Vài điều cơ bản về bệnh viêm phổi Vũ Hán
David T. Nguyễn, M.S.
Cường C. Nguyễn, M.D.
Tuấn Nguyễn, D.V.M
Sau đây là bài phỏng dịch từ tuần báo Y khoa Lancet của Anh, xuất bản ngày 24 tháng 1 năm 2020, kèm theo vài ý kiến của Nguyễn T David, Georgetown University, Nguyễn Cao Cường, Mayo Clinic, và Nguyễn Tuấn, Harrisburg, PA.
Căn bệnh
Vào tháng 12 năm 2019, một loạt các trường hợp viêm phổi không rõ nguyên nhân đã xuất hiện ở Vũ Hán, Hồ Bắc, Trung Quốc. Sau khi phân tích các chất liệu từ phổi của các bệnh nhân, một loại cực vi trùng (CVT,virus) mới đã được khám phá và được đặt tên là coronavirus 2019 ( 2019-nCoV). Cho đến tối ngày 25 tháng 1, đã có hơn 1,975 bệnh nhân trên 11 quốc gia bị bệnh này và 56 người đã bị tử vong.
CVT 2019-nCoV thuộc vào loại CVT có tên là coronavirus. Cũng nên biết là trong cùng loại coronavirus có hai CVT khác gây ra bệnh phổi SARS-CoV (severe acute respiratory syndrome coronavirus) và MERS-CoV (Middle East respiratory syndrome coronavirus) mà tử vong từ 10 đến 37%. Chúng bắt nguồn từ con dơi, và chạy qua người từ cầy hương (civets) và lạc đà ở những chợ bán thú vật.
Diễn tiến của bệnh và triệu chứng
Bài tường trình trong tuần báo Lancet của Chaolin Huang liệt kê 41 bệnh nhân đầu tiên ở Vũ Hán. Hầu hết các bệnh nhân mắc bệnh ở Vũ Hán là nam giới (30 trong số 41); và có gần một nửa mắc các bệnh mãn tính (13 ) như tiểu đường (8), cao huyết áp (6 ) và bệnh tim mạch (6 ). Tuổi trung bình của các bệnh nhân này là 49 tuổi. 27 (66%) trong số 41 bệnh nhân đã có đến chợ hải sản Huanan. Thông thường, các bệnh nhân có triệu chứng lúc bắt đầu ốm là sốt (40 [98%] trong số 41 bệnh nhân), ho (31 [76%]) và đau bắp thịt, hoặc mệt mỏi (18 [44%]); Một số ít người khác có đờm (11), nhức đầu (3), ho ra máu (2) và tiêu chảy (1). Sau đó, 22(55%) trong số 40 bệnh nhân này bị khó thở. Thời gian trung bình từ khi phát bệnh đến khi bị khó thở là 8 ngày. Bạch huyết cầu giảm xuống ở 26 bệnh nhân . CT scan của tất cả 41 bệnh nhân đều có dấu hiệu bất thường. Các biến chứng khác bao gồm khó thở trầm trọng vì có nước trong phổi (12 [29%]), tìm thấy vi khuẩn 2019-nCoV trong máu (6 [15%]), chấn thương tim (5 [12%]) và nhiễm trùng thêm với vi trùng khác (4 [10%]). 13 (32%) bệnh nhân được nhận vào ICU và 6 (15%) đã chết.
Thời gian trung bình từ khi xuất hiện triệu chứng đến khi nhập viện lần đầu là 7 ngày, đến khó thở là 8 ngày . Sau 9 ngày, bệnh nhân có thể bị khó thở trầm trọng và phải đeo máy thở trong phòng cấp cứu vào ngày thứ 10.
Tỉ lệ tử vong
Trường hợp tử vong đầu tiên là một người thuờng xuyên đi chợ hải sản và anh đã phải nằm nhà thưong vì bị sốt, ho và khó thở trong 7 ngày trước đó. 5 ngày sau khi anh phát bệnh, vợ anh, một phụ nữ 53 tuổi, một người không đến chợ hải sản, cũng bị viêm phổi và phải nhập viện .
Số người chết đang tăng nhanh. Một số nhân viên y tế cũng đã bị nhiễm bệnh ở Vũ Hán và đã có 2 bác sĩ chết cho đến ngày hôm nay (25 tháng 1).
Cách lây lan và vệ sinh phòng ngừa
Bây giờ, bằng chứng sơ khởi cho thấy bệnh này lây từ người này sang người khác. Chúng tôi khuyên các bạn nên dùng mặt nạ che mũi N95 và quần áo bảo vệ cá nhân. Nên rửa tay nhiều lần trong ngày, nhất là khi có tiếp xúc với người khác, thí dụ như sau khi bắt tay nhau hay sau khi đi chợ về. Các y tá hay bác sĩ đang chữa cho các bệnh nhân này nên theo dõi chặt chẽ các triệu chứng hô hấp và nhiệt độ trong người. Nếu có nghi ngờ gì thì phải thử đờm ngay.
Gửi ý kiến của bạn
