Là cái rằm cuối cùng của mùa thu và của cả năm 2024, Trăng Lạnh (Cold Moon) hứa hẹn sẽ là một ‘chương cuối’ mãn nhãn của bầu trời đêm năm nay.
Theo lịch thiên văn, mặt trăng sẽ tròn nhất vào lúc 4:01 sáng (giờ EST) ngày Chủ nhật, 15 tháng 12 năm 2024. Tuy nhiên, thời điểm lý tưởng nhất để ngắm trăng là khi sập tối, mặt trăng bắt đầu ló dạng. Khi đó, trăng sẽ nằm trong chòm sao Kim Ngưu (Taurus), được bao quanh bởi những ngôi sao sáng nhất của bầu trời đêm và Mộc tinh rực rỡ.
Quý vị có thể ngắm Trăng Lạnh bằng mắt thường, hoặc sử dụng ống nhòm hay thiên văn kính nếu muốn quan sát chi tiết hơn, rõ nét hơn bề mặt cam đỏ của mặt trăng khi vừa nhô lên khỏi đường chân trời phía đông.
Sở dĩ mang tên “Trăng Lạnh” là vì trăng mọc lên chỉ một tuần trước ngày đông chí tháng 12 – đêm dài nhất trong năm ở Bắc bán cầu, đánh dấu sự bắt đầu của mùa đông. Hiện tượng này còn được gọi là “Trăng Đêm Dài” (Long Nights Moon) và “Trăng Trước Lễ Yule” (Moon Before Yule), gắn liền với lễ hội Yule của người Pagan trùng với ngày đông chí.
Theo Old Farmer’s Almanac, tên gọi “Trăng Lạnh” xuất phát từ văn hóa của người Mohawk; các cộng đồng người bản địa khác ở Bắc Mỹ có nhiều cách gọi khác nhau cho trăng tròn tháng 12, chẳng hạn như “Trăng Dọn Tuyết” (Drift Clearing Moon), “Trăng Sương Giá” (Hoar Frost Moon), “Trăng Tuyết” (Snow Moon), và “Trăng Tạo Mùa Đông” (Winter Maker Moon).
Theo Timeanddate, trong văn hóa Celtic, trăng tròn tháng 12 thường được gọi là “Trăng Lạnh” (Cold Moon) hoặc “Trăng Sồi” (Oak Moon).
Khi ở vị trí đối diện với Mặt trời, Mặt trăng sẽ “phản chiếu” chuyển động của Mặt trời. Vào ban ngày, khi mặt trời xuống thấp nhất trên bầu trời phía nam, thì ở bán cầu Bắc, trăng sẽ đạt vị trí cao nhất trên bầu trời đêm.
Vào đêm rằm, quý vị sẽ thấy mặt trăng tỏa sáng rực rỡ ở dưới ngôi sao Capella trong chòm sao Ngự Phu (Auriga) và phía trên sao Betelgeuse trong chòm sao Lạp Hộ (Orion). Mộc tinh, hành tinh có kích thước lớn nhất trong Thái dương hệ, sẽ luôn lấp lành bên phải Mặt trăng trong tháng này.
Ngoài ra, một sự kiện thiên văn khác cũng diễn ra gần thời điểm Trăng Lạnh là mưa sao băng Geminid, một trong những đợt mưa sao băng rực rỡ nhất trong năm. Tuy nhiên, khi trăng tròn bầu trời sẽ sáng hơn và ảnh hưởng đến việc quan sát mưa sao băng.
Sau khi Trăng Lạnh khép lại năm 2024, đợt trăng tròn tiếp theo sẽ là Trăng Sói (Wolf Moon), diễn ra vào ngày 13 tháng 1 năm 2025.
Nguồn: “Cold Moon 2024: How to watch the year's final full moon rise with Jupiter this week” được đăng trên trang Livescience.com.
Gửi ý kiến của bạn