Từ ngày 22.12, mùa đông trở lại với các nước bắc bán cầu và ở lại cho tới tháng ba năm 2020. Cũng là theo lẽ tuần hoàn của vũ trụ mà thôi, thu đi thì đông tới vả rồi nhường chỗ cho mùa xuân.
Mùa đông...chiều chưa đi mà màn đêm rơi xuống như lời của Nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương khi một mình lang thang ở Hà nội.. Không còn những ngày dài như mùa hè, chín giờ tối mà trời còn sáng. Nhìn lên thấy đôi chim đang bâng khuâng cùng đám mây xám bay ngang lưng trời.
Đêm đông, mây bay gió cuốn và lòng người, khi nghĩ tới thân phận mình thấy càng thêm tê tái.
TRÊN NẺO ĐƯỜNG HÀ NỘI
Bài ca Đêm Đông của Nguyễn Văn Thương đã hớp hồn những những người yêu thích nhạc Việt. Như là một sự tình cờ, mùa đông năm 1939, tác giả không về nhà mà ở lại Hà nội nơi đang du học.
Buổi chiều, trời rét căm căm, đi dạo khu phố Hà nội tác giả đem hết áo ra mặc vào vẫn còn rét. Đi từ Ga Hàng Cỏ qua phố Khâm Thiên rồi lang thang khắp nẻo đường cho đến khuya mới trở về căn gác trọ. Tâm trạng được diễn qua lời ca viết đêm hôm đó.
Nhiều thế hệ đã thuộc lòng Đêm Đông và nuôi những nỗi sầu của tác giả...như nỗi sầu của chính mình...Với xa trông cố hương buồn lòng chinh phu, bên song ngẩn ngơ kìa ai mong chồng, thi nhân lắng nghe tâm hồn tương tư và ca nhi đối gương ôm sầu riêng bóng. Những cảnh giả tạo nhưng vẫn làm xúc động lòng người như thiệt.
VÀO KHO TÀNG NHẠC VIỆT
Ca khúc này được rất nhiều bậc tài danh hát lên. Trước năm 1975, ba bản thu thanh thành công nhất của ca khúc này là do Thanh Thúy, Lệ Thu và Bạch Yến ca diễn. Đặc biệt, Ca sĩ Bạch Yến đã có sáng kiến đổi phong cách thể hiện bài hát này.
Lúc ban đầu, tác giả viết bài Đêm Đông theo điệu Tango và chính Ca sĩ Bạch Yến đã đổi từ Tango qua Slow Rock, theo Wiki trên mạng.
Trong một thư, Nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương nhắc đến chuyện ông đã cảm ơn Ca sĩ Bạch Yến về « sự đóng góp đầy ý nghĩa trong cách thể hiện tác phẩm của tôi. »
« Và từ ngày nghe băng nhạc của Bạch Yến, tôi đã bỏchữ Tango để thay vào đó là Slow Rock, » ông viết, theo như ghi lại trên mạng Wiki.
BẠCH YẾN CHO BIẾT RÕ HƠN
Mới đây, người viết đã biên thư hỏi Chị Bạch Yến và dù đang bận rộn nhiều chuyện, chị đã cho biết thêm như sau :
Tôi hát bài Đêm Đông vào năm 1957. Bài hát rất được ưa thích có lẽ vì tôi đã đổi từ điệu Tango thành Slow Rock. Thời đó, nhịp điệu Slow Rock vừa mới tới Sài gòn và đang được nhiều khán thính giả yêu chuộng.
Riêng tôi, không phải tôi đổi vì nhịp điệu Slow Rock đang thịnh hành mà là vì tôi thấy bài Đêm Đông hát điệu Tango nghe ”kém buồn” hơn Slow Rock.
Ngoài việc đổi nhịp điệu tôi còn đổi Đêm Đông thành một bản nhạc để diễn hơn là chỉ đế nghe mà thôi.
Nếu ai để ý thì sẽ nghe tôi hát đoạn đầu theo nhịp điệu tự do (ad libitum:)
Chiều chưa đi màn đêm rơi xuống
Đâu đây buông lững lờ tiếng chuông
Đôi cánh chim bâng khuâng rã rời
Cùng mây cám về ngang lưng trời......
Rồi từ đoạn này tôi mới dìu ban nhạc chậm rãi theo tôi vô điệu Slow Rock:
Thời- gian- như ngừng -trong tê tái ____ cây trút lá cuốn theo chiều may
Mưa giăng mắc nhớ nhung tiêu điều
Sương thướt tha bay ôi điu hiu
Đêm Đông
Xa trông cố hương buồn lòng chinh phu
Đêm Đông
Bên song ngẩn ngơ kìa ai mong chồng
Đêm Đông
Thi nhân lắng nghe tâm hồn tương tư
Đêm Đông
Ca nhi đối gương ôm sầu riêng bóng
Gió nghiêng chiều say
Gió lay ngàn cây
Gió nâng thuyền mây
Gió gieo sầu miên
Gió đau niềm riêng
Gió than triền miên
Đêm Đông
Ôi ta nhớ nhung đường về xa xa
Đêm Đông
Ta mơ giấc mơ gia đình yêu thương
Đêm Đông
Ta lê bước chân phong trần tha phương
Có ai thấu tình cô lữ đêm đông không nhà.
NGUYỄN VĂN THƯƠNG Ở HUẾ
Nhạc sĩ Nguyễn Văn Thương sinh năm 1919 tại Huế.
Năm 1936, học xong Quốc Học Huế, ông sáng tác bài Trên Sông Hương, một trong những tác phẩm tân nhạc đầu tiên ở Huế.
Năm 1939 du học Hà nội...và Tết năm đó, không có tiền tàu về Huế nên đã đi lang thang trên nẻo đường Hà nội.
Ta lê bước chân phong trần tha phương/ Có ai thấu tình cô lữ đêm đông không nhà ?