Hôm nay,  

Những Lời Ca Tôi Giữ Mãi Trong Tim

27/03/200800:00:00(Xem: 17827)

Ba thế hệ người Việt hải ngoại đồng ca “Việt Nam, Việt Nam” của Phạm Duy (Ảnh: Bùi Văn Phú)

Chiều Chủ Nhật 16-3 tôi cùng đứa con trai và 700 khán giả leo lên đỉnh đồi để vào thính đường của trường Đại Học Cộng Đồng Foothill College, nằm gần Thành Phố San Jose, nơi có chương trình văn nghệ để nhớ về một thời sinh viên.

Trên đường từ chỗ đậu xe đi bộ vào, có một anh đang lái xe gọi tên tôi, chào hỏi. Khuôn mặt quen nhưng tôi xin lỗi không nhận ra mà chỉ thoáng thấy người ngồi bên cạnh là nhạc sĩ Nguyễn Đức Quang. Anh bạn phải vội chạy vào bãi đậu, còn tôi chưa kịp nhớ ra, cố hồi tưởng nhưng khuôn mặt anh không gắn liền với một tên gọi quen thuộc nào.

Cho đến khi nhìn lên sân khấu, nghe trưởng ban tổ chức buổi văn nghệ là anh Phạm Phú Nam giới thiệu trưởng du ca Nguyễn Đức Quang sẽ xuất hiện cùng một du ca của đất Long Xuyên xưa, tôi nhận ra ngay người mình đã quên tên là anh Trần Anh Kiệt.

Thấm thoát đã hơn một phần tư thế kỉ rồi, kể từ ngày tôi đến sinh hoạt với đoàn du ca Bắc California do anh Trần Mạnh Hoà làm trưởng trong những năm đầu thập niên 1980, khi còn là sinh viên Đại Học Berkeley và cũng thường cầm đàn ghi-ta xướng lên cho các bạn đồng ca, chứ chưa bao giờ tự mình dám đơn ca. Trong những sinh hoạt cộng đồng, tôi đến với đoàn du ca áo nâu để tiếp tục được có dịp hát cộng đồng như ở quê nhà. Nhưng tôi không đến được thường xuyên mỗi tuần như gần trăm ca viên, mà chỉ vào những dịp có văn nghệ lớn. Thời đó đoàn có những giọng ca mạnh như Ngô Thanh Lập, Hoàng Đoàn và Trần Anh Kiệt.

Anh Kiệt nay tóc trên đầu đã vơi đi để lộ vầng trán cao và khuôn mặt tròn hơn nên tôi nhận không ra. Nhưng giọng hát của anh còn để lại âm vang trong lòng tôi.

Hôm nay Trần Anh Kiệt cùng con chim đầu đàn của phong trào du ca Việt Nam đến với chương trình qua những nhạc phẩm viết về tuổi trẻ, viết cho tuổi trẻ và viết vì tuổi trẻ, là những ca từ đã làm rung động con tim của một thế hệ thanh niên Việt:

Người Yêu Tôi Bệnh

Nắng nóng cháy da đã về rồi

Trên thân người đẹp tôi

Bão tố buốt xương cũng về rồi

Cho thêm tàn phai

Nàng nằm đớn đau

Tháng năm dài buồn thiu

Nàng cầu cứu tôi

Giữa cơn bệnh đầy vơi

*

Đã lắm lúc thao thức vì nàng

Yêu nhau đâu đành dở dang

Nghĩ đến mắt kia lúc lìa trần

Vỡ nát trái tim muôn phần

*

Giờ còn có nhau

Giúp nhau cho thật nhiều

Ngày nào mất nhau

Sớt chia chẳng được đâu

Nguyễn Đức Quang giới thiệu bài nhạc và nhắc cho người nghe biết “người yêu” của ông chính là quê hương Việt Nam ở vào giai đoạn dầu sôi, lửa bỏng giữa thập niên 1960.

