Chủ quan hay cái tôi là nguồn gốc làm dậy khởi bao nhiêu sự rối loạn nội tâm.
Chủ quan là nhìn một chiều theo cái muốn của cái tôi. Cái tôi nghĩ như vầy, muốn như vầy, và điều gì ngược lại hay giống như cái tôi nghĩ, cái tôi muốn, thì tạo ra rối loạn tâm tư, tạo sự bực mình hay buồn bã.
Khi cái tôi mất, thì khách quan xuất hiện, vì chủ quan và khách quan là hai mặt của một đồng tiền. Cái này có thì cái kia không có.
Cái tôi mất, khách quan xuất hiện, thì tai lắng nghe kỹ hơn, và hiểu hơn, vì khách quan là mở tai, nghe một cách không phản ứng, không so sánh với cái tôi đang muốn như thế này hay như thế kia.
Tâm thân ý luôn xáo trộn về mặt đạo lẫn đời khi cái tôi đầy chủ quan của bản tánh tham sân si hỉ nộ ái ố hiện diện làm bức rào chắn ngang tất cả những gì hiện diện quanh ta, từ âm thanh đến sắc tướng.
Cái tôi chủ quan giống như một mô hình hay nhiều mô hình do ta hay người tạo sẵn nằm trong tâm thân ý của ta. Nó làm một bàn cân hay một cây thước đo tất cả mọi việc đến với ta. Và vì nó mà ta cảm thấy không hài lòng khi những gì quanh ta xảy ra khác với các mô hình có sẵn.
Chừng nào mà ta chưa đập vỡ những mô hình trong tâm thân ý của ta, thì ngày đó ta vẫn còn bị xáo trộn tư tưởng và con đường ta đi vẫn chưa thẳng tắp mà còn ngoằn ngoèo không lối thoát.
Phải quả cảm đập bỏ những mô hình trong bộ nhớ của mình, dù có tiếc rẻ nó vì ta cũng nhờ nó mà tự học hỏi để trưởng thành.
Tất cả những mô hình đã đào luyện cho ta có ngày hôm nay cần được vứt bỏ đi, sau khi ta sử dụng như là một phương tiện tiến hóa trên con đường phát triển trí thức, tri thức, học thức, nhận thức, và thức giác.
Tất cả những mô hình đó chỉ giúp cho chính ta, nhưng nay ta chỉ có thể giúp người nếu có khả năng mạnh tay đập vỡ chúng.
Đập vỡ những mô hình khuôn khổ trong ta, ví như đập những chiếc thuyền đã đưa ta đến bến bờ giác ngộ.
Bờ giác ngộ không phải chỉ có một mà có nhiều bờ, vì ta phải vượt qua bao con sông, nhỏ có lớn có, nước chảy mạnh có nước lờ đờ có, êm đềm xuôi chèo mát mái cũng có.
Mỗi lần vượt qua sông ta phải đập vỡ thuyền để không có lúc luyến tiếc quày thuyền trở lại bến cũ vì luyến tiếc cái tôi đầy tham sân si.
Nếu thật sự tu tập ta mới thấy thiên nan vạn nan, để vượt bao con sông, đập vỡ bao chiếc thuyền. Càng vượt nhiều, càng đập thuyền nhiều mới biết bến bờ giác ngộ thật sự xa vời và có biết bao lần ta mừng rỡ hạnh phúc vì tưởng mình đã thật sự đến Bến.
Con đường đạo càng tu học càng phải giật mình thấy cái tôi của mình quả là quá khó khăn để sửa đổi. Mỗi lần ta thấy cái sai của người, là ta phải tức khắc nhìn phản chiếu lại chính mình. Cái gì mà mình không thấy, lúc đó tức khắc sẽ thấy ngay.
Vậy thì tu tập mà tách biệt trần thế thì thật sự khó thấy mình, vì ta không thể nhìn thấy mình khi thiếu tấm gương.
Ta cần người như cần tấm gương soi mình để tu học và sửa đổi.
Vậy người là nhu cầu tối cần thiết cho sự tu học./.
27-8-2006
Gửi ý kiến của bạn
