các khu vực khác theo tỉ lệ cư dân.
Có một thí dụ cụ thể hơn về quyền lợi của các cộng đồng thiểu số như Việt Nam. Bà Julie Lam- giám đốc khu vực Los Angeles, Cục Thống Kê Dân Số Hoa Kỳ- đã chia sẻ về kinh nghiệm của mình. Là một người Mỹ gốc Á, bà đã từng đến Hoa Kỳ với tư cách là học sinh năm hai trung học ở Davenport, Iowa. Lúc đó bà nói được rất ít tiếng Anh. Nhờ tham dự các lớp ESL (Anh Ngữ như là ngôn ngữ thứ nhì), các chương trình dành cho người mới nhập cư, bà đã có thể thích nghi tốt hơn. Theo bà, chính dữ liệu thống kê dân số cho biết chúng ta là ai, chúng ta cần gì, và giúp chúng ta được hưởng phần công bằng. Và nếu chúng ta không có được điều đó ngay lúc này, chúng ta phải đợi đến cuộc thống kê dân số tiếp theo trong 10 năm nữa!
Ngoài chính phủ, các doanh nghiệp cũng sử dụng số liệu thống kê dân số để ra quyết định việc xây dựng nhà máy, văn phòng, cửa hàng kinh doanh, tạo ra công ăn việc làm cho cư dân.
Một quyền lợi khác liên quan đến thống kê dân số là quyền bầu cử. Kết quả thống kê dân số sẽ xác định số ghế mà mỗi tiểu bang có trong Quốc Hội. Và chúng cũng được sử dụng để vạch ranh giới cho các khu vực bầu cử. Khu vực đông dân cư hơn, tiếng nói bầu cử cũng quan trọng hơn.
Lợi ích của Thống Kê Dân Số 2020 rõ ràng là vậy. Nhưng vẫn có nhiều người lo lắng rằng thông tin cung cấp trong thống kê dân số có thể làm thiệt thòi các quyền lợi về an sinh xã hội của mình. Điều này không đúng, vì Census 2020 bảo vệ quyền riêng tư và bảo mật. Những câu trả lời mà cư dân cung cấp chỉ được sử dụng để tạo ra các dữ liệu thống kê. Cục Thống Kê Dân Số được yêu cầu phải bảo vệ những câu trả lời, và bảo mật chúng hoàn toàn. Cục Thống Kê Dân Số không được tiết lộ bất kỳ thông tin nào có thể định danh về cư dân, nhà hoặc doanh nghiệp của cư dân, kể cả với các cơ quan thực thi pháp luật... Luật đảm bảo rằng dữ liệu riêng tư của cư dân không được sử dụng để chống lại họ trước bất kỳ cơ quan chính phủ hay tòa án nào.
Cư dân có thể yên tâm rằng việc điền trả lời các biểu mẫu thống kê dân số 2020 là dễ dàng, ai cũng có thể làm được. Các biểu mẫu thống kê có thể được hoàn thành trên mạng, trên mẫu giấy qua thư, hay qua điện thoại. Biểu mẫu bao gồm những câu hỏi đơn giản, sử dụng đủ loại ngôn ngữ phổ thông ở Hoa Kỳ, bao gồm cả tiếng Việt. Sẽ có các nhân viên kiểm đếm đến các khu vực, để chuẩn bị cho chương trình thống kê dân số; ghé thăm các nhà để thống kê dân số. Trong Tháng Năm 2020, các nhân viên kiểm đếm sẽ ghé thăm các nhà chưa trả lời Thống Kê Dân Số 2020, để đảm bảo rằng mọi người đều được tính.
Nói tóm lại, việc tham gia vào sự kiện Thống Kê Dân Số 2020 là nhiệm vụ và quyền lợi của toàn cư dân tại Hoa Kỳ, trong đó có cộng đồng gốc Việt. Để có thể thống kê một cách đầy đủ và chính xác, Thống Kê Dân Số 2020 cần có sự hỗ trợ của tất cả mọi người. Mỗi người trong chúng ta hãy tích cực tham gia, kêu gọi người khác cùng tham gia, chia sẻ tin tức và thông tin của Cục Thống Kê Dân Số với bạn bè, gia đình trên Facebook, Twitter và Instagram... Cộng đồng gốc Việt cùng nhau tham gia Census 2020 để góp phần định hình tương lai của chính chúng ta trong 10 năm tới.
Đoàn Hưng
Gửi ý kiến của bạn