Về Với Mẹ Cha

Từ Nam Quan, Cà Mau

Từ non cao rừng sâu

Gặp nhau do non nước xây cầu

Người thanh niên Việt Nam

Quay về với xóm làng

Tiếng reo vui rộn trong lòng

*

Cùng đi lay Trường Sơn

Cùng đi xoay Hoành Sơn

Cùng đi biến rừng hoang ra lúa thơm

Vượt khơi ra đảo xa,

Lướt ngàn nước sang nhà

Ta đắp bồi cho mẹ cha

*

Nhìn non sông tả tơi

Tình quê hương đầy vơi

Người thanh niên Việt Nam ngậm ngùi

Chờ chi không vùng lên

Thiết tha với dân lành

Cứ co ro ngồi sao đành

*

Nào anh em cùng nhau

Người trước lo người sau

Cùng đi cho quên hết tiếng nghẹn ngào

Đường gân căng bàn tay

Mắt trong như sao trời

Nơi quê hương là sáng ngời

*

Mặt lem nhem mồ hôi

Còn lưng tê bờ vai

Lòng lâng lâng ta thoáng thấy tương lai

Một tương lai thảnh thơi

Nắm tay nhau nô đùa

Nước non ta tươi đẹp rồi

Những người du ca đưa thanh niên trở về với mẹ cha, dân làng, ruộng đồng rồi cùng nhau tiến lên:

Đường Việt Nam

Đường Việt Nam ôi vô cùng, vô tận

Đường ngang tàng

Ngoài biển Nam giữa Trường Sơn

Đường ngày qua đầy vết kinh hoàng

Mỗi xóm làng một dở dang

*

Đường ruộng ngô đến xóm dừa chưa cùng

Đường ngông cuồng

Đường trường chinh vẫn ruổi rong

Đường mồ hôi tràn đến lưng đồi

Lúa yêu người hẹn cùng bước rong chơi

*

Ai từng đi trên đường Việt Nam

Bước âm thầm và tim nát tan

Bao lòng tham chất chứa đầy

Những mưu đồ bạo tàn đang ngăn lối

*

Nhưng càng mưa giông càng vươn tới

Bước chân hùng còn đi rất hăng

Đi dựng lấy quê hương nhà

Giống da vàng nầy là vua đấu tranh

*

Đường của ta đưa ta về thanh bình

Đường an lành, đường thảnh thơi những ngày vui

Đường Việt Nam

Mời những bước chân rời

Sát nhau lại vì đường vẫn còn dài

Tiếng ca cất vang, ngân cao. Trên sân khấu ngoài Nguyễn Đức Quang, Trần Anh Kiệt có thêm những giọng hát điạ phương của Thung Lũng Hoa Vàng là Nguyên Nhu, Đồng Thảo, Trương Xuân Mẫn cùng cất tiếng hoà ca.

Và ở đâu có Nguyễn Đức Quang là phải có “Việt Nam quê hương ngạo nghễ.”

Còn Việt Nam

Triệu con tim

Này còn triệu khối kiêu hùng…

Những tiếng hát du ca: Nguyên Nhu (trái), Đồng Thảo, Trương Xuân Mẫn, Trần Anh Kiệt và Nguyễn Đức Quang (Ảnh: Bùi Văn Phú)

Tôi cũng muốn nhẩy lên sân khấu để cùng các anh chị hát vang tâm tình Việt Nam của một thời đất nước chiến tranh. Hát để nhớ một thời tuổi trẻ nhiệt huyết dấn thân, nhớ một đoạn đường sinh viên ở quê nhà, trên đất Mỹ, một quãng đời sinh hoạt từ sân trường đại học, ra cộng đồng cho đến các trại tị nạn ở Đông Nam Á.

Lần sau cùng tôi cất tiếng đồng ca với mấy trăm người trẻ ở hải ngoại cũng đã 15 năm hơn rồi. Khi đó tôi đã nhận ra rằng những bản đồng ca mình thuộc nằm lòng không còn tạo nên được hào khí trong lòng thế hệ các em lớn lên ở Việt Nam hay ở Hoa Kỳ sau này.

Làm sao tôi quên được những ca từ sôi sục như lời hịch truyền cất lên giữa lòng Sài Gòn đầy nhiễu nhương của thời cuộc:

Dậy Mà Đi

Dậy mà đi, dậy mà đi

Ai chiến thắng không hề chiến bại

Nên nên khôn không khốn một lần

Dậy mà đi, dậy mà đi hỡi đồng bào ơi…

***

Đừng Mong Ai, Đừng Xin Ai

Đừng mong ai cho mình hoà bình

Đừng mong ai cho mình tấm áo

Đừng mong ai cho mình hạt gạo

Vì người nào thương ta hơn là ta đâu

*

Đường ta đi tuy nhiều nhọc nhằn

Lòng tin ta đã thành khí giới

Và gian nan đã thành nụ cười

Ngày một ngày vinh quang đâu có còn xa xôi

*

Đừng mong ai

Đừng xin ai

Anh chị này đừng mong chờ nữa

Bằng tay ta

Bằng tim ta

Ta xây lại căn nhà của ta…

Hay những tủi nhục của thân phận, của xã hội:

50 Đồng

Năm chục đồng ai mua tôi bán

Năm chục đồng một thằng thanh niên

Đôi tay còn lành, đôi chân còn mạnh

Ai mua tôi bán, ai mua tôi bán

Thêm một triệu đồng bán cả lương tâm

Thêm một triệu đồng bán cả dân tôi…

Những lời ca tôi đã bao lần cất cao mà không biết tác giả.

