DỰ ĐOÁN VỀ NHỮNG CẢI TỔ CỦA FIFA TRONG TƯƠNG LAI CHO CÔNG TÁC TRỌNG TÀI TẠI WORLD CUP <"xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Bàn thắng của tiền đạo Argentina Tevez ghi vào lưới Mexico ở trong tư thế việt vị rõ ràng mà trọng tài vẫn công nhận (ảnh www.worldcupblog.org)
Người Anh tin rằng nếu bàn thắng này của Lampard được công nhận, họ đã không thua đội Đức 4-1. Ai cũng thấy, chỉ có trọng tài không thấy! (ảnh http://www.metro.co.uk/sport/football)
Người ta nói rằng một trong những điều bất cập lớn nhất của world cup là những trận đấu có giá trị vài trăm triệu Đô La lại được điều khiển, cầm cân nẩy mực bởi những ông trọng tài bán chuyên nghiệp! Đề tài về sự yếu kém của trọng tài trong các kỳ world cup không hề mới. Ở kỳ world cup này cũng thế. Có quá nhiều lỗi lầm của trọng tài, nhưng hai lỗi lớn trong hai trận ở vòng 16 đã đẩy sự tức giận của người xem và… dân cá độ lên đến đỉnh điểm là:
- Bàn thắng mở tỉ số của Tevez trong trận gặp Mexico ở trong tư thế việt vị rõ ràng, nhưng được trọng tài công nhận. Người Mexico lập luận rằng bàn thắng bất hợp lệ đó đã làm ức chế tâm lý các cầu thủ của mình, dẫn đến sự sụp đổ sau đó.
- Cú sút của Lampard dội xa ngang đi vào trong vạch cầu môn cả nửa thước. Đó là một bàn thắng rõ ràng ai cũng thấy, trừ trọng tài không thấy! Người Anh tin rằng nếu bàn thắng được công nhận, tỉ số là 2-2, chưa chắc họ đã thua đội Đức
Thế nhưng người hâm mộ cũng đã phát chán vì các lập luận bảo thủ của các quan chức FIFA: bóng đá là trò chơi của con người, nên không để yếu tố máy móc xen vào, hoặc sự can thiệp kỹ thuật sẽ làm gián đoạn và giết chết trận đấu… Mãi đến khi ông Chủ Tịch FIFA Sepp Blatter chính thức lên tiếng xin lỗi hai đội Anh và Mexico vì những sai lầm chết người của trọng tài, và hứa là sẽ có cuộc họp để bàn về việc đưa công nghệ video vào hỗ trợ công tác trọng tài, người ta mới thở phào. Rốt cuộc rồi thì họ cũng phải thay đổi, trước khi người hâm mộ quay lưng lại với bóng đá.
Để đi tìm ra những cải tổ trong tương lai cho công tác trọng tài, nhiều người đặt ra câu hỏi: trọng tài bắt sai vì năng lực của họ yếu kém, hay là vì luật của FIFA làm cho nhiệm vụ của họ trở thành quá khó để thực hiện" Họ phải được hỗ trợ thêm những gì để có thể điều khiển trận đấu chính xác hơn" Chúng ta hãy thử trả lời câu hỏi này qua việc phân tích các lỗi lầm thường hay gặp của trọng tài:
- Bóng đã qua vạch vôi cầu môn hay chưa" Nhờ kỹ thuật quay lại của video, người xem ti vi như chúng ta dễ dàng phán xét để kết luận đó là bàn thắng hay chưa. Nhưng nếu đứng ở góc nhìn của trọng tài, thì phải công nhận là họ gặp khó khăn hơn chúng ta rất nhiều để ra quyết định. Trọng tài biên phải có mặt ở lằn vôi cuối sân thì mới quan sát được vị trí bóng rõ ràng, mà đâu phải lúc nào họ cũng chạy kịp theo trái bóng trên sân đang diễn ra với tốc độ nhanh.Còn trọng tài chính, ông ta phải quan sát quả bóng qua một rừng cầu thủ đang di chuyển chằng chịt trong khu vực 16.50 m, nên khả năng quan sát của ông còn kém hơn cả trọng tài biên. Như vậy, việc cả tổ trọng tài không thể ra quyết định đúng là hoàn toàn thông cảm được, chứ không nên khẳng định: “ trọng tài đui”, hay “trọng tài bị mua chuộc”! Có cách nào giúp họ không" Quá dễ, dùng kỹ thuật video để chiếu lại. Trong các trận đấu tennis, bằng kỹ thuật chiếu lại đường bóng đi, trọng tài chỉ mất chừng 30 giây để kết luận là bóng “in” hay “out”, dưới sự tâm phục khẩu phục của cả hai đấu thủ.
- Cầu thủ có ở tư thế việt vị hay không" Có thể nói luật việt vị đã làm cho các trận cầu thêm hấp dẫn. Các chiến thuật bẫy việt vị, rồi phá bẫy việt vị đã trở thành một phần trong binh pháp chiến lược của những nhà cầm quân. Thế nhưng, sự phức tạp của luật việt vị đã khiến cho các trọng tài khó mà có phán quyết chính xác, dẫn đến quá nhiều tranh cãi về luật chơi này. Ngay cả khi đã xem đi xem lại các pha chiếu chậm, những khán giả như chúng ta còn chưa đồng ý với nhau về những tình huống việt vị. Hãy điểm qua một số yếu tố mà trọng tài phải nắm khi đưa ra quyết định một cầu thủ có ở tư thế việt vị hay không:
o Trọng tài bắt việt cầu thủ nhận bóng, nhưng thời điểm tính lại là vào lúc cầu thủ chuyền bóng đi. Có nghĩa là phải quan sát hai người ở hai vị trí vào cùng một thời điểm!
o Cầu thủ bị bắt ở tư thế việt nếu trước anh chỉ còn một cầu thủ của đối phương, bất kể đó là thủ môn hay cầu thủ thường. Đó là tình huống trong trận mở màn Mexico gặp Nam Phi, khi cầu thủ Mexico Vela đưa bóng vào lưới đội Nam Phi chỉ còn một hậu vệ đứng dưới (thủ thành Nam Phi đã chạy lên cao hơn vị trí của anh).
o Nếu nhận banh do đối phương trả về thì không bị việt vị
o Nếu cầu thủ ở tư thế việt vị mà không tham gia vào đợt tấn công thì cũng không bắt việt vị. Rất nhiều đội đã phá bẫy việt vị bằng phương pháp này
o Cầu thủ nhận banh từ quả ném biên thì không bị bắt việt vị
o ...
Hãy tưởng tượng trọng tài phải quan sát, tổng hợp tất cả những nhận định đó trong thời gian không quá một giây rồi mới quyết định có phất cờ hay không. Trong những trận đấu diễn ra với tốc độ nhanh thì một người khó mà có được quyết định chính xác! Có cách nào hỗ trợ trọng tài trong các quyết định việt vị" Xem ra vấn đề này khó hơn chuyện “trái bóng qua lằn vôi hay chưa"”. Một vài giải pháp có thể tính tới: dùng kỹ thuật video, tăng số lượng trọng tài giám sát, sửa chữa lại qui định về việt vị để trọng tài dễ bắt hơn…
Vẫn còn chờ quyết định của FIFA. Tuy nhiên, chúng ta có thể tin rằng ở world cup 2014 tới sẽ có vài thay đổi về khâu trọng tài.
Đoàn Hưng
Gửi ý kiến của bạn