Có những bài hát được sinh viên truyền nhau hát trong nước và chỉ đến khi ra đến nước ngoài tôi mới biết được là của Nguyễn Đức Quang, nhưng chính tác giả cũng không biết bài hát đã được thu vào băng, như ca khúc:

Nỗi Buồn Nhược Tiểu

Tôi trót sinh ra làm dân nhược tiểu

Vú mẹ gầy cơm chẳng nuôi thân

Chút tình này ôi máu mẹ nuôi con

Tôi trót sinh ra vào nước chia cắt…

*

Trên đồi chiều nay còn có một giọng ca đã ngoài bát tuần. Giọng hát của cô sinh viên miền Nam, tên Thanh Bình, đã cất lên giữa lòng Hà Nội vào ngày 15.3.1942 với nhạc khúc “Tiếng Gọi Thanh Niên” của Lưu Hữu Phước mà sau này đã trở thành quốc ca Việt Nam Cộng Hoà. Hôm nay cùng hát quốc ca khai mạc với giọng hát Thanh Bình, tức phu nhân cố Phó Thủ Tướng Việt Nam Cộng Hoà Nguyễn Tôn Hoàn, còn có những bậc cha mẹ, có hàng trăm em học sinh của trường Việt ngữ Về Nguồn. Các em đứng nghiêm trang trên sân khấu nghe ông bà, cha mẹ hát chứ chẳng thuộc lời để miệng nhấp nháy hát theo.

Trong chương trình các em còn lên sân khấu cùng với ông bà, cha mẹ trong hai bản đồng ca nữa là “Mẹ Việt Nam ơi, Chúng Con Vẫn Còn Đây” và “Việt Nam, Việt Nam”. “Mẹ Việt Nam ơi!” cũng không nghe tiếng các em kêu lên, kể cả trong điệp khúc với nhạc quân hành, mà chỉ có tiếng hát của thế hệ cha ông. Đứa con trai của tôi ngồi cạnh cũng rơi vào giấc ngủ.

Nhưng khi hai tiếng “Việt Nam” vang lên trên sân khấu thì các em đã hát, vỗ tay theo nhịp và đứa con trai của tôi cũng bừng tỉnh dậy hát theo:

Việt Nam Việt Nam nghe từ vào đời

Việt Nam hai câu nói bên vành nôi

Việt Nam nước tôi.

*

Việt Nam Việt Nam tên gọi là người

Việt Nam hai câu nói sau cùng khi lìa đời

Việt Nam đây miền xinh tươi

Việt Nam đem vào sông núi

Tự do công bình bác ái muôn đời

*

Việt Nam không đòi xương máu

Việt Nam kêu gọi thương nhau

Việt Nam đi xây đắp yên vui dài lâu

Việt Nam trên đường tương lai,

Lửa thiêng soi toàn thế giới

Việt Nam ta nguyện tranh đấu cho đời

*

Tình yêu đây là khí giới,

Tình thương đem về muôn nơi

Việt Nam đây tiếng nói đi xây tình người

Việt Nam! Việt Nam!

Việt Nam quê hương đất nước sáng ngời

Việt Nam! Việt Nam! Việt Nam muôn đời

Mai sau, một khi dân tộc Việt Nam có cơ hội, bài hát này nên được chọn làm quốc ca.

***

Đời sinh viên cũng còn là thời của những bản tình ca bất hũ với tiếng hát Duy Quang, Khánh Ly hay Thanh Lan. Hôm nay nghe Diễm Liên hát “Thà Như Giọt Mưa” do Phạm Duy phổ thơ Nguyễn Tất Nhiên, tuy cô ca sĩ thế hệ sau chưa thuộc bài nhưng cũng làm đám sinh viên già rung động bồi hồi nhớ về trường cũ, nhớ bạn bè một lần phải chia tay nhau để ra chiến trường:

Người từ trăm năm về ngang Trường Luật

Người từ trăm năm về ngang Trường Luật

Ta hỏng tú tài ta hụt tình yêu

Thi hỏng mất rồi ta đợi ngày đi

Đau lòng ta muốn khóc

Đau lòng ta muốn khóc

*

Thà như giọt mưa vỡ trên mặt Duyên

Thà như giọt mưa khô trên mặt Duyên

Để ta nghe thoáng tiếng mưa vội đến

Những giọt run run ướt ngọn lông măng

Những giọt run run ướt ngọn lông măng

Khiến người trăm năm đau khổ ăn năn

Khiến người tên Duyên đau khổ muôn niên...

Và nhớ lại khung trời đại học mà Phạm Duy cũng đã ghi lại dùm.

Trả Lại Em Yêu

Trả lại em yêu khung trời đại học

Con đường Duy Tân cây dài bóng mát

Buổi chiều khuôn viên mây trời xanh ngát

Vết chân trên đường vẫn chưa phai nhạt

*

Trả lại em yêu khung trời mùa hạ

Ngọn đèn hiu hiu nỗi buồn cư xá

Vài giọt mưa sa hôn mềm trên má

Tóc em thơm nồng, dáng em hiền hòa.

*

Anh sẽ ra đi về miền cát trắng

Nơi có quê hương mịt mù thuốc súng

Anh sẽ ra đi về miền mênh mông

Cơn gió cao nguyên, từng đêm lạnh lùng

*

Anh sẽ ra đi nặng hành trang đó

Đem dấu chân soi tuổi đời ngây thơ

Đem nỗi thương yêu vào niềm thương nhớ

Anh sẽ ra đi chẳng mong ngày về.

*

Trả lại em yêu con đường học trò

Những ngày thủ đô tưng bừng phố xá

Chủ nhật uyên ương, hẹn hò đây đó

Uống ly chanh đường, uống môi em ngọt

*

Trả lại em yêu mối tình vời vợi

Ngôi trường thân yêu, bạn bè cũ mới

Đường buồn anh đi bao giờ cho tới

Nỗi đau cao vời nỗi đau còn dài

*

Trả lại em yêu

Trả lại em yêu

Mây trời xanh ngát

***

Chủ đề của chương trình văn nghệ là hát cho sinh viên, hát về sinh viên nhưng mục đích chính là gây quỹ xây dựng Bảo Tàng Viện Thuyền Nhân - Việt Nam Cộng Hoà ở San Jose, một công trình do cơ quan IRCC chủ xướng để lưu lại cho thế hệ mai sau những gì còn lại của một quốc gia đã một thời góp mặt với thế giới.

Trong số di vật có những bài ca, những ca từ đã được nhiều người cất tiếng hát lên trên đường phố Sài Gòn, trên quê hương cũ, ngoài biển Đông, trong các trại tị nạn, ở nhiều thủ đô, phố thị thế giới và lại một lần nữa được ca vang trên đồi vào buổi chiều hôm nay.

Những lời ca khi được cất lên tôi luôn nghe tim mình rộn ràng trở lại.

© talawas.org

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tác phẩm Thế Sự Thăng Trầm của Trần Bảo Anh, dày 280 trang, gồm các bài viết: Đẹp & Xấu, Thời Gian Hiện Tượng & Sự Tái Diễn, Từ Chối, Ngô Văn Định Lữ Đoàn Trưởng LĐ 258 TQLC, Chiến Thắng Phượng Hoàng, Ảnh Hưởng Của Lời Nói, Nói Chuyện Anh Hùng, Tôi & Ý Trời, Những Chuyện Can Đảm Cổ Kim, Cách Suy Nghĩ Của Một Người Công Chức, Lương Tâm & Lòng Tận Tụy, Bằng Trời Bằng Bể, Yêu & Rất Yêu, Đang Ở Nơi Khác, Đắc Thế Thất Thế & Tư Cách…
Sau khi nhổ răng, tôi xin anh nha sĩ trẻ mấy cái răng chết, khá thê thảm, để mang về. Lần trước cũng vậy. Anh tỏ vẻ thông cảm. “Bác giữ làm kỷ niệm?” “Vâng. Chúng nó theo tôi bảy mươi mấy năm rồi. Chiến đấu giỏi lắm. Giữ xác lại để nhớ.” Đúng. Răng kề cận người hơn tình nhân. Ở với người trung thành hơn vợ. Nói cắn là cắn, nói nhai là nhai, nói nhe là nhe, nói ngậm là ngậm. Tuyệt nhiên vâng lời, không cãi cọ gì. Chỉ có già đi, lỏng chân, rồi vĩnh biệt.
Vì là lớn tuổi mà phải lu bu với nhiều công việc không tên hàng ngày cho nên tôi ít có thì giờ đọc sách. Vậy mà tôi đã dành ra nhiều ngày liên tục để say sưa đọc từ đầu chí cuối tập truyện Trọn Đời Yêu Thương của anh Duy Nhân tặng cho tôi hồi đầu Xuân Quý Mão...
Trong tiểu thuyết HIỆP KHÁCH HÀNH, nhà văn Kim Dung kể chuyện về cuộc phiêu lưu của chàng trai trẻ Thạch Phá Thiên từ năm 12 tuổi, không cha mẹ, anh em, họ hàng, bạn hữu, không học hành chữ nghĩa, không võ công, không tiền của, mà tình cờ lạc vào giữa chốn võ lâm giang hồ. Đọc xong bộ truyện, tôi tò mò muốn tìm hiểu bài thơ HIỆP KHÁCH HÀNH của thi hào Lý Bạch...
Tôi rất phục những người viết sách, in sách, nhất là những nhà văn định cư ở Hoa Kỳ. Mỗi lần cầm quyển sách trên tay, tôi rất cảm phục tác giả đã chịu khó viết văn. Khi tôi cầm quyển sách "Thiền Tập Với Pháp Ấn" của Cư sĩ, nhà văn Nguyên Giác, nhà xuất bản Ananda Viet Foundation, Tâm Diệu, một Phật tử đã học ở Cal State Fullerton, trình bày, điều đầu tiên tôi tự nhủ: hình bìa đẹp quá, màu sắc nổi bật, Phật đang ngồi thiền trên tòa sen...
Sách Thiền Tập với Pháp Ấn dày 460 trang gồm 27 chương do Ananda Viet Foundation ở California vừa xuất bản mà tác giả gửi biếu tôi bản đầu tiên. Đây là cuốn sách thứ bảy biên khảo về Thiền của cư sĩ Nguyên Giác...
Tất cả chúng tôi, một số bạn bè và thân hữu của Ca sĩ Kim Tước, liên lạc, tìm đến nhau, để cùng tổ chức một buổi ca nhạc "bỏ túi" cho bà trước khi bà rời tiểu bang California, Hoa Kỳ. Chúng tôi chỉ có vỏn vẹn hai ngày để chuẩn bị. Thư mời hoả tốc gởi đi tối Thứ Bảy, buổi trình diễn vào trưa Chủ Nhật ngày Feb, 5, 2023 tại Viện Việt Học là một quyết định rất nhanh, gọn, của Bác Sĩ Nhãn Khoa Phạm Đỗ Thiên Hương, làm người nhận kinh ngạc. Buổi họp mặt như một lời chia tay trước khi nữ danh ca Kim Tước rời Little Sài Gòn, là nơi bà rất yêu mến, để về tiểu bang khác sinh sống với con trai, vì bệnh già của bà...
Tôi viết về Nhạc sĩ Phạm Duy, một bài khá dài, nhiều chương, với một tình cảm thân thiết, rõ ràng, đơn giản, như ta nói thân hình ông ta chia làm ba phần đầu mình và tay chân, trong đầu có bộ não, vầy thôi, nhưng/ hẳn sẽ làm rất nhiều người không đồng tình. Thậm chí cay đắng, “Thằng này đã ca ngợi thằng kia”.Đây là những người vốn không thích, chẳng ưa, rất ghét Phạm Duy. Tôi không có quyền bình phẩm đúng sai. Tôi vẫn tôn trọng những người này. Vì tôi hiểu, Tự do phải cần được tôn trọng.
Ngày 11 tháng 2 năm 2023, vài tờ báo và trang mạng trong nước đưa tin: Vũ Hoàng Chương từng được đề cử Giải Nobel Văn Chương (The Nobel Prize in Literature). Danh sách được Ủy Ban Nobel công bố trong tháng 2, năm 2023, sau 50 năm giữ kín theo quy định của giải này. Theo đó, Vũ Hoàng Chương là một trong 100 tác giả tên tuổi được đề cử giải Nobel Văn Chương năm 1972...
Khi nhận được sách của tác giả Cù Mai Công gửi tặng, nhìn mấy hình trên bìa là một trời ký ức lại ùa về vì tôi đã được sinh ra và đã lớn lên ở vùng đất có tên Ngã ba Ông Tạ...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.